O ARCHIDIECEZJI MOHYLEWSKIEJ
CZYLI MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA W PETERSBURGU
W dniach od 6 do 9 grudnia 2018 roku w Petersburgu odbywała się międzynarodowa konferencja „Rzymskokatolicka archidiecezja mohylewska: Świadectwa żywej pamięci. 1783-1939. W 235. Rocznicę ustanowienia archidiecezji mohylewskiej”. Odbyła się ona pod honorowym patronatem abp. Pawła Pezzi, metropolity Archidiecezji Matki Boskiej w Moskwie przy współuczestnictwie Państwowego Muzeum Historii Religii w Petersburgu. Jej głównymi organizatorami była parafia św. Stanisława, biskupa, a także Wyższe Duchowe Seminarium „Maria – Królowa Apostołów”.
W komitet organizacyjny konferencji weszli : ks. Krzysztof Pożarski (przewodniczący, proboszcz parafii św. Stanisława), Liubow Musienko (współprzewodnicząca, dyrektor Muzeum Religii), ks. Konstanty Perederij (współprzewodniczący, rektor seminarium „Maria – Królowa Apostołów”), Margarita Iwaszyna (kierownik wydziału ds. kontaktów Muzeum Religii z organizacjami religijnymi), a także Anna Kudrik (sekretarz naukowy).
W programie konferencji oprócz wykładów była przewidziana także pielgrzymka autobusowa związana z nawiedzeniem historycznych miejsc powiązanych z Kościołem katolickim (3 kościoły), zwiedzanie Rosyjskiego Państwowego Archiwum Historycznego (Zaniewski prospekt, 36), gdzie przechowywane są najważniejsze dokumenty dotyczące historii Kościoła katolickiego w carskiej Rosji; była wizyta w dawnym budynku Rzymsko-katolickiej Akademii Duchownej (1 linia Wasilewskiej Wyspy, 52), a także odbyło się zwiedzanie gmachu dawnej Kurii Metropolitalnej i rezydencji arcybiskupów mohylewskich (obecnie Muzeum Dzierżawina, Nabrzeże Fontanki 118).
Dzień 7 grudnia był dniem poświęconym historii archidiecezji mohylewskiej w Państwowym Muzeum Historii Religii (dawniej Muzeum Historii i Ateizmu). Pierwszy dzień konferencji otwarła Liubow Musienko, dyrektor Muzeum Religii. Po tym zostały przeczytane słowa skierowane do uczestników konferencji, jakie skierował nuncjusz apostolski w Rosyjskiej Federacji abp Celestino Migliore, który m.in. napisał, że historia kościoła w Rosji to nie tylko wybudowane liczne kościoły i klasztory, ale także przytułki, szkoły, ale także mnogie organizacje dla potrzebujących. Dzięki takiej pracy mogli się później w Kościele w Rosji pojawić wielcy świadkowie wiary w dobie panującego państwowego ateizmu.
Swoje słowo do uczestników konferencji naprawił także metropolita mińsko-mohylewski abp Tadeusz Kondrusiewicz, który napisał, że chociaż na początku archidiecezja mohylewska była ustanowiona podpisem monarszego pióra, to później jednak była kanonicznie legalizowana. I dzięki Bożej Opatrzności odegrała później najważniejszą rolę w rozwoju Katolickiego Kościoła w carskiej Rosji.
Następnie odbyła się premiera dokumentalnego filmu „Katolicy w Petersburgu” zrealizowanego przez Michała Fatiejewa a ukazujący udział katolików w życiu Petersburga od założenia miasta (1703 r.), aż do odrodzenia struktur Kościoła katolickiego w Rosji.
Następnie odbyły się wykłady dotyczące niektórych aspektów historii archidiecezji mohylewskiej, największej wówczas na świecie, obejmującej większość ogromnego rosyjskiego imperium.
Ks. Jacek Wojda (Wydział Teologiczny w Warszawie) omówił bullę Onerosa papieża Piusa VI i jego „oryginalną” drogę realizacji w imperium rosyjskim na przełomie XVIII i XIX wieku”; Witalij Gajdas z Uniwersytetu Humanitarnego w Moskwie mówił o katolickim klasztorze belnickim i jego parafii w XVIII-XIX wieku; ks. Dmitry Puchalski, kanclerz kurii mińsko-mohylewskiej (Białoruś) mówił o działalności metropolity mohylewskiego, Edwarda von Roppa; temat nekropolii duchowieństwa rzymskokatolickiego w Moskwie omówił Sergiej Słoistow z Moskwy; dr Anna Mroczek omówiła sytuację mohylowskich metropolitów ze szczególną uwagą na rządy abp. Wincentego Kluczyńskiego; ks. Jerzy Steckiewicz ukazał historię i współczesność Kościoła katolickiego w dzisiejszym Kaliningradzkim Obwodzie; Andrej Bogomołow z Rosyjskiego Państwowego Archiwum Historycznego omówił sprawę uzyskania pełnej wolności w działalności religijnej Kościoła katolickiego po rewolucji lutowej 1917 roku. Pierwszy dzień wykładów zakończył ks. Krzysztof Pożarski referując o sprawie metropolity Stanisława Bohusza-Siestrzeńcewicza i jego siostrzeńca – ks. Stanisław Parczewski, przyjaciela Adama Mickiewicza.
Drugi dzień konferencji w dniu 8 grudnia rozpoczął się w bibliotece Wyższego Seminarium Duchownego „Królowa Apostołów” kontynuującą tradycje dawnego historycznego mohylewskiego seminarium (1 Krasnoarmiejskaja, 11). Był to dzień poświęcony rosyjskim katolickim męczennikom w czasach sowieckich. Mówiono także o prześladowaniach Kościoła katolickiego w ZSRR.
Przed tym jednak uczestnicy Konferencji mieli możliwość zwiedzania budynku Wyższego Seminarium Duchownego i kościoła Wniebowzięcia NMP.
W czasie swojego wykładu Michał Dronow z Instytutu Filologii Słowiańskiej Rosyjskiej Akademii Nauk z Moskwy mówił o rosyjskich katolikach i Preszowskiej Greko-Katolickiej Diecezji (1920-1930); dr Irena Wodzianowska z Katolickiego Uniwersytetu Jana Pawła w Lublinie omówiła kadrę pedagogiczną w Akademii Duchownej i Mohylewskim Seminarium Duchownym w Petersburgu w latach 1842-1918; Michaił Szkarowski (Centralne Państwowe Archiwum w Petersburgu) – mówił o heroiczności katolickich męczenników z Leningradu w latach trzydziestych XX wieku; Jekaterina Lawrinenko (Witebsk, Białoruś) referowała o księżach i parafiach na terytorium wschodniej Białorusi (terytorium współczesnej Diecezji Witebskiej) po 1917 roku; ks. Krzysztof Pożarski omówił w swoim wykładzie sprawę reorganizacji procesu Sług Bożych w Archidiecezji Matki Bożej w Moskwie. Na koniec był wysłuchany referat Andrzeja Grajewskiego, dziennikarza pracującego w tygodniku katolickim „Gość Niedzielny” (Katowice) a dotyczący „Opieki nad prawami wierzących w Związku Radzieckim podczas pontyfikatu Jana Pawła II. Dialog dyplomatyczny, pastoralny i ekumeniczny w latach 1978-1991”.
Na zakończenie międzynarodowej konferencji w dniu 9 grudnia odbyła się uroczysta Msza Święta w kościele św. Stanisława (ul. Sojuza Pieczatnikow 22) w intencji wyniesienia do chwały ołtarzy rosyjskich męczenników – Sług Bożych na czele z bp. Antonim Maleckim. Przed końcowym błogosławieństwem była otwarta w świątyni pamiątkowa tablica wdzięczności dobroczyńcom kościoła i parafii, którzy w latach 1997-2018 pomagali w ich odrodzeniu. Po Mszy był zaczytany akt męczeństwa 23 księży z Sandormochu uwięzionych w gułagu na Wyspach Sołowieckich. Po którym były odczytane nazwiska 425 księży – męczenników czasów sowieckich umieszczonych w Memoriale Pamięci w kościele św. Stanisława.
W związku z konferencją wydana była także broszura przedstawiająca krótkie biografie czternastu metropolitów mohylewskich (1783-1939), a także były wydrukowane ich kolorowe portrety znajdujące się obecnie w Państwowym Muzeum Religii w Petersburgu. Po raz pierwszy też od 150 lat był opublikowany akt kanoniczny papieskiego legata do carskiej Rosji Giovanni Andrea Archetti a dotyczący ustanowienia w Mohylewie nowej kanonicznej archidiecezji zawierający w sobie także treść bulli Onerosa papieża Piusa VI.
Trzeba przy tym podkreślić, że powołanie archidiecezji mohylewskiej ww. aktem Archetti nastąpiło w dniu 19 grudnia 1783 roku (wg nowego stylu), zaś według starego stylu był to dzień – 8 grudnia.
Przez organizatorów konferencji planowana jest także publikacja ww. wykładów, a także archiwalnych dokumentów związanych z początkiem istnienia mohylewskiej archidiecezji w carskiej Rosji.
Ks. Krzysztof Pożarski, Petersburg
Banery przygotowane w związku z Konferencją
MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA O ABP. WINCENTYM KLUCZYŃSKIM W PETERSBURGU
„Metropolita Kluczyński i jego czasy (1847-1917). Z historii Mohylewskiej Archidiecezji”
W dniach 3 i 4 grudnia 2017 roku w kościele św. Stanisława i w Państwowym Muzeum Religii w Petersburgu odbyła się międzynarodowa Konferencja poświęcona trzynastemu arcybiskupowi metropolicie mohylewskiemu Wincentemu Kluczyńskiemu (1847-1917). W 2017 roku przypadało 100. lecie jego śmierci.
Założył on w Wilnie bezhabitowe Zgromadzenie Sióstr od Aniołów (1889), które było także inicjatorem tej Konferencji. Do Petersburga przyjechało dwanaście sióstr razem z przełożoną generalną (z Polski, Rosji, Ukrainy, Białorusi i Litwy). W związku z Konferencją w Petersburgu została w języku rosyjskim wydana książka o metropolicie autorstwa s. Anny Mroczek „Nasz Ojciec”.
Foto Relacja z Konferencji o abp. Wincentym Kluczyńskim w Państwowym Muzeum Religii w Petersburgu (Foto – Margarita Iwaniszina) I Foto Relacja ze Mszy Św. związanej z otwarciem konferencji o abp. Wincentym Kluczyńskim w Petersburgu (Foto – Eugeniusz Martynowicz)
Banery przygotowane w związku z Konferencją
W związku z Konferencją w Petersburgu została w języku rosyjskim wydana książka o metropolicie autorstwa s. Anny Mroczek „Nasz Ojciec”.
***
РИМСКО-КАТОЛИЧЕСКИЙ ПРИХОД СВ. СТАНИСЛАВА В САНКТ-ПЕТЕРБУРГЕ и КОНГРЕГАЦИЯ СЕСТЁР ОТ АНГЕЛОВ В ВАРШАВЕ (ПОЛЬША)
по благословлению
архиепископа Павла Пецци
митрополита архиепархии Божией Матери Римско-Католической Церкви в России
при участии
ГОСУДАРСТВЕННОГО МУЗЕЯ ИСТОРИИ РЕЛИГИИ В САНКТ-ПЕТЕРБУРГЕ
Международная историко-краеведческая конференция
МИТРОПОЛИТ ВИКЕНТИЙ
КЛЮЧИНСКИЙ И ЕГО ВРЕМЯ (1847-1917).
ИЗ ИСТОРИИ МОГИЛЁВСКОЙ РИМСКО-КАТОЛИЧЕСКОЙ АРХИЕПАРХИИ
Санкт-Петербург, 3 – 4 декабря 2017 г.
3 ДЕКАБРЯ (ВОСКРЕСЕНЬЕ) 2017
Г.
– Святая Месса, а также открытие конференции и выставки в храме св. Станислава
(ул. Союза Печатников, д.22)
– автобусная экскурсия: «По местам жизни и деятельности
архиепископа Ключинского в Санкт-Петербурге»
4 ДЕКАБРЯ (ПОНЕДЕЛЬНИК) 2017 Г.
– Конференция в Государственном музее истории религии (ГМИР): с 11.00 до 15.00 час.
(Почтамтская улица, д. 14)
Оргкомитет конференции: свящ. Кшиштоф Пожарский (председатель, настоятель прихода
св. Станислава), Любовь Мусиенко (директор Государственного музея истории религии),
с. Мария Пятковска (генеральная настоятельница Конгрегации Сестёр от Ангелов (Констанцин-Езёрна, Польша), д-р Анна Мрочек (Варшава, Польша), Маргарита Иванишина (ГМИР,
зав. Отделом по связям с религиозными организациями), Анна Кудрик (ГМИР, учёный секретарь)
***
Викентий Ключинский (1847-1917) – выпускник Виленской духовной семинарии и Санкт-Петербургской Духовной Академии, архиепископ-митрополит Могилёвской митрополии Римско-Католической Церкви в России в 1910-1914 гг., инициатор создания женской монашеской Конгрегации Сестёр от Ангелов. 16 мая 1910 г. возведен в епископское достоинство и возглавил Могилевскую митрополию РКЦ в России. В августе 1914 г. Викентий Ключинский оставил митрополичью кафедру. Умер 10 февраля 1917 г.
Идею не публичной
апостольской деятельности женских общин монашеского типа Викентий Ключинский
воспринял от монаха-францисканца (капуцина) Гонората Козьминьского. Первая
община будущей Конгрегации Сестер от Ангелов была создана по инициативе
Викентия Ключинского в 1889 г. в Вильно. Конституция Конгрегации была
утверждена Апостольской Столицей в 1913 г. К 1917 г. общины Сестер от Ангелов
существовали, помимо Вильно, также в Минске, Санкт-Петербурге, Пскове и в
некоторых других городах Северо-Запада и Центра Российской империи. В сферу
деятельности монахинь входила организация приютов и школ-интернатов для девочек
католического исповедания из малообеспеченных семей и сирот, проведение при
католических приходах катехизации детей и молодежи, содействие работе церковных
благотворительных обществ и т. д.
Разносторонняя религиозно-общественная деятельность Викентия Ключинского
получила признание церковных властей: в 1905 г. он был избран каноником и
прелатом Виленского капитула и исполняющим обязанности председателя
Римско-католической духовной коллегии в Санкт-Петербурге (до 1908 г.; в
1910-1914 гг. председатель)
похоронен на Выборгским кладбище в Санкт-Петербурге в крипте храма Посещения
Девой Марий св. Елизаветы. В 1927 г. останки митрополита были перенесены в
Литву и перезахоронены в крипте кафедрального собора Вильно.
***
ДОКЛАДЧИКИ И ТЕМЫ
1. Мария Пашук, кандидат богословскихx наук (Минско-могилевская Архиепархия Римско-католической Церкви в Беларуси): «Личность Митрополита Викентия Ключинского на страницах современных белорусских изданий».
2. Елена Бысь, кандидат юридических наук (судья в епархиальном суде в епархии Каменце-Подольский Римско-католической Церкви на Украине: «Архиепископ Ключинский о правовом регулировании смешанных браков в России в 1910-1913 гг.»
3. Анна Мрочек, кандидат богословскихx наук (Конгрегация Сестёр от ангелов в Польше): «Священник Викентий Ключинский, как вдохновитель Ангельского движения и учредитель монашеской Конгрегации ангелов».
4. Екатерина Лавриненко (Витебск, Беларусь) – «Личность митрополита Ключиньского – из истории католического прихода в Шарковщине».
5. Евгений Розенблюм (Москва) – «По материалам из прессы времени митрополита Ключинского: дело Бейлиса и роль священника Пранайтиса».
6. О. Кшиштоф Пожарский (Санкт-Петербург) – «Жизнь и деятельность митрополита Ключинского в архивной фотографии».
KONFERENCJA O ARCYBISKUPIE JANIE CIEPLAKU W PETERSBURGU
W dniach 13-15 listopada 2015 roku w Petersburgu (z okazji przypadającej 17 lutego 2016 r. 90. rocznicy śmierci abp. Jana Cieplaka) odbyła się międzynarodowa konferencja, która miała temat „Znaczenie życia i działalności abp. Jana Cieplaka dla Kościoła katolickiego w Rosji i w Polsce. 1882 – 1926”.
Konferencję zorganizowały: Dekanat Północno-zachodniego Regionu Archidiecezji Matki Bożej w Moskwie, Stowarzyszenie Kulturalno-Oświatowe „Polonia”, Związek Polaków im. bp. Antoniego Maleckiego i gospodarz konferencji, parafia św. Stanisława przy współpracy z polską Fundacją „Pomoc Polakom na Wschodzie”. Honorowy patronat nad spotkaniem objął miejscowy ordynariusz, abp Paolo Pezzi z Moskwy.
W pierwszym dniu obrad uczestnicy konferencji wzięli udział w otwarciu wystawy poświęconej abp. Janowi Cieplakowi, obejrzeli o nim premierowy film dokumentalny oraz mieli okazję wysłuchać szeregu referatów historyków z Polski i Rosji dotyczących życia i działalności arcybiskupa.
W programie było także odsłonięcie wystawy fotograficznej i tablicy pamiątkowej w kościele św. Stanisława, a także autokarowa pielgrzymka do miejsc jego życia działalności w Petersburgu. Konferencja odbywała w kościele św. Stanisława.
Pochodzący z Dąbrowy Górniczej Jan Cieplak przyjął święcenia kapłańskie w 1881 r. w Petersburgu. Wykładał w tamtejszej Akademii Duchownej, a w 1908 r. został biskupem sufraganem mohylewskim. Od 1914 był administratorem archidiecezji mohylewskiej (od 1919 r. jako arcybiskup tytularny). Dwukrotnie aresztowany przez bolszewików w 1920 i 1922, został w 1923 r. osądzony w Moskwie w procesie pokazowym, na którym wraz z 14 innymi duchownymi został skazany na karę śmierci za „podżeganie do buntu poprzez zabobony”. Jednak dzięki staraniom rządu polskiego wyrok zamieniono na 10 lat więzienia, a w 1924 r. wydalono go z ZSRR. W grudniu 1925 r. papież Pius XI mianował go arcybiskupem wileńskim, ale nominat zmarł przed objęciem diecezji. W 1952 r. rozpoczęto starania o beatyfikację abp. Cieplaka.
Głównym organizatorem petersburskiej konferencji był proboszcz parafii św. Stanisława, ks. Krzysztof Pożarski. Podkreślił on, że „ma ona pomóc w wydobyciu z zapomnienia postaci arcybiskupa i skutkować wznowieniem jego procesu beatyfikacyjnego. W ten sposób naród polski otrzymałby jeszcze jednego świętego z okresu bolszewickiej tyrani”. Proces beatyfikacyjny abp. Cieplaka został otwarty w 1952 r. w Rzymie. Sprawa ta była wówczas priorytetowa i toczyła się niemal równolegle do sprawy beatyfikacji o. Maksymiliana Kolbego. W 1964 r., kiedy proces był bliski ukończenia, papież Paweł VI nie podtrzymał go, ze względu na to, że zobowiązano się względem prawosławnych biskupów, że Sobór Watykański II nie potępi komunizmu. Dlatego też sprawa beatyfikacji abp. Cieplaka – męczennika komunizmu – była dla Watykanu niewygodna. Dzisiaj możemy być już pewni, że proces beatyfikacyjny abp. Jana Cieplaka wstrzymano wskutek poprawności politycznej niektórych watykańskich hierarchów i przyjętej wówczas polityki. Czyż nie przyszedł już czas, aby naprawić to, co przed kilkudziesięciu latami zostało zaprzepaszczone? – pytał duszpasterz petersburskiej Polonii.
Program
międzynarodowej naukowej konferencji poświęconej życiu i działalności administratora archidiecezji mohylewskiej wraz z odsłonięciem wystawy fotograficznej i memorialnej tablicy w kościele św. Stanisława
„Znaczenie życia i działalności arcybiskupa Jana Cieplaka dla Kościoła katolickiego w Rosji i w Polsce. 1882 – 1926”
SANKT PETERSBURG, 14-15.11.2015 R.
14.11.15 (SOBOTA)
11.00 – Rozpoczęcie Konferencji w kościele św. Stanisława.
Otwarcie wystawy „Arcybiskup Jan Cieplak, jego życie i działalność”.
Obejrzenie dokumentalnego filmu o arcybiskupie (10 min). Premiera.
Referaty 11.30 – 13.30
1. „Strony rodzinne, rodzina i dzieciństwo Jana Cieplaka” – Piotr Dudała (główny redaktor portalu „Sosnowiec-Fakty”) (Polska)
2. „Biskup Cieplak—biskupem pomocniczym metropolity Wincentego Kluczyńskiego i jego pasterskie wizyty po carskiej Rosji – dr Anna Mroczek (Polska)
3. „Długoletni profesor Rzymsko-Katolickiej Akademii Duchownej” – dr Irena Wodzianowska (Katolicki Uniwersytet Lubelski im. Jana Pawła II , katedra Historii Europy Wschodniej)
4. „Kościelna działalność arcybiskupa Jana Cieplaka w latach 1918-1923” – dr Michał Szkarowski (starszy naukowy pracownik Centralnego Państwowego Archiwum Sankt Petersburga)
5. „Dokumenty o berlińskich rozmowach między Stolicą Apostolską a Sowieckim Rządem w pierwszej połowie lat 20. XX wieku znajdujących się w niemieckiej nuncjaturze” – Ewgenij Rozenblium (wykładowca historii w Wyższym Seminarium Duchownym „Królowa Apostołów” w Sankt Petersburgu)
14.00 Obiad dla uczestników Konferencji
Referaty 15.00 – 17.00
6. Kościelny rozdział projektu „Polski Petersburg – Oleg Lejkind, wicedyrektor Fundacji imi. Lichaczowa w Sankt Petersburgu
7. „Proces moskiewski abp. Jana Cieplaka (1923 r.) a proces sądowy patriarchy prawosławnego Tichona” – Anna Kudrik (kościelny historyk, Państwowe Muzeum Religii w Sankt Petersburgu).
8. „Miejscami życia i działalności abp. Jana Cieplaka w Sankt Petersburgu” – Aleksandr Szykier (kościelny historyk, Sankt Petersburg).
9. „Obrona relikwii błogosławionego Andrzeja Boboli w Połocku (1920 r.)” – Anton Sidorow (student, Sankt Petersburski Uniwersytet).
10. „Życie, działalność, pogrzeb i kult Sługi Bożego abp. Jana Cieplaka w archiwalnych fotografiach” – ks. Krzysztof Pożarski (proboszcz parafii św. Stanisława w Sankt Petersburgu, historyk kościelny).
15.11.15 (NIEDZIELA)
11.00 – Uroczysta Msza św. w kościele św. Stanisława. twarcie i poświecenie pamiątkowej tablicy abp. J. Cieplakowi.
13.00 – Uroczysty obiad i zakończenie Konferencji
Fotodokumentacja Międzynarodowej Konferencji o abp. Janie Cieplaku w Sankt Petersburgu (14-15.11.2015)
a także Msza Św. i poświęcenie tablicy memorialnej abp. Janowi Cieplakowi w kościele św. Stanisława w Sankt Petersburgu – 15.11.2015 rok
Czternaście banerów (w formie 14 plansz o wymiarach 2mx0.8m) na wystawę o abp. Janie Cieplaku, która zostanie otwarta w dniu 14.11.2015 roku w kościele św. Stanisława w Sankt Petersburgu w czasie rozpooczęcia Konferencji „Znaczenie życia i działalności arcybiskupa Jana Cieplaka dla Kościoła katolickiego w Rosji i w Polsce. 1882 – 1926”
Sankt Petersburg, 13-15.11.2015
Dokumentalny film w języku rosyjskim zrobiony przez Michała Fatiejewa (Sankt Petersburg) o międzynarodowej konferencji „Znaczenie życia i działalności arcybiskupa Jana Cieplaka dla Kościoła katolickiego w Rosji i w Polsce. 1882 – 1926”. Sankt Petersburg, 13-15.11.2015
Dokumentalny film w języku rosyjskim zrobiony przez Michała Fatiejewa (Sankt Petersburg) przy współpracy z ks. Krzysztofem Pożarskim o abp. Janie Cieplaku. Przedstawia petersburski okres z życia arcybiskupa. Czekamy na rozszerzony film w języku polskim
KrzysztofPozarski.com 