PRZEWODNIK
ARCHIWUM ROSYJSKIEJ AKADEMII NAUK FILIA W SANKT PETERSBURGU (ARAN)
199034, Sankt Petersburg, Uniwiersitietskaja nab., 1.
Charakterystyka dokumentów:
749 zespołów arch., ponad 480 000 jed. arch.
10 048 egzemplarzy archiwalnych fotografii (XVII-XX)
Sankt Petersburskie Archiwum RAN jest głównym archiwum dokumentów dotyczących nauki rosyjskiej i jej międzynarodowych więzi. Znajdują się tutaj dokumenty centralnych instytucji naukowych oraz naukowo-informacyjnych i pomocniczych od czasu powstania Akademii do momentu przeniesienia jej do Moskwy, a także instytucji AN Rosji w Sankt Petersburgu i Leningradzkim Obwodzie oraz podległych im instytucji znajdujących się poza wyżej wymienionym terytorium. W zbiorach archiwum zgromadzone są bardzo bogate kolekcje dokumentów dotyczących rosyjskiej nauki.
Międzynarodowa współpraca naukowa Akademii Nauk przedstawiona jest w dokumentach zbioru Stowarzyszenia Międzynarodowego Akademii.
W skład archiwum weszły także zbiory personalne członków Akademii Nauk oraz innych wybitnych uczonych Rosji i innych krajów z XIX i XX w.
Dokumenty dotyczące historii Kościoła rzymskokatolickiego
SPUŚCIZNA ARCHIWALNA
1.Józef Siemaszko (1798-1868)
Metropolita litewski i wileński, członek honorowy Akademii Nauk
Fond 29 (1833 – 1898 ) – 402 jed. arch.
Fond 29, opis 1, Prace naukowe oraz materiały dotyczące działalności (1833-1861, 1883)
Rozporządzenia J. Siemaszki z lat 1833-1860, egzemplarze następujących wydań drukowanych: “Notatki Józefa – metropolity litewskiego, wydane przez Akademię Nauk zgodnie z testamentem autora” (Т.1-3); “Słowa powitań wypowiedziane przez członka Synodu – jego ekscelencję Józefa, metropolitę litewskiego i wileńskiego, z okazji wielkich uroczystości”.
Fond 29, opis 2, Dokumenty załączone do pierwszej części notatek J. Siemaszki (1808 -1827)
O opinii członków sądu duchownego powołanego przez imperatora nad arcybiskupem Krasowskim (opinia delegata biskupa łuckiego Martusiewicza – Józefa Siemaszki i delegata wileńskiego sufragana Hołowni – Bazylego Markiewicza w sprawie tegoż arcybiskupa); o uchwale Kolegium Rzymskokatolickiego podjętej na zebraniu walnym obu departamentów, zapisanej przez asesora II Departamentu Józefa Siemaszkę w roku 1827 w sprawie przejścia na katolicyzm ponad 20 tys. unitów; o relacji złożonej w dniu 5 listopada 1827 r. przez asesora Kolegium Józefa Siemaszkę, dotyczącej stanu Kościoła unickiego w Rosji oraz o środkach umożliwiających jego powrót na łono Cerkwi prawosławnej.
Fond 29, opis 3, Dokumenty załączone do drugiej części notatek J. Siemaszki (1827-1841 )
O uchwale Rzymskokatolickiego Kolegium Duchownego podjętej w grudniu 1827 r. przez II Departament o kasacji zbędnych klasztorów bazyliańskich i przekazaniu ich majątków na różne potrzeby Kościoła unickiego; o wydatkach niezbędnych do utworzenia dwóch nowych diecezji unickich; o nowym urządzeniu Kościoła grekounickiego; drukowany egzemplarz dekretu senackiego z dnia 8.05. 1828 roku o powołaniu Grekounickiego Kolegium Duchownego zgodnie z Dekretem Najwyższym; o uchwale Kolegium Grekounickiego z dnia 31.10.1828 r. dotyczącej regulaminu wyboru członków Konsystorza unickiego; kopie uchwał Kolegium grekounickiego z dn. 28.08. i z dn. 7.11. 1828 r. wraz z projektem instrukcji dla prowincjałów klasztorów bazyliańskich oraz dokument o zezwoleniu na przejście na obrządek rzymski danym zakonnikom zakonu bazyliańskiego.
O dekrecie senackim z dn. 27.08.1828 r. o pobieraniu dziesięciny na rzecz duchowieństwa grekokatolickiego; o odrzuceniu roszczeń skierowanych do rządu przez kurię Kościoła rzymskiego w sprawie nowych rozporządzeń dotyczących unitów; o tajemnicy spowiedzi w Kościele rzymskokatolickim; o dekrecie Kolegium Grekounickiego z dnia 9.07.1830 r. w sprawie występującego w klasztorach unickich obrządku wschodniego; o drukowanych listach metropolity Bułhaka oraz biskupa samogickiego Gedrojcia w sprawie polskiego buntu; o projekcie Dekretu Najwyższego dotyczącego podporządkowania Kolegium grekokatolickiego prawosławnemu Synodowi.
O notatkach w sprawie „roszczeń” papieskich dotyczących sytuacji Kościoła rzymskokatolickiego w Rosji; o projekcie statutu Rzymskokatolickiej Akademii Duchownej w Wilnie oraz o uwagach dotyczących jej powołania; o piśmie z dnia 4.12.1845 r. dotyczącym sprawy wyboru ławników do Kolegium Rzymskokatolickiego; o kasacji klasztorów rzymskokatolickich; o propozycjach dotyczących konsystorza litewskiego.
Zespół 29, opis 4, Dokumenty załączone do trzeciej części “Notatek J. Siemaszki (1837-1845)
O zakonnikach klasztoru bazyliańskiego św. Trójcy w Wilnie i o przekazaniu tego klasztoru biskupowi litewskiemu; o piśmie w sprawie uciskania kapłanów unickich w Królestwie Polskim przez katolików obrządku rzymskiego i o oddaniu pod sąd księży rzymskokatolickich.
Fond 29, opis 5, Dokumenty załączone do czwartej części “Notatek J.Siemaszki”(1844-1852)
O spisach przedstawicieli duchowieństwa prawosławnego, posiadających żony lub córki wyznające wiarę rzymskokatolicką i związane z nimi propozycje skierowane do konsystorza litewskiego; o adnotacjach kapłanów w sprawozdaniach klerykalnych o liczbie innowierców przyłączonych do cerkwi prawosławnej; o piśmie z dn. 21 marca 1845 r. skierowanym do konsystorza litewskiego, wyjaśniającym przyczyny zwlekania z rozpatrzeniem spraw dotyczących parafian, o których toczy się spór; kopia pisma z dn. 5 września 1846 r. skierowanego do prokuratora generalnego Synodu w sprawie zmiany art. 74, X t. Kodeksu mówiącego o młżeństwach mieszanych (prawosławno-katolickich); kopia pisma z dn. 18 lipca 1945 r. do tegoż prokuratora zawierająca oskarżenia generała żandarmerii Bugshewdenego kierowane pod adresem miejscowego duchowieństwa prawosławnego zezwalającego na “pozostawanie w obrządku łacińskim leonopolskich parafian prawosławnych”
O podaniu z dn. 11 marca 1847 r. do wileńskiego gubernatora wojskowego Mirkowicza zawierającym informacje o przeniesieniu przez sekretarza konsystorza rzymskokatolickiego Stefanowskiego ciał swych dzieci z cmentarza ganuckiego, o katolikach zamieszkałych potajemnie w dworach szlacheckich, o przejściu niektórych parafian z prawosławia na katolicyzm; o podaniu do metropolity Dmochowskiego z dn. 5 września 1849 r. mówiącym o niesłusznym oskarżeniu konsystorza litewskiego; kopia rozporządzenia z dn. 13 września 1850 r. dotyczącego zebrania informacji o dzieciach, które urodziły się z małżeństw mieszanych (prawosławno-katolickich), a ochrzczone są i wychowywane w wierze prawosławnej;
Fond 29, opis 6, Dokumenty załączone do piątej części “Notatek J. Siemaszki” (1829-1898)
Kopie raportów do Synodu w sprawie samowolnej budowy kaplic katolickich i kierowaniu księży do nowych miejcowości i odnośnie chrzczenia dzieci podrzucanych Wileńskiemu Domowi Wychowawczemu “Dzieciątka Jezus” w obrządku rzymskokatolickim; o stopniach pokrewieństwa stanowiących przeszkodę w zawieraniu małżeństwa w Kościele katolickim i w Cerkwi prawosławnej; Materiały dotyczące konsystorza litewskiego; o piśmie z dn. 17 czerwca 1858 r. do generalnego prokuratora Synodu – hrabiego Tołstoja o przeciągnięciu na wiarę katolicką parafian cerkwi porozowskiej i z dn. 14 września 1858 r. – o powrocie 96 osób na łono cerkwi prawosławnej.
O trudnościach napotykanych przy odbudowie kościoła w Buchowicach pow. kobryńskiego; o sprzecznej z prawem uchwale Wileńskiego Konsystorza Rzymskokatolickiego w sprawie doniesienia księdza ze Smorgonia na miejscowego kapłana prawosławnego; o sprzecznym z prawem dawaniu rad przez księdza Poca z Rudomińska parafianom zawierającym związek małżeński z osobą prawosławną; o uroczystym przeniesieniu relikwii św. Wiktora przez duchowieństwo katolickie z Warszawy do Janowa.
2.Fiodor Adelung (1768-1843), historyk, członek honorowy AN
Fond 89 (1746-1843) – 179 jedn. arch.
F. 89, opis 1, Rękopisy dzieł F. Adelunga i innych autorów (1746-1843)
O wyciągach i wypisach I. Buhlego dotyczących Kościoła katolickiego i wyznania protestanckiego w Rosji.
3.Mikołaj Dubrowin (1837-1905), historyk, generał artylerii, akademik
Fond 100 ( XVII w.-1905 r.) – 619 jedn. arch.
F. 100, opis 1 Prace naukowe, dokumenty biograficzne i dotyczące działalności, kolekcja dokumentów (XVIII w.- 1905 r.)
O kopiach materiałów Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, wykonanych przez doktora prawa i filozofii P. Waradinowa (cz.2, ks. 2, 1825 r.); o działalności Zarządu Głównego d/s Wyznań Obcych; o najważniejszych wydarzeniach dotyczących historii Kościoła rzymskokatolickiego w Rosji: o otrzymaniu bulli papieża Leona XII (z okazji jego intronizacji) wyrażającej jego skrajny brak tolerancji w sprawach wiary; o otrzymaniu drugiej bulli, w której mowa jest o ogłoszeniu roku 1825 jako świętego roku jubileuszowego, o metropolicie Siestrzencewiczu-Bohuszu, o dużym wpływie wywieranym przez duchowieństwo katolickie na wyższą warstwę społeczną tamtejszych czasów, o pobieraniu dziesięciny na rzecz Kościoła rzymskokatolickiego i duchowieństwa w nowo przyłączonych od Polski guberniach; o różnicy zdań między Zebraniem Walnym Senatu i Departamentem Wyznań Obcych.
O korespondencji między kierownikiem naczelnym Zarządu Głównego d/s Wyznań Obcych, Ministerstwem Spraw Zagranicznych i Wydziałem Duchownym Wyznań Obcych d/s Prawnych (podatki); o stosunku Kościoła rzymskokatolickiego do innych wyznań; o nadaniu biskupowi łuckiemu tytułu biskupa pińskiego; o Dekretach Katarzyny II z dn. 12 lutego 1769 r. odnośnie zarządzania finansowego i reglamentu Kościoła rzymskokatolickiego w Sankt Petersburgu i o ukaraniu duchowieństwa katolickiego i unickiego za nawracanie Rosjan wiary grekorosyjskiej na ich (katolików i unitów) wiarę; o Dekrecie Katarzyny II z dn. 14 grudnia 1772 r. o podporządkowaniu Zarządowi Duchownemu klasztorów i kościołów rzymskokatolickich całego Imperium Rosyjskiego, o powołaniu Konsystorza Rzymskokatolickiego w Rosji, o poleceniach dla gubernatora pskowskiego i gubernatora mohylewskiego, aby śledzili duchowieństwo katolickie i unickie, o bullach papieskich;
O liście Aleksandra I do metropolity kościołów rzymskokatolickich w Rosji Stanisława Siestrzeńcewicza-Bohusza, zawierającym słowa podziękowania za udostępnienie na własność domu w Sankt Petersburgu Petersburskiemu Gimnazjum Gubernialnemu (1819 r.); o zmianach organizacyjnych w rzymskokatolickim zarządzaniu duchownym; o nadanym II Departamentowi Kolegium Rzymskokatolickiego prawie wyboru kandydatów spośród archimandrytów zakonu bazyliańskiego i zatwierdzaniu ich z pozwolenia Władzy Najwyższej; o piśmie namiestnika Królestwa Polskiego M. Gorczakowa do dyrektora naczelnego Komisji d/s Duchownych i Oświaty Narodowej A. Wielopolskiego zawierającym zakaz śpiewania hymnów rewolucyjnych w kościołach, o liście arcybiskupa warszawskiego A. Fiałkowskiego do A. Wielopolskiego o swej odmowie w sprawie wystąpienia z apelem do księży i ludu o zaprzestanie rozruchów w kościele.
O wpływie polskiego duchowieństwa katolickiego na naród; o liście anonimowym w sprawie obrony praw duchowieństwa polskiego przez arcybiskupa warszawskiego S. Felińskiego; o listach ambasadora Katarzyny II- księcia N. Ropnina, pełnomocnika przy królu polskim – Stanisławie Auguście Poniatowskim; o prześladowaniach chłopów prawosławnych przez duchowieństwo polskie w latach 1767-1769; o liście papieża Klemensa XIII do biskupów polskich przeciwko dysydentom; kopia Dekretu Katarzyny II z dn. 9 listopada 1772 r. o utworzeniu stanowiska biskupa katolickiego w związku z przyłączeniem nowych prowincji do Rosji; o Dekrecie z dn. 21grudnia 1772 r. wydanym dla generał-majorów: Kachowskiego i Kreczetnikowa, w którym Katarzyna II wyraża swą wolę odnośnie kierowania kościołami katolickimi i grekounickimi; z materiałów sekretarza dworu W. Płatonowa o arcybiskupie S. Felińskim i sytuacji rewolucyjnej w Warszawie; o doniesieniu namiestnikowi Królestwa Polskiego o poglądach arcybiskupa S. Felińskiego na wydarzenia rewolucyjne w Polsce; o piśmie od nieznanej osoby do arcybiskupa warszawskiego dotyczącym projektu odnowy kościołów w Warszawie.
O ogłoszeniach parafialnych wieszanych w kościołach Warszawy; o pieśniach i modlitwach Polaków; tekst kazania księdza Adama Prożmowskiego z powodu śmierci księcia Józefa Poniatowskiego; o raporcie litewsko-grodzieńskiego prokuratora generalnego Gorenkowa do ministra sprawiedliwości Łobanowa-Rostowskiego o pobiciu chłopów przez ks. Szymkiewicza – kapłana kościoła opolskiego w pow. kobryńskim; o korespondencji polskiego króla Stanisława Augusta Poniatowskiego z hrabią M. Ogińskim o rozbiorze Polski, o stosunkach międzynarodowych i in.; o zaleceniach danych przez generała-feldmarszałka P. Rumiancewa generał-porucznikowi G. Potiomkinowi i generał-majorowi A. Suworowowi w sprawie stosunków polsko-rosyjskich, a także w sprawie zakonu jezuitów i in.; dekrety i reskrypty Katarzyny II o powołaniu zakonu jezuitów na Białorusi, o utrzymaniu szkół kościelnych, o zarządzaniu kościołami katolickimi w guberniach zachodnich. Dekrety i reskrypty Pawła I dotyczące projektu zarządzania Kościołem rzymskokatolickim w Rosji; wyciągi z dokumentów archiwalnych, mówiące o stosunku rosyjskiej Cerkwi prawosławnej do Kościoła unickiego i do Kościoła rzymskokatolickiego; notatki i korespondencja różnych osób z ministrem spraw wewnętrznych W. Koczubiejem o stosunku do Kościoła rzymskokatolickiego i unickiego; o zaostrzeniu cenzury w Księstwie Warszawskim, o Towarzystwie Biblijnym, o szkołach duchownych; o doniesieniach dyrektora kancelarii Ministerstwa spraw Wewnętrznych W. Popowa kuratorowi Petersburskiego Okręgu Szkolnego D. Runiczowi w sprawie działalności Towarzystwa Biblijnego;
O stosunku Aleksandra I do Kościoła rzymskokatolickiego; o projekcie (autor nieustalony) dotyczącym rozprzestrzenienia się katolicyzmu na terytoriach przyłączonych od Polski; korespondencja dostojników carskich w sprawie przypadków okrutnego traktowania chłopów przez księży katolickich; o roli duchowieństwa katolickiego w powstaniu listopadowym (1831 r.)
4.Iwan Palmow (1856-1920), historyk, slawista, akademik
Fond 105 (1861-1920) – 584 jedn. arch.
F. 105, opis 1, Rękopisy prac i materiały do nich (1816-1916)
O niektórych zaleceniach zawartych w rękopisie Sofijskim Sankt Petersburskiej Akademii Duchownej: o papieżu Klemensie.
5.Mikołaj Kapteriew (1847-1917)
historyk, profesor Moskiewskiej Akademii Duchownej, członek korespondent AN
Fond 124 (1889-1909) – 27 jedn. arch.
F. 124, opis 1, Rękopisy prac i materiałów do nich (1889-1909)
O pracy “Udział Dosyfeusza w polemice z katolikami i protestantami” (kopie rękopisu, wypisy z innych prac)
6.Aleksiej Szachmatow (1864-1920), filolog, lingwista, akademik
Fond 134 (1874-1920) – 2780 jedn. arch.
F. 134, opis 2, prace innych autorów (1881-1926)
O tezach rezolucji powziętej w wyniku dyskusji na temat referatu A. Braczaninowa na posiedzeniach (sierpień – grudzień 1914 r.) poświęconych problematyce słowiańskiej: Rosja i Polska – o gwarancji pełnego równouprawnienia dla Polaków- katolików w granicach Rosji.
7.Włodzimierz Bienieszewicz (1874-1943) historyk kultury bizantyńskiej, członek-korespondent AN ZSRR
Fond 192 (1832-1941) – 621 jedn. arch.
F. 192, opis 1, Rękopisy prac W. Bienieszewicza i innych autorów (1832-1937)
O wykładach W. Bienieszewicza z prawa kanonicznego Kościoła rzymskokatolickiego; o strukturze Kościoła rzymskokatolickiego; opinia o pracy księdza D. Stefanowicza dotyczącej struktury Kościoła rzymskokatolickiego; rękopis M. Gorczakowa “Prawo grecko-rzymskie”; o prawie kanonicznym i organizacji kościoła; o szczególnym stosunku do katolików w Rosji za czasów Piotra I, o nadaniu wolności wyznaniowej i o prawie wyboru wyznania zgodnie z Dekretem Piotra I z 1705 r.; o stosunku Rosji do Kościoła rzymskokatolickiego pod koniec XVIII w.
F. 192, opis 3, Materiały do prac naukowych dotyczących działalności w różnych instytucjach i organizacjach naukowych; materiały biograficzne, ilustracje i fotografie (1772-1941)
Oryginał Manifestu carowej Wszechrosji Anny Joannownej z dn. 2 marca 1735 r. dotyczący wolności wyznań religijnych w Rosji i o zakazie nawracania na swoją wiarę, adresowanym do przedstawicieli wyznań obcych (luteranom, katolikom i in.); o wykazach diecezji XVIII-XX w. z wyliczeniem osób i krótkimi notatkami o treści historycznej; kopie listu Joanna II do papieża.
O zbiorze uchwał i dyrektyw rządowych, wydawanym za kadencji Senatu (12 grudnia 1904 r – 18 października 1913 r.): o umocnieniu podstaw tolerancji religijnej z dn. 17 kwietnia 1905 r., w tym w stosunku do przedstawicieli wyznań obcych – o zaprzestaniu prześladowania za przejście z prawosławia na inną wiarę, o zezwoleniu danym chrześcijanom różnych konfesji na chrzczenie przybranych dzieci według obrządków swojej wiary, o zezwoleniu osobom duchownym i świeckim obcych wyznań chrześcijańskich na zakładanie bractw kościelnych, o przyjmowaniu nowicjuszy do klasztorów rzymskokatolickich, o zawieszeniu Dekretu z dn. 17 stycznia dotyczącego nadania duchowieństwu rzymskokatolickiemu prawa zajmowania stanowisk duchownych w diecezjach rzymskokatolickich, jeśli pobierali naukę w miejscowych seminariach duchownych, ale nie zdali egzaminów końcowych .
O ponownym rozpatrzeniu przepisów prawnych dotyczących budowy domów modlitewnych obcych wyznań chrześcijańskich; o Dekrecie Mikołaja II z dn. 14 marca 1905 r. o zamianie ogłoszeń przedślubnych w kościołach rzymskokatolickich (przy zawieraniu małżeństw protestantów z katolikami w kościołach protestanckich) na zaświadczenia policji miejscowej; o katechizacji w duchu wiary rzymskokatolickiej w szkołach warszawskiego okręgu szkolnego; o przekształceniu szkoły pod wezwaniem św. Filipa (przy kościele św. Ludwika w Moskwie) w szkołę realną.
O Uchwale Rady Stanu z dn. 16 czerwca 1905 r. w sprawie zatwierdzenia etatów konsystorza warszawskiego i chełmskiego; o Uchwale Rady Stanu z dn. 26 grudnia 1905 r. o porządku wyznaczania, przenoszenia i zwalniania parafialnego duchowieństwa rzymskokatolickiego, rektorów, inspektorów, i profesorów Imperatorskiej Rzymskokatolickiej Akademii Duchownej i seminariów rzymskokatolickich, a także regensów i sekretarzy konsystorzy i o zatwierdzeniu prawnym kar, którym podlegają osoby duchowne wiary rzymskokatolickiej, o zmianie istniejącego regulaminu urlopowego dla osób duchownych wiary rzymskokatolickiej, o zawieszeniu uchwał odnośnie kasacji i zamknięcia klasztorów rzymskokatolickich w guberniach Królestwa Polskiego (północno – zachodnich i południowo-zachodnich).
O rzymskokatolickich drogach krzyżowych i procesjach religijnych w gub.: witebskiej, mohylewskiej, mińskiej, wileńskiej, grodzieńskiej, kowieńskiej, kijowskiej, wołyńskiej, podolskiej, a także w gub. kurlandzkiej i w guberniach Królestwa Polskiego; o postawieniu krzyży rzymskokatolickich i figur świętych w guberniach Kraju Zachodniego i Królestwa Polskiego; o Uchwale Rady Ministrów z dn. 16 grudnia 1906 r. w sprawie używania dialektów miejscowych w prowadzeniu dokumentacji kościelnej w guberniach Królestwa Polskiego.
O umowie pomiędzy rządem carskim i Stolicą Apostolską z dn. 9 lipca 1907 r. odnośnie nauczania jęz. rosyjskiego, historii i literatury rosyjskiej, a także egzaminów z tych przedmiotów w seminariach katolickich Królestwa Polskiego; o utworzeniu w diecezji grodzieńskiej katedry biskupa-wikarego z nadaniem mu miana białostockiego; o zmianie w dniu 18 lutego 1908 r. instrukcji odnośnie remontu i budowy kościołów i innych budynków parafialnych w parafiach rzymskokatolickich i grekounickich; Ustawa z dn. 4 lutego 1910 r. dotycząca porządku kierowania rzymskokatolickich osób duchownych na stanowiska; Ustawa z dn. 12 lipca 1913 r. dotycząca wydania ze skarbu państwowego środków na podwyższenie wypłat nauczycielom szkół parafialnych w diecezjach: warszawskiej, grodzieńskiej, litewskiej i chełmskiej.
8.Izmaił Sreźniewski (1812-1880), filolog, slawista, akademik
F. 216 (1838-1880) – 4372 jedn. arch.
f. 216, opis 1, Rękopisy prac i materiały do nich (1840-1879)
O uwagach, adnotacjach, notatkach dotyczących mało znanych i nieznanych zabytków Kościoła rzymskokatolickiego: „Mszał rzymskokatolicki w starej kopii głagolickiej” (anons o mszale rzymskokatolickim na Kijowskim Zjeździe Archeologicznym i materiały do artykułu: z niepełnego oryginału pracy „Zabytki głagolickie w porównaniu z zabytkami cyrylicy” 1866); o wyciągu z listu paapieża Innocentego III; „Gramota” księcia Twerskiego Borysa Aleksandrowicza do litewskiego księcia Witolda – „kriestocełowalnia” (1427 r.)
F. 216, opis 3, Zbiór autografów różnych osób (XIX w.) Helazjusz, archimandryta.
List do protojereja, akademika Johana Koczetowa z załączoną kopią dekretu króla polskiego w sprawie skargi na biskupa unickiego – Gadebskiego.
9.Mikołaj Czajew (1897-1942)
historyk-archiwista, pracownik Instytutu Historii Akademii Nauk ZSRR
Fond 741 (1847-1941) – 144 jedn. arch.
F. 741, opis 1, Prace naukowe i materiały do nich, recenzje prac innych autorów , materiały biograficzne i dotyczące działalności, rękopisy innych autorów (1847,1849, 1850, 1915, -1941)
O referacie M. Czajewa “Losy teorii Moskwa – Trzeci Rzym w praktyce politycznej rządu moskiewskiego XVI-XVII w.” (w załączeniu – brudnopis referatu z adnotacjami; o powiązaniu reform Nikona z katolicyzmem; o polityce cerkiewnej rządu moskiewskiego w XVII w. i o schizmie (starowierów); o obcych wpływach religijnych w XVI-XVII w.; o walce z katolickimi i protestanckimi ideami i teoriami (tzw. “łaciństwo” i “luterstwo”) wszczętej przez patiarchę Filareta, który stanął na czele państwa w 1619 r.
O zbliżeniu się rządu moskiewskiego z Grekami w celu walki z “łaciństwem” i “luterstwem” ; o zbliżeniu się i współpracy w tym samym celu (od połowy lat 30-tych XVII w.) z przedstawicielami południoworuskiego, ukraińskiego duchowieństwa; o “Księdze Cyryla” (1644) i o “Księdze o wierze” (1648), poświęconych walce z “łaciństwem” i unictwem; o zwiększeniu napływu duchowieństwa katolickiego i unitów do państwa moskiewskiego pod wpływem prześladowań ze strony Polaków.
10.Kancelaria Konferencji Akademii Nauk (1804-1943)
Fond 2 (1804-1943) – 4129 jedn. arch.
F. 2, opis 1, t. 1, Materiały biurowe Kancelarii Konferencji i Sekretariatu Akademii Nauk(1805-1916)
O nadejściu notatek Józefa, metropolity litewskiego do AN, o ich wydaniu i rozpowszechnieniu (1865 r.)
11.Imperatorska Akademia Rosyjska (1783-18419
Fond 8 (1783-1839) – 1413 jedn. arch.
F. 8, opis 1, Relacje z posiedzeń Akademii (1783-1841)
O liście grekounickiego biskupa połockiego Jakuba Martusewicza do A. Szyszkowa, zawierającym wyrazy wdzięczności za ofiarowanie Białoruskiemu Seminarium Unickiemu wydania Akademii.
F. 8, opis 3, t. 2, t. 3, Dokumenty i akta (1822-1841)
O przysłaniu do Akademii w latach 1835-1837 różnego rodzaju książek od rektora Wileńskiej Rzymskokatolickiej Akademii Duchownej Alojzego Osińskiego; o wydaniu przechowywanych w księgarni akademickiej egzemplarzy dzieł metropolity Siestrzencewicza, który zapisał ich w testamencie na rzecz szkoły dla ubogich chłopców przy kościele św. Stanisława w Kołomnie; o liście kapłana kościoła św. Stanisława w Kołomnie ks. Aleksandra Jordana do D. Jazykowa w sprawie dzieł drukowanych metropolity Siestrzencewicza; o przysłaniu książek z Wileńskiego Rzymskokatolickiego Seminarium Duchownego do biblioteki akademickiej w latach 1839-1840.
11.Rękopisy dzieł i poszczególne dokumenty przekazane z Wydziału Rękopisów BAN
Kategoria 2 (1723-1899) – 370 jedn. arch.
K. 2, opis 1 (1834-1869) Joann Grigorowicz, protoprezbiter.
„Korespondencja papieży z władcami Rosji w XVII w., odnaleziona wśród rękopisów Rzymskiej Biblioteki Barberiniego”; adnotacje protoprezbitera;
O dokumentach dotyczących kraju zachodniorosyjskiego i działalności metropolity litewskiego – Józefa Siemaszki.
12.Rękopisy prac i poszczególne dokumenty, które napłynęły od różnych osób i instytucji w XIX i XX w.
Kategoria 4 (1580, 1735-1982) – 837 jedn. arch.
K. 4, opis 1 (XVIII-XX w.)
O opisach kościołów i parafii różnych diecezji pod koniec XIX w. w imperium rosyjskim; o dekrecie Piotra I “Regulamin o klasztorach” (1724); o wyciągach ze sprawy synodalnej 1746 r. według Dekretu Imiennego “O rozeznaniu w sprawie odstępstwa żony księcia Siergiusza Dołgorukowa – księżnej Ireny od prawosławnej Cerkwi Wschodniej i wstąpieniu do Kościoła rzymskiego”; o rękopisie T. Jungbluta (1855) “O utworzeniu Kościoła ewangelickiego w Rosji, o połączeniu Kościoła rzymskokatolickiego z Cerkwią prawosławną”.
13.Zbiór portretów członków Akademii Nauk i innych osób – “Portretoteka”
Kategoria 10
K. 10, opis 1, Portrety indywidualne (XVIII-XX w.)
Litografia portretu Stanisława Siestrzencewicza – Bohusza; fototypia portretu Józefa Siemaszki.
14.Muzeum Historii Religii AN ZSSR (1932-1954)
Od 1954 r. – Muzeum Historii Religii i Ateizmu AN
Fond 221 (1931-1961) – 621 jed. arch.
F. 221, opis 2, Materiały kancelarii i księgowości (1931-1961)
O przewodniku systematycznym i wykazach religii (grup religijnych), oraz o korespondencji z Zarządem Centralnym Ewidencji Gospodarki Narodowej – CUNChU i z W. Boncz-Brujewiczem w sprawie sporządzenia wykazu religii w celu dokonania spisu ludności; o korespondencji W. Boncz-Brujewicza z ambasadą PRL, redakcjami gazet i czasopism i in. w sprawie nabycia kolekcji i archiwów prywatnych, eksponatów i książek dotyczących historii religii; o korespondencji z Akademią Nauk USRR; Lwowskim Komitetem Obwodowym PKB(U) i muzeum naukowo –przyrodoznawczym w sprawie zorganizowania wystawy objazdowej, skierowanej przeciwko katolicyzmowi.
KrzysztofPozarski.com 