Historia Kościoła (XVIII – XX w.) w dokumentach Rosyjskiego Państwowego Archiwum Historycznego

HISTORIA KOŚCIOŁA RZYMSKOKATOLICKIEGO

W IMPERIUM ROSYJSKIM (XVIII – XX W.)

W DOKUMENTACH ROSYJSKIEGO

PAŃSTWOWEGO ARCHIWUM HISTORYCZNEGO

Sankt Petersburg – Warszawa 1999

Redaktor Naczelny – ks. Krzysztof Pożarski

Komitet Redakcyjny:

abp Tadeusz Kondrusiewicz (honorowyprzewodniczący)

ks.Krzysztof Pożarski (przewodniczący)

s.Katarzyna Antolak ISSM

Aleksander Sokołow

Larisa Sinicyna

Spis treści

Wykaz skrótów 12

Przedmowa abpa Tadeusza Kondrusiewicza 13

Przedmowa dyrektora RGIA Aleksandra Sokołowa 14

Wstęp. 15

Rosyjskie Państwowe Archiwum Historyczne:

1. Fond 821 – Departament Obcych Wyznań Duchownych MSW 24

2. 822 – Kolegium Rzymskokatolickich MSW 37

3. 823 – Kancelaria metropolity kościołów grekokatolickich w Rosji 39

4. 826 – Kancelaria metropolity kościołów rzymskokatolickich w Rosji 39

ZBIORY MIĘDZYRESORTOWYCH SPECJALNYCH NARAD, KOMISJI I KOMITETÓW

5. 14 – Kancelaria Nowosilcewa 41

ZBIORY MINISTERSTWA FINANSÓW

6. 18 – Departament Manufaktur i Handlu Wewnętrznego 41

ZBIORY MINISTERSTWA HANDLU I PRZEMYSŁU

7. 23 – Ministerstwo Handlu i Przemysłu 41

8. 37 – Departament Górnictwa Ministerstwa Handlu i Przemysłu 41

ZBIORY MINISTERSTWA KOMUNIKACJI

9. 218 – Departament Sztuki Głównego Zarządu Komunikacji i Budownictwa Społecznego 42

ZBIORY MINISTERSTWA FINANSÓW

10. 379 – Departament Majątków Państwowych Ministerstwa Finansów 42

ZBIORY MINISTERSTWA ROLNICTWA

11. 381 – Kancelaria Ministra Rolnictwa w Ministerstwie Rolnictwa 42

12. 383 – I Departament Ministerstwa Rolnictwa 43

13. 384 – II Departament Ministerstwa Rolnictwa. 43

14. 385 – Tymczasowy Wydział Ministerstwa Rolnictwa ds. Przydzielania chłopom ziemi 44

15. 386 – Zarząd Osiedli Południowych przy Ministerstwie Rolnictwa 44

16. 387 – Departament Leśnictwa w Ministerstwie Rolnictwa 45

17. 389 – Zarząd Prac Publicznych w miejscowościach poszkodowanych wskutek nieurodzaju (Wydział Leśnictwa w MSW 45

18. 391 – Urząd Przesiedleńczy Ministerstwa Rolnictwa 45

19. 396 – Departament Państwowej Własności Ziemskiej Ministerstwa Rolnictwa 46

20. 398 – Departament Rolnictwa w Ministerstwie Rolnictwa 46

ZBIORY MINISTERSTWA DWORU CESARSKIEGO

21.Fond 466 – Najwyższe Rozporządzenia do Urzędu Dworu Ministerstwa Dworu Cesarskiego 46

22. 467 – Biuro Budynków J.C.M. Domów i Ogrodów Ministerstwa Dworu Cesarskiego46

23. 468 – Gabinet J.C.M. Ministerstwa Dworu Cesarskiego 47

24. 469 – J.C.M. Biuro Dworu Ministerstwa Dworu Cesarskiego 48

25. 472 – Kancelaria Ministerstwa Dworu Cesarskiego 48

26. 482 – Wydział Kontroli Ministerstwa Dworu Cesarskieg 48

27. 485 – Plany i Rysunki Techniczne Ministerstwa Dworu Cesarskiego 48

28. 519 – Kancelaria Naczelnika Sztabu Głównego J.C.M Księcia Wałkońskiego 48

29. 539 – Kancelaria Dworu Wielkiego Księcia Konstantina Pawłowicza Ministerstwa Dworu Cesarskiego 48

ZBIORY MINISTERSTWA FINANSÓW

30. 560 – Kancelaria ds. Ogólnych Ministerstwa Finansów 49

31. 561 – Kancelaria Specjalna Ministra Finansów ds. Tajnych 49

32. 565 – Departament Skarbu Państwa Ministerstwa Finansów 49

33. 573 – Departament Opłat Ministerstwa Finansów 50

34. 574 – Departament Opłat Ministerstwa Finansów 51

35. 583 – Kancelaria Specjalna ds. Kredytów Ministerstwa Finansów 51

ZBIORY MINISTERSTWA EDUKACJI NARODOWEJ

36. 732 – Zarząd Główny ds. Uczelni Ministerstwa Edukacji Narodowej 51

37. 733 – Departament Edukacji Narodowej w Ministerstwie Edukacji Narodowej 51

38. 734 – Komitet Naukowy Ministerstwa Edukacji Narodowej 55

39. 735 – Kancelaria Ministra Edukacj Narodowej 55

40. 744 – Rozporządzenia Najwyższe i najpokorniejsze Raporty Ministerstwa Edukacji Narodowej 55

41. 759 – Kancelaria Własna J.C.M. ds. Instytucji Cesarzowej Marii 56

42. 772 – Główny Zarząd Cenzury Ministerstwa Edukacji Narodowej 56

ZBIORY MINISTERSTWA SPRAW WEWNETRZNYCH

43. 774 – Rada Ministra Spraw Wewnętrznych ds. Wydawnictwa 56

44. 775 – Główny Zarząd Cenzury MSW 56

45. 776 – Główny Zarząd Prasy MSW 57

46. 777 – Piotrogrodzki Komitet ds. Prasy Zarządu Głównego Prasy MSW 57

47. 789 – Akademia Sztuk Pięknych 57

ZBIORY INSTYTUCJI SYNODU

48. 796 – Kancelaria Synodu 58

49. 797 – Kancelaria Ober-Prokuratora Synodu 61

50. 799 – Zarząd ds. Gospodarczych Synodu65

51. 802 – Komitet Szkolnictwa Synodu 66

52. 805 – Kancelaria Kierownika Duchowieństwa Dworu przy Synodzie 66

53. 806 – Zarząd ds. Duchownych Protoprezbitera Kapelanów dla Marynarzy i Wojskowych Synodu66

54. 807 – Piotrogrodzki Komitet Cenzury Duchownej Urzędu Diecezjalnego Synodu 66

55. Fond 830 – Stowarzyszenie Bibilijno-Ewangeliczne w Rosji 66

56. 834 – Rękopisy Synodu 67

ZBIORY RADY PANSTWA

57. 1149 – Departament Ustawodawczy Rady Państwa 67

58. 1157 – Departament ds. Cywilnych i Duchownych Rady Państwa 68

59. 1152 – Departament Ekonomiczny Rady Państwa69

60. 1156 – I Departament Rady Państwa 70

61. 1170 – Komitet Królestwa Polskiego 70

ZBIÓR KOMITETU KODYFIKACJI

62. 1254 – Komitet Kodyfikacji Królestwa Polskiego70

ZBIÓR KOMISJI DS. USTAWODAWCZYCH

63. 1260 – Komisja Ustawodawcza Rady Państwa

ZBIÓR KOMITETU MINISTRÓW

64. 1263 – Komitet Ministrów 71

ZBIÓR NAJWYŻSZYCH KOMITETÓW

65. 1266 – Komitet Guberni Zachodnich 73

66. 1267 – Komitet Zachodni 7

67. 1270 – Komitet Królestw Polskiego 73

ZBIÓR RADY MINISTRÓW

68. 1275 – Rada Ministrów 74

69. 1276 – Rada Ministrów 7

ZBIÓR DUMY PAŃSTWOWEJ

70. 1278 – Duma Państwowa 76

ZBIÓR MINISTERSTWA SPRAW WEWNETRZNYCH

71. 1281 – Rada Ministrów MSW 77

72. 1282 – Kancelaria Ministra MSW 77

73. 1284 – Departament ds. Ogólnych MSW 78

74. 1286 – Depatrament Policji Wykonawczej MSW 79

75. 1287 – Departament ds. Gospodarczych MSW 80

76. 1290 – Centralny Komitet Statystyki MSW 81

77. 1293 – Komitet Techniczno-Budowlany MSW 81

ZBIORY SENATU

78. 1329 -Ukazy Imienne i Najwyższe Polecenia Senatu dla Synodu 81

79. 1341 – Pierwszy Departament Senatu 81

80. 1345 – V (Kryminalny) Departament Senatu 83

81. 1347 – III (Apelacyjny) Departament Senatu 84

82. 1363 – Kryminalny Apelacyjny Departament Senatu 84

83. 1374 – Kancelaria Generał-Prokuratora Senatu 84

84. 1400 – Dokumenty ze zniszczonych zbiorów Senatu i Ministerstwa Sprawiedliwości 85

85. 1402 – Drukowane notatki w sprawach Senatu Ministerstwa Sprawiedliwości 86

86. 1405 – Ministerstwo Sprawiedliwości 86

ZBIORY WŁASNE KANCELARII J.C.M.

87. Fond 1412 – Kancelaria J.C.M. ds. podań na Imię Osoby Najwyższej

88. 1589 – Wydział V Własnej J.C.M.Kancelarii 88

ZBIORY PERSONALNE

89. 695 – Strukow Dymitrij 89

90. 869 – Milutinowie 89

91. 880 – Łazarew i Ambelek-Łazarew 90

92. 889 – Ardaszewowie 91

93 899 – Bobryńscy 91

94. 906 – Byczkow Iwan 91

95. 908 – Wałujew Piotr 91

96. 922 – Głuzow Władimi 92

97. 931 – Dołgorukowowie 92

98. 948 – Kaznakow 92

99. 970 – Korniłow Iwan 92

100. 974 – Kryżanowski Nikołaj 93

101. 982 – Łanskoj Siergiej 93

102. 994 – Mordwinow 93

103. 1016 – Palenowie 94

104. 1018 – Paskiewicz-Erwański Iwan 94

105. 1021 – Perowskij 95

106. 1022 – Pietrow 95

107. 1108 – Pogodin Michaił 95

108. 1540 – Płatonow Aleksander 95

109. 1561 – Ignatiew Nikołaj 96

110. 1571 – Kriwoszein Aleksander 96

111. 1579 – Jackiewicz Wiktor 96

112. 1609 – Materiały archiwalne zebrane przez G.Judina 96

113. 1617 – Andronnikow Michaił 96

114. 1620 – Bogdanowicz Jewgienij 97

115. 1630 – Daszkow 97

116. 1661 – Serbinowicz Konstantyn 97

117. 1101 – Dokumenty pochodzące ze źródeł prywatnych nie stanowiące samodzielnych zbiorów 98

Ostatnimi czasy w Rosji i poza jej granicami rośnie zainteresowanie dziejami Kościoła katolickiego na terenie byłego imperium rosyjskiego. Pobudzają ku temu przemiany dokonujące się w Rosji, jej religijne odrodzenie po długim i ciężkim okresie prześladowań, a także chęć zapoznania się z fenomenem katolicyzmu i jego wielowiekową historią w kraju prawosławnym.

Rosyjskie archiwa, biblioteki i muzea posiadają ogromne zbiory bezcennych dokumentów dotyczących dziejów Kościoła katolickiego w imperium rosyjskim. Najwięcej zaś ich znajduje się w Sankt Petersburgu jako stolicy byłego państwa i rzeczywistej siedziby arcybiskupów mohylewskich.

W celu usystematyzowania archiwalnych dokumentów z incjatywy ks. Krzysztofa Pożarskiego, proboszcza parafii św. Stanisława w tym mieście, archiwiści i naukowcy RGIA podjęli się niełatwej i bardzo żmudnej, ale jakże potrzebnej pracy.

Niniejszy informator: „Historia Kościoła Rzymskokatolickiego w Imperium Rosyjskim (XVIII-XX w.) w dokumentach Rosyjskiego Państwowego Archiwum Historycznego” w Sankt Petersburgu – to owoc ich pracy.

Niezmiernie cennym i ważnym jest to, iż niniejsza pozycja po raz pierwszy ukazała się w najnowszej historii Kościoła na Wschodzie, dzięki czemu można będzie łatwiej dotrzeć do materiałów archiwalnych.

Wyrażam nadzieję, że ten informator stanie się praktyczną pomocą zarówno dla historyków badających dzieje Kościoła katolickiego na terenie byłego imperium rosyjskiego, jak i dla tych wszystkich, którzy interesują się jego bogatą i równie tragiczną historią.

Z całego serca dziękuję tym wszystkim, którzy przygotowali i wydali tę książkę. Ich wszystkich, a także tym, którzy będą z niej korzystać z serca błogosławię.

+ Tadeusz Kondrusiewicz, Arcybiskup

Administrator Apostolski dla Katolików Europejskiej części Rosji

Moskwa, 14 września 1998 r.

Święto Podwyższenia Krzyża Świętego

Rosyjskie Państwowe Archiwum Historyczne jest unikalnym skarbcem dokumentów, w którym w ponad 6,5 miliona sygnatur znalazło odzwierciedlenie życie gospodarcze, polityczne oraz kulturalne Imperium Rosyjskiego końca XVIII – początku XX wieku.

W archiwum znajdują się dokumenty, które ukazują społeczną historię Rosji, rosyjskiej państwowości i prawa, administracyjno-terytorialnego podziału cesarstwa, regionów, miast, wewnętrznej polityki carskiego rządu oraz ruchu społecznego i ekonomicznego rozwoju kraju, ojczystej nauki, kultury i oświaty.

Znaczące miejsce wśród tych archiwaliów zajmują dokumenty dotyczące historii różnych wyznań, a szczególnie oświaty i zarządzania Kościołem rzymskokatolickim w Cesarstwie Rosyjskim, a zwłaszcza na terenie Polski.

Wykorzystanie i opracowanie naukowe dokumentów Departamentu Spraw Duchownych Obcych Wyznań MSW, Rzymskokatolickiego Kolegium Duchownego, Białoruskolitewskiego Kolegium Synodu, Kancelarii metropolity rzymskokatolickich kościołów w Rosji oraz innych unikalnych zbiorów archiwum – dają możliwość odtworzenia historii stosunków władzy carskiej do Kościoła rzymskokatolickiego, zwłaszcza na terenie ziem polskich.

Niniejsze wydanie jest to pierwsza próba opracowania materiałów archiwalnych dotyczących historii Kościoła rzymskokatolickiego w Imperium Rosyjskim.

Rosyjskie Państwowe Archiwum Historyczne ma nadzieję, że informator ten znacznie ułatwi wykorzystanie znajdujących się w nim archiwaliów, będzie sprzyjać odkrywaniu nowych dokumentów i pomoże w podejmowaniu różnych inicjatyw naukowo-badawczych.

Ufam, że informacja archiwalna przedstawiona w tym wydaniu, pomoże nowym pokoleniom lepiej poznać i zainteresować się historią swojej Ojczyzny, a także ułatwi zachowanie dorobku kulturalnego i religijnego przeszłości.

dr Aleksander Sokołow

Dyrektor Rosyjskiego Państwowego Archiwum Historycznego

W Informatorze została zachowana nomenklatura archiwalna używana w

rosyjskich archiwach i tak: fond (f.) oznacza zespół, opis (op.) – inwentarz, dzieło – sygnaturę, a list – kartę.

1. DEPARTAMENT OBCYCH WYZNAŃDUCHOWNYCH MSW[1]

(1810-1917)

f. 821 (1218-1917)-21335 sygnatur

f. 821, op. Nr1

Dokumenty dotyczące wyznania katolickiego w Rosji i częściowo w Królestwie Polskim (1810-1901)

O poszczególnych żądaniach papieży dotyczących zarządzania Kościołem katolickim w Rosji; o pozwoleniu cesarskim mówiącym o dostarczaniu informacji do rosyjskiego przedstawicielstwa w Rzymie o wszystkich sprawach dotyczących katolików w Rosji; o pozwoleniach albo zakazie przekazywania dekretów papieskich przez biskupów (w związku z wydarzeniami we Włoszech w 1860 i innymi); O wydawaniu kapłanom paszportów zagranicznych do Rzymu; o wyświęcaniu niektórych prałatów i kanoników na biskupów; o delegowaniu im przez papieża praw zarządzania diecezją; o pretensjach papieży do niektórych biskupów; o pozwoleniu papieskim na zawieranie małżeństw osób ze sobą spokrewnionych (w latach 1861-1869, 1871-1877); o przechodzeniu zakonników Królestwa Polskiego do duchowieństwa diecezjalnego i o wyznaczaniu świąt kościelnych.

O kontaktach zakonów Królestwa Polskiego ze swoimi przełożonymi generalnymi w Rzymie, w tym o rozpatrzeniu przez nich postanowień kapituł zakonnych i o zatwierdzeniu przez nich prowincjałów i przełożonych klasztorów wybranych na kapitułach; o nadaniu dominikanom i członkom innych zakonów stopni naukowych i obejmowania przez nich stanowisk kaznodziei generalnych; o zaproszeniu prowincjałów franciszkańskiego i augustiańskiego zakonu (i innych zakonów) do wzięcia udziału w posiedzeniach kapituły swojego zakonu; o korespondencji niektórych zakonów z Rzymem w ich sprawch; o porządku tych kontaktów dla zakonów, misjonarzy i sióstr miłosierdzia w Królestwie Polskim z przełożonym generalnym we Francji; o działalności zakonników zakonu dominikańskiego w Rosji; o wydzielaniu środków finansowych na utrzymanie kancelarii metropolity kościołów rzymskokatolickich w Rosji; o liczbie diecezji, o miejscach rezydowania biskupów, o ustaleniu nowego porządku wyborów na biskupa i biskupa – sufragana w Rosji i w Królestwie Polskim, o listach pasterskich biskupa mohylewskiego i biskupów do duchowieństwa (w tym związanych z powstaniem 1863), o zbadaniu próśb biskupów; o rozszerzaniu praw Kościoła katolickiego;

O pociąganiu do odpowiedzialności karnej i karaniu różnych osób za przejście z wyznania prawosławnego na katolickie, za chrzczenie i wychowywanie dzieci w wierze katolickiej; kapłanów katolickich za odprawianie obrzędów religijnych dla prawosławnych; o zmianach przepisów przejścia z prawosławia na katolicyzm; o wprowadzeniu języka rosyjskiego do dodatkowych nabożeństw w kościołach guberni zachodnich; o rozpatrzeniu skarg chłopów w/w guberni dotyczących zakazu uczestnictwa w obrzędach katolickich i zaprzestania wymierzania za to kar, o nawracaniu na prawosławie unitów Kraju Zachodniego wyznających katolicyzm; o sprawie języka w którym powinna być prowadzona korespondencja między katolickim i unickim duchowieństwem, o agitacji katolickiej na północy Rosji prowadzonej przez misjonarzy norweskich; o pozwoleniu gubernatorskim dla kapłanów przebywającym na zesłaniu na prawo odprawiania obrzędów religijnych; o powołaniu za granicą bractwa dla nawracania prawosławnych na katolicyzm (1852);

O ściąganiu z różnych osób długów należących do skasowanych klasztorów i kościołów; o stanie finansowym poszczególnych kościołów, o przydzieleniu im ziemi i przekazywaniu części ziem kościelnych urzędom wojskowym i cywilnym; o pozostawieniu w posiadaniu niektórych parafii w Królestwie Polskim przydzielonych ponad potrzebę działek pod budowę budynków parafialnych; o przydzieleniu ziemi prałatom i kanonikom; o pozwoleniu zbierania ofiar i o prawach parafian na posiadanie własności ( o uznaniu ważności ich testamentów na rzecz kościołów i klasztorów); o dodatkowych funduszachduchowieństwa, o kasacie klasztorów i kościołów, szczególnie w związku z powstaniem 1863 r.; o przeniesieniu ich z miast do miejscowości wiejskich, do klasztorów innego rzędu, o erekcji nowych parafii, w tym w koloniach przesiedleńców z innych państw i o skierowaniu do nich księży władających obcymi językami; o kościołach i kaplicach na Syberii, w tym również dla wojskowych; o sporządzeniu przez radcę P.Grisztofta mapy diecezji katolickich w Rosji;

O sporządzeniu kosztorysów na utrzymanie duchowieństwa; spis kapelanów wojskowych, zakonników i sióstr zakonnych w klasztorach Kraju Zachodniego (z informacją o prześladowaniu zakonników za udział w powstaniu 1863 r.), o ściąganiu z duchowieństwa kontrybucji na utrzymywanie zesłanych kapłanów, o porządku wypłat dziekanom, o finansowaniu przejazdów księży po parafii; o przyjęciu do klasztornych nowicjatów.

O wyborach na stanowiska i zwolnieniu rektorów i profesorów seminariów rzymskokatolickich i Akademii Duchownej (z listą), o otwieraniu i zamykaniu szkół, w tym Połockiego Kolegium prowadzonego przez jezuitów i o rozdzieleniu książek z jej biblioteki (katalogi książek).

f. 821, op. Nr 2

„Dokumenty o wyznaniu katolickim w Królestwie Polskim” (1855 -1911)

O erygowaniu i znoszeniu diecezji, parafii i wikariatów, o utrzymaniu duchownych konsystorzy; o umowie pomiędzy Rosją i Austrią dotyczącą podziału mienia i funduszy byłej diecezji krakowskiej; o budowaniu kościołów katedralnych i parafialnych; o ich własności; o pozwoleniu na zbieranie przez parafian dobrowolnych ofiar; o metrykach kościołów i ich kustoszach; o środkach na utrzymanie orkiestr kościelnych; O stanie klasztorów i ich znaczeniu politycznym, o porządku kasaty klasztorów i podziału ich mienia pomiędzy poszczególnymi urzędami; o przekazaniu skasowanych klasztorów unitom, miastom, cerkwiom prawosławnym, instytucjom naukowycm; o utworzeniu z funduszy i latyfundii skasowanych klasztorów nietykalnego kapitału pomocniczego i o wydatkowaniu procentów z niego; o wypłatach klasztorom na utrzymanie „niegodnych” księży; o kontroli pielgrzymek do klasztorów i o świętowaniu jubileuszy; o „werbunku” przez duchowieństwo kobiet do krakowskich klasztorów.

O stanie seminariów duchownych, ich statutach, o wzmocnieniu kontroli administracji świeckiej i szkolnej nad nimi, o stanie pomieszczeń seminaryjnych i przekazaniu im budynków i bibliotek skasowanych klasztorów; o wykładaniu języka rosyjskiego i historii; o śledztwach w sprawach działalności antyrządowych, o niektórych polskich seminariach i o wysłaniu ich członków na Syberię Wschodnią, do Gub. Archangielskiej i Wołogodzkiej, i o ustaleniu nad nimi kontroli policyjnej (1893-1896); o wykładach katechizmu katolickiego na uczelniach rządowych i o sprzeciwach ze strony księży przeciwko wykładom w języku rosyjskim; spisy profesorów, personelu wychowawczego i wychowanków seminariów .

O działalności kościelnych rad opiekuńczych i innowacjach ustawodawczych ich dotyczących, o działalności wspólnot sióstr miłosierdzia i zastąpieniu ich w niektórych szpitalach siostrami prawosławnymi; o działalności Związku Katolickiego i jego wydziałów, stowarzyszeń religijnych przy kościołach i ich majątkach, o ściąganiu od różnych osób długów bractwa, o wynagrodzeniu ich za ziemię przekazaną na własność skarbu państwa i o pozwoleniu na przejęcie majątków przekazanych w testamentach różnych osób dla tychże bractw; o rozwiązaniu wszystkich stowarzyszeń Serca Jezusowego;

O pozwoleniu na utworzenie cmentarzy rzymskokatolickich; o duchowieństwie diecezjalnym; o dodatkowych pensjach dla kapłanów, którzy przekroczyli 65 rok, o potwierdzeniu stopni naukowych, o zwolnieniu budynków duchowieństwa parafialnego ze spłat wg taryfy dymów i kominów; o uwięzieniu kapłanów w klasztorach za agitację wśród unitów, o rozszerzaniu działalności bractwa „Serca Jezusowego”; o wyrokach administracyjnych za przyłączenie prawosławnych do wyznania katolickiego; O odmowie używania języka rosyjskiego podczas nabożeństw, o zbieraniu składek i ofiar bez pozwolenia; o utworzeniu „domu poprawczego” dla kapłanów w Gub. Kowieńskiej; spisy diecezjalnego duchowieństwa wg diecezji w Królestwie Polskim w latach 1871-1908. O propagandzie tzw. „socjalizmu katolickiego”.

f. 821, op. Nr 3 „Dokumenty o wyznaniu katolickim w Rosji i w Królestwie Polskim” (1828-1917)

O prześladowaniu duchowieństwa Kraju Zachodniego Królestwa Polskiego za udział w powstaniu 1863 r., za propagandę katolicyzmuwśród prawosławnych i unitów, za sprzeciw wobec wprowadzania języka rosyjskiego do nabożeństw dodatkowych, jak również za sprzeciw wobec nauczania i używania języka rosyjskiego wśród dzieci i parafian, za przeciwdziałanie rządowym przedsięwzięciom i powołanie tajnych stowarzyszeń, za organizowanie demonstracji religijnych (1904) i wygłaszanie kazań o prześladowaniu Kościoła w Rosji, za potępianie prawosławia i rozpowszechnianie zakazanej literatury („Odpowiedź katolicka” i inne); O pozwoleniu na powrót do Polski zakonnikom zwolnionym spod kontroli policyjnej; o służbie najwyższego duchowieństwa katolickiego.

f. 821, op. Nr 4 „Dokumenty o wyznaniu greckokatolickim” (1802 – 1905)

O podjęciu kroków mających na celu zmniejszenie wpływu zesłanych księży na zesłanych unitów (1870), o zakazie księżom odprawiania nabożeństwa w cerkwiach grekounickich; o przebudowaniu kościołów rzymskokatolickich na grekounickie.

f. 821, op. Nr 6 „Dokumenty dotyczące wyznania katolickiego i luterańskiego”[2] (1799 – 1879)

O budowaniu kościołów i tworzeniu nowych parafii rzymskokatolickich w koloniach osiedleńców (niemieckich i polskich), zwłaszcza w guberniach.

f. 821, op. Nr 10 „Wydział do spraw ogólnych” (1825 – 1917)

O przeglądzie i zmianach ustaw dotyczących wyznania rzymsko-katolickiego (1868-1906); o porządku korespondencji biskupów rzymsko-katolickich z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych, o wprowadzeniu języka rosyjskiego do oficjalnej korespondencji urzędowej instytucji duchownych i zalecaniu proboszczom rzymskokatolickich parafii używania pieczęci wyłącznie z napisami w języku rosyjskim; o porządku kontaktów z Kurią Rzymską (wyłącznie za pośrednictwem MSW) i wprowadzeniu stanowiska agenta dyplomatycznego do spraw duchownych rzymskokatolickich w Rzymie, o przybyciu delegacji papieskiej na koronację Mikołaja II; o powołaniu w Rzymie hospicjum dla kapłanów polskich; O pozwoleniu poszczególnym osobom na przejście z wyznania katolickiego na reformatyzm i luteranizm, i z protestantyzmu – na katolicyzm; o propagandzie katolicyzmu wśród prawosławnych w Kraju Zachodnim i w Królestwie Polskim, w tym zwłaszcza w Gub. Chełmskiej; o zbieraniu informacji o pastorze Gruberze, który zaproponował Pawłowi I projekt zjednoczenia Kościoła prawosławnego z łacińskim; o jezuitach w Rosji ((informacja 1906 r.); o przeniesieniu szczątków jezuity-misjonarza A.Boboli z Połocka w związku z przeniesieniem do tego miasta relikwii prawosławnej świętej – Eufrosini;

O zmianach w porządku rozpatrywania spraw dotyczących unieważnienia małżeństwa w Królestwie Polskim i o potwierdzaniu wyciągów z ksiąg parafialnych, jak również o prowadzeniu ksiąg metrykalnych przez mariawitów;

O budowie i remoncie obiektów sakralnych i budynków instytucji duchownych, o zamknięciu kaplic po 1863 r. z informacją o etatowych i pozaetatowych klasztorach; o przekazywaniu kapitałów skasowanych klasztorów;

O wyznaczaniu pensji duchowieństwu i o pomocy jemu w niektórych diecezjach, o asygnatach na utrzymanie duchowieństwa na Syberii (w osiedlach osadników), o możliwości dobrowolnej rezygnacji z kapłaństwa;

O projekcie etatów seminariów duchownych i kontroli nad ich finansowymi sprawozdaniami, o wprowadzeniu wykładów języka polskiego i litewskiego w Seminarium Wileńskim; o odroczeniach służby wojskowej dla wychowanków rzymskokatolickich uczelni duchownych .

f. 821, op. Nr 11 „Najpokorniejsze relacje Ministerstwa Spraw Wewnętrznych”

(1828-1917)

Relacje ministra MSW w sprawach Departamentu Obcych Wyznań Duchownych (etaty, personel, zarządzanie, stosunki z Kurią Papieską).

f. 821, op. Nr 12 „Sekretariat” (1842 -1917)[3]

O przekazaniu do Departamentu Spraw Ogólnych MSW tajnych listów („donosów”) metropolity Hołowińskiego i biskupa Żylińskiego w sprawie święceń biskupich w Rosji bez zatwierdzenia papieskiego (1856); o zbieraniu informacji o kapitałach duchowieństwa, którzy zaciągnęli kredyty w różnych w instytucjach kredytowych do 1830 r., o rozciągnięciu na duchowieństwo katolickie na Syberii przywilejów, z których korzystają urzędnicy państwowi; o zakazie nagradzania zakonników orderami, o sprawozdaniach Rzymskokatolickiego Kolegium Duchownego; O asygnatach na utrzymanie seminariów duchownych i dla stypendystów z diecezji Królestwa Polskiego w Petersburskiej Akademii Duchownej; o pozwoleniu na wyjazdy wakacyjne do guberni zachodnich, o zwalnianiu i wyborach profesorów uczelni duchownych (sprawozdania o służbie), o rozwiązaniu Warszawskiego Seminarium (1867); O otwieraniu kaplic i kościołów na Dalekim Wschodzie; o środkach na utrzymanie kościołów.

f. 821, op. Nr 13 „ Wydział Księgowości” (1882-1917)[4]

O kredytach na utrzymanie rzymskokatolickiego duchowieństwa i instytucji duchownych w diecezjach w Rosji i w Królestwie Polskim (z informacją o liczbie kościołów, kaplic, parafian, o wypłatach dożywotnich pensji duchowieństwu w Rosji i w Królestwie Polskim, z informacją o zasługach wobec Rządu); O wydzieleniu środków finansowych na utrzymanie i remont kościołów i klasztorów, o utworzeniu nowych parafii w Polsce i w Rosji; o prośbie parafian i syndyków kościołów, i modlitewnych domów o pomoc finansową; O wydatkach i porządku przechowywania kapitałów instytucji duchownych Królestwa Polskiego i wydzieleniu dodatkowych środków na utrzymanie Petersburskiej Katolickiej Akademii Duchownej i seminariów; o ewakuacji urzędów duchownych (1914-1917); O sprawdzaniu prawidłowości asygnat na utrzymanie Kościoła katolickiego; o rozwiązaniu Rzymskokatolickiego Kolegium Duchownego i o powołaniu Zgromadzenia Katolickich Przełożonych Diecezjalnych (1917); O zarządzaniu majątkiem Instytutu św. Stanisława w Rzymie.

f. 821, op. Nr 125 „ Wydział Obcych Wyznań Duchownych Departamentu Rzymskokatolickiego (kierujący sprawami katolików, Ormian katolików i mariawitów”)(1800 -1910)

O opracowaniu i zatwierdzeniu ustawodawczym i o rozporządzeniach dotyczących struktury Kościoła rzymskokatolickiego i duchowieństwa w Rosji, i w Królestwie Polskim, w tym o urządzeniu procesji, ustawiania przydrożnych krzyży i wizerunków świętych i o zastosowaniu kar administracyjnych za nieprzestrzeganie zaleceń prawnych z nimi związanych (1845-1905).

O ograniczeniach praw i wpływów Kościoła i duchowieństwa w Kraju Zachodnim (1874-1886), Północno-Zachodnim (1884-1905) i Południowo- Zachodnim (1887-1898), o częściowym złagodzeniu tych ograniczeń i obowiązków i o porządku wjazdu na teren Rosji przedstawicieli i rzymskokatolickiego duchowieństwa z innych krajów (1875-1910);

O używaniu podczas nabożeństw dodatkowych w kościołach rzymsko-katolickich języka rosyjskiego i o stosowaniu kar administracyjnych w stosunku do kapłanów, którzy odmówili wypełnienia tego rozporządzenia (1867-1903),

o rozszerzaniu praw Kościoła katolickiego w Polsce (1905);

O najwyższych i diecezjalnych instytucjach zarządzających Kościołem i duchowieństwem katolickim; o powołaniu Rzymskokatolickiego Kolegium Duchownego (1797-1863) i o stopniowym rozszerzaniu jego uprawnień, o podporządkowaniu mu Kościoła Polskiego (1867) i o rozwiązaniu Metropolii Warszawskiej; o wprowadzeniu w życie umowy zawartej pomiędzy Rosją a papieżem Piusem IX w 1848 r. i bulli papieskiej o nowych granicach diecezji katolickich w Rosji;

O zmianach w zarządzaniu Kościołem w Rosji i w Polsce, o ordynacji naznaczania biskupów (listy biskupów diecezjalnych i biskupów-sufraganów w Rosji i w Królestwie Polskim, przed i po uzgodnieniu z Kurią Rzymską), o ustaleniu dla biskupów Królestwa Polskiego formuły przysięgi przyjętej w Rosji; o przeniesieniu stolic biskupów diecezjalnych, o pozwoleniu i zakazie ogłoszenia przez nich listów i pism ogólnych do duchowieństwa i parafian (1861-1906) i wprowadzenia w życie aktów papieskich w sprawach duchownych wyznania rzymskokatolickiego w Rosji i Królestwie Polskim (1864-1904),

O porządku wyznaczania wizytatorów klasztorów w Rosji i o naznaczeniu poszczególnych osób na stanowiska wizytatorów; o przyłączeniu katolików Turkiestanu i Azji Środkowej do archidiecezji mohylewskiej, i o jurysdykcji danej przez papieża arcybiskupowi mohylewskiemu do sprawowania władzy na tych obszarach (1898-1901); o środkach wydawanych na utrzymanie instytucji diecezjalnych;

O kontaktach z Rzymem: o wprowadzeniu w życie i ogłoszeniu w Rosji, i w Królestwie Polskim allokucji, bulli i encyklik papieży dotyczących różnych spraw (1854-1866), o porządku kontaktów duchowieństwa w Rosji z Rzymem i o kontroli przez Komitet ds. Kościoła Rzymskokatolickiego kontaktów z papieżem; o zgodzie albo zakazach MSW przedstawiania próśb biskupów diecezjalnych do papieża w celu ustalania nowych świąt i odpustów parafialnych, albo potwierdzenia już istniejących w Rosji i w Królestwie Polskim.

O odwołaniu przez papieża postanowienia Kongregacji Inkwizycji z dnia 11 lipca 1877 r. w sprawie zakazu używania języka rosyjskiego podczas dodatkowych nabożeństw i o informacji MSZ dotyczących używania języków słowiańskich podczas nabożeństw w diecezjach katolickich w Chorwacji i Dalmacji;

O rozpowszechnianiu katolicyzmu w Rosji i w Królestwie Polskim: o propagandzie katolicyzmu wśród prawosławnych w guberniach zachodnich przez duchowieństwo katolickie; o przejściu z prawosławia na katolicyzm (zwłaszcza w latach 1905-1907), o konfliktach pomiędzy prawosławnymi i katolikami w związku z przebudową kościołów na cerkwie prawosławne; o ograniczeniu liczby odpustów parafialnych, o odmowach w nadaniu domom modlitewnym uprawnień przysługującym kościołom, tym zaś prawa posiadania organów.

O zakazie albo pozwoleniach parafianom urządzania procesji wokół swych kościołów (1867-1901), o obchodzeniu jubileuszy papieży i hierarchii kościelnej; o zakazach manifestacji politycznych i uroczystych spotkań podczas przyjazdu nowo mianowanych biskupów katolickich;

O cenzurze duchownej i wydawaniu ksiąg teologicznych i liturgicznych.

O powołaniu, statutach, etatach akademii rzymskokatolickich i seminariów; o wyznaczeniu i zwalnianiu rektorów, profesorów, wykładowców i inspektorów, jak również o wydaniu ustaw określających porządek ich wyznaczania, przeniesienia itd. (1905-1910); o przyjmowaniu i zwalnianiu wychowanków, o urlopach, egzaminach, o ulepszeniu wykładania języka rosyjskiego i historii Rosji, o nabywaniu książek pisarzy rosyjskich.

O rozszerzaniu wykładania przedmiotów świeckich (ze sprawozdaniami z katolickich uczelni duchownych i listami wychowanków); o książkach przekazanych w testamentach dla seminariów, o rozwiązaniu Warszawskiej Akademii Duchownej, o przeniesieniu części jej wychowanków, o przekazaniu biblioteki do Akademii Duchownej w Petersburgu; o dziejach Warszawskiej i Wileńskiej Akademii Katolickiej; o ograniczeniu władzy biskupów diecezjalnych nad seminariami i o przekazaniu ich jurysdykcji Kolegium Duchownemu.

O szkołach i uczelniach przy rzymskokatolickich i ormianokatolickich parafiach (w tym o szkołach organistów); o wysyłaniu do Rzymu seminarzystów w celu ukończenia wykształcenia teologicznego, o planach przebudowy przeznaczonego dla nich gmachu Instytutu św. Stanisława w Rzymie.

O erekcji nowych parafii (w tym w Polsce w diecezji tyraspolskiej) i o zaproszeniu do kościołów na Syberii, na Dalekim Wschodzie, w stepowym Generalnym Gubernatorstwie kapłanów rzymskokatolickich pochodzenia niemieckiego, o klasztorach i kościołach, o filiach i ołtarzach i o skasowaniu części istniejących; o liczbie parafian, kapłanów i zakonników; o majątkach, kapitałach, o nadaniu ziemi.

O konfiskacie mienia za udział w powstaniach, jak również o ściąganiu długów ze skonfiskowanej własności uczestników powstania, a także od poszczególnych osób długów pieniężnych należących do skonfiskowanych klasztorów i kościołów, o przekazaniu budynków i ziemi, kapitałów i własności wyżej wymienionych kościołów i klasztorów poszczególnym urzędom;

O annuncjatach (pieniężnych i własnościowych), o asygnowaniu procentów z dodatkowego kapitału duchowieństwa rzymskokatolickiego na utrzymanie kościołów parafialnych; o zaprzestaniu pobierania dziesięciny kościelnej i o ściąganiu od poszczególnych osób długów dziesięcinnych (1854- 1841); o ofiarach i testamentach na rzecz kościołów i klasztorów (kapitałów i własności); o przywróceniu na prośbę wiernych kościołów i ich majątków parafii, o pozwoleniu na otwarcie drugiego kościoła parafialnego, o rewidencji kościołów; o porządku zatrudnienia organisty i niższych służących kościelnych;

O powołaniu i rozwiązaniu azyli i przytułków, o bibliotekach przy klasztorach i kościołach (z opisem katalogowym bibliotek w guberniach zachodnich; o stowarzyszeniach kościelnych i wspólnotach sióstr miłosierdzia w szpitalach rzymskokatolickich, ich statutach, kapitałach, własności (w tym bulle i indulgencje nadane przez papieży i biskupów diecezjalnych);

O zakazie grzebania na cmentarzach rzymskokatolickich niekatolików;

o podleganiu duchowieństwa rzymskokatolickiego jurysdykcji sądów cywilnych; o pozwoleniu na wyjazd za granicę duchowieństwu diecezjalnemu (1868-1905); o rozpatrzeniu próśb księży odnośnie zniesienia celibatu dla duchowieństwa rzymskokatolickiego; o porządku przeniesienia kapłanów z jednej guberni do drugiej i o wyrokach dla nich za przestępstwa polityczne albo kryminalne, a także o ich uwięzieniu w klasztorach.

O skierowaniu księży na stanowiska parafialne w mińskiej diecezji dla odprawiania dodatkowego nabożeństwa w języku rosyjskim i o zwalnianiu ich za odmowę wykonywania tego rządowego rozporządzenia; o prawach i obowiązkach zesłanych księży (przebywających pod kontrolą policji), o honorowych kanonikach i prałatach zesłanych na Syberię i w gubernie wewnętrzne za dokonane przestępstwa polityczne (1829-1910).

O porządku darowania tytułu infułatów osobom duchownym i o porządku wyjazdów duchowieństwa w sprawach służbowych i prywatnych; o porządku przyjęcia osób wyznania rzymskokatolickiego do zakonów i duchowieństwa; o wyjazdach za granicę i o przenoszeniu zakonników do innych klasztorów w Rosji i w Królestwie Polskim; o pozwoleniu poszczególnym osobom na wstąpienie do zakonów i o składaniu ślubów zakonnych; o dostarczaniu informacji do Departamentu Duchownych Obcych Wyznań MSW, o danych personalnych zakonników; o zakazie zgromadzeń duchowieństwa rzymskokatolickiego;

O uchwaleniu stanowiska kapelana wojskowego, z podaniem informacji o kapelanach, ich przeniesieniach itd.;

O pozwoleniach i zakazach cudzoziemcom wyznania rzymskokatolickiego nadawania obywatelstwa rosyjskiego i o ustaleniu ścisłej kontroli nad wszystkimi przybywającymi z obcych krajów do Królestwa Polskiego mającej na celu niedopuszczenie przedostania się do Rosji członków zakonu jezuitów i o pozwoleniu i zakazie powołania w Rosji obcych rzymskokatolickich wspólnot religijnych, kościołów i klasztorów; o zaproszeniu z zagranicy zakonników rzymskokatolickich i otwierania przez nich uczelni, azyli i warsztatów (zakon augustianów, benedyktynów i innych);

Informacja dotycząca dziejów starokatolicyzmu (w tym protokoły posiedzeń Komitetu Synodalnego ds. starokatolicyzmu (1910); o powołaniu Związku Katolickiego w Rosji (1908); o sekcie katolickiej „kotów” (nieposiadających kościołów) w Królestwie Polskim i o sekcie mariawitów, o pozwoleniu mariawitom na budowanie domów modlitewnych, o przekazywaniu im kościołów rzymskokatolickich, o konfliktach pomiędzy katolikami i mariawitami w Królestwie Polskim i o prześladowaniach mariawitów ze strony duchowieństwa rzymskokatolickiego, o projekcie przepisów tymczasowych dotyczących mariawitów (propozycja ministra spraw wewnętrznych P.Stołypina dla Rady Ministrów w 1906 r.).

f. 821, op. Nr 128 „Wyznanie katolickie w Rosji i Królestwie Polskim” (1910-1917)

O kontaktach z Rzymem; o zakładaniu nowych parafii rzymskokatolickich w diecezjach polskich; o budowie i remoncie kościołów i klasztorów; ich własności, nabyciu, sprzedaży, wymianie ziem kościelnych w Królestwie Polskim;

O wstąpieniu do klasztorów i stanie seminariów duchownych w Królestwie Polskim; o klasztorach poszczególnych zakonów (paulinów, bernardynów, kapucynów i innych), azylach i przytułkach, religijnych stowarzyszeniach, w tym o arcybractwie „Literackim” w Warszawie; o związkach katolickich w Królestwie Polskim; o wydaniach polskich „Spod znaku krzyża” i „Wiara i życie”, o obrazkach i napisach polskich o charakterze tendencyjnym; o kanonizacji Królowej Jadwigi (1910); o zmianach wyznania w Polsce; o przeciwdziałaniu propagandzie katolickiej prowadzonej przez osadników w guberniach zachodnich (1915);

O postawie Kościoła katolickiego wobec I wojny światowej (o odczytaniu reskryptu papieża dotyczącego modlitw w intencji pokoju i inne).

O zakazie przetapiania ewakuowanych dzwonów z Królestwa Polskiego (1917); o rozporządzeniach Rządu Tymczasowego i o sprawozdaniach przewodniczącego Komisji Likwidacyjnej do spraw Królestwa Polskiego dla Rządu Tymczasowego w sprawie przepisów rejestracji przechodzenia z wyznania prawosławnego na rzymskokatolickie, o porządku budowania i rozbudowy kościołów, o zniesieniu paragrafu 17 ustawy o wyznaniach nieprawosławnych i ograniczeń dla duchowieństwa w Kraju Zachodnim (listy kapłanów pociąganych do odpowiedzialności sądowej w sprawach wyznaniowych);

O rozszerzaniu praw Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce; o członkowstwie osób duchownych w Komisji ds. Rzymskokatolickiego Kościoła Rządu Tymczasowego; o małżeństwach i o ich unieważnianiu.

f. 821, op. Nr 138 „ Wydział Tajny ” (1845-1917)

O kontaktach z Rzymem: o pretensjach papieża (w 1797 r.) i odpowiedzi cesarza Pawła I (informacja), o pertraktacjach z Watykanem w 1844 roku, dotyczących ucisku katolików w Rosji i o instrukcjach dla ambasadora w Rzymie dotyczących tych pertraktacji (z listą postanowień i przepisów imperium rosyjskiego dotyczących wyznania katolickiego z protokołem posiedzeń komitetu specjalnego do spraw rzymskokatolickich, z informacją o zarządzie Kościoła katolickiego w Rosji w latach 1863 i 1866.

O przemówieniu Papieża na posiedzeniu Tajnego Konsystorza w 1848 roku, o działalności Watykanu w sprawach rzymskokatolickich w Rosji w 1863 i 1866 rok i po zerwaniu stosunków (teksty listów papieża Piusa IX do Aleksandra II w roku 1863 i jego przemówienia na konsystorzu w 1866 r., relacja sekretarza Watykanu do ambasadora Rosji w Rzymie w 1865 r., depesze ambasadorów);

O powołaniu nuncjatury w Petersburgu i o pertraktacjach z Watykanem w sprawie pobytu nuncjusza w tym mieście; listy papieskie, korespondencja do jego kancelarii i odpowiedzi.

f. 821, op. Nr 141 „ Bulle papieskie”(1475 -1726)[5]

Bulle papieskie Piusa IV , Aleksandra VII do zakonników, do kościołów, o pomocy materialnej dla klasztorów poszczególnych zakonów; o majątkach kościelnych nadawanych przez królów, o najwyższej hierarchii kościelnej; listy biskupów do wiernych; przeora cystersów do biskupa krakowskiego, o wyborach kościelnych, o postanowieniu Kurii Apostolskiej dotyczącym zakazu ingerencji w sprawy należące do jurysdykcji przeorów; formuła przysięgi przeora zakonu cystersów obejmującego władzę w klasztorze.

f. 821, op. Nr 142 „ Bulle papieskie” (1218-1739)

Bulle papieskie Urbana VIII, Innocentego X, Aleksandra VII, Innocentego XI, Benedykta XIII; Grzegorza XV o nadaniu przywilejów papieskich dla poszczególnych klasztorów, o przysięgach przeorów, o zarządzaniu klasztorami w Polsce, o odprawianiu modlitw; wyciągi z Bulli papieskiej przesyłanych przez Kurię Rzymską do klasztoru w Sulejowie w formie dekretu zawierającego żądania posłuszeństwa w stosunku do Kurii i o zarządzaniu klasztorem przez przeora.

f. 821, op. Nr 143 „ Bulle papieskie” (1477-1799)

Bulle papieskie Aleksandra VII, Innocentego XI, Klemensa XI, Klemensa XII, Piusa VI; postanowienia Kurii Rzymskiej dotyczące zarządzania kościelnego i praw biskupów, o przysięgach pomocników przeorów w Polsce.

O przepisach dla klasztorów w wypadku zwolnienia się stanowiska przeora i o podziale klasztorów według prawa patronatu, o odpustach dla klasztornych kościołów, o wyborach przeorów w Koprzyńskim klasztorze; krakowskiemu biskupowi – o wprowadzaniu w życie papieskich bull; o wyborach przeorów, o przywilejach rzymskich dla zakonu cystersów i o sprawach jurysdykcji kościelnej. O zakazie wtrącania się biskupów w sprawy opactwa, do biskupa krakowskiego Jana Małachowskiego – o ograniczeniu jego praw podczas wyborów kościelnych; list kardynała i inkwizytora Kościoła katolickiego Alderama do zakonników zabraniający czytania zakazanych ksiąg; listy przeorów

poszczególnych klasztorów o jurysdykcji i wzajemnych kontaktach biskupów z poszczególnymi wspólnotami w Polsce; o rozdziale indulgencji i wykorzystania ich przez klasztory.

f. 821, op. Nr 144 „Kancelaria metropolity kościołów rzymskokatolickich Stanisława Siestrzencewicza-Bohusza (1731-1826) (1797-1826)[6]

Korespondencja z różnymi osobami duchownymi dotycząca sprawowania władzy w diecezjach katolickich; o klasztorach i zakonach, o własności kościelnej; sprawy dotyczące unieważniania małżeństw.

f. 821, op. Nr 145 „ Zdjęcia, mapy, atlasy” (1890 -1913)

Zdjęcia kościołów, atlasy ludności Kraju Zachodniego według wyznań, mapy kolonii katolickich.

f. 821, op. Nr 149 „ Dokumenty Katarzyny II” (1218 -1828)

Bulle papieskie i dokumenty cesarzowej Katarzyny II.

f. 821, op. Nr 150 „Wyznanie katolickie; Wydziały do spraw ogólnych, Tajny,

Księgowości; Sekretariat”

Dokumenty ustawodawcze i przepisy administracyjne; o kontaktach z Rzymem; o wykorzystaniu trudności Stolicy Apostolskiej związanych z rewolucją 1848 r. dla rozstrzygnięcia kwestii spornych, o stanie Kościoła rzymskokatolickiego w Rosji; o działalności Komitetu Specjalnego powołanego w roku 1856 dla rozpatrzenia skarg Watykanu dotyczących złamania przez Rząd Rosyjski artykułów Konkordatu z 1847 r.; o utracie siły przepisów Konkordatu zawartego w 1847 r. i ustaleniu nowego porządku kierowania sprawami duchownymi wyznania katolickiego w Rosji i Królestwie Polskim, o zamiarach Piusa IX dotyczących zwołania Synodu duchowieństwa rzymskokatolickiego i jego programie, w tym o rozpatrzeniu polskich i litewskich modlitewników wydanych w Tylżycie (1868).

O konfiskatach na rzecz skarbu państwa ziem i latyfundiów duchowieństwa rzymskokatolickiego, o kasacie kaplic w Kraju Zachodnim, w tym w domach prywatnych, o zakazie otwierania nowych; o zakazie używania języka polskiego podczas nabożeństw w Rosji i o zakazie kapłanom spowiedzi osób nie należących do ich parafii; o żądaniach władz dotyczących ogłaszania z ambon kościelnych rozporządzeń rządowych;

O uczelniach katolickich, o poszczególnych stowarzyszeniach religijnych w Polsce (Najśw. Sakramentu, Przemienienia Pańskiego, św. Mikołaja, św. Barbary, św. Anny, św. Walentego, Najśw. Marii Panny, „Żywot św.Łazarza” i innych); o opiece kościelnej w Królestwie Polskim.

O represjonowaniu duchowieństwa katolickiego, o duchownych osądzonych w latach 1871-1876 za popełniane „przestępstwa” związane z zajmowanym stanowiskiem;

O sprawozdaniach biskupów, o stanie poszczególnych kościołów, etatach, dochodzie, o podatkach w diecezjach; spisy inwentaryzacyjne kościołów; mapy guberni z zaznaczeniem parafii katolickich i planami kościołów; o zmianach granic diecezji katolickich;

O budżetach na utrzymanie duchowieństwa rzymskokatolickiego; o dodatkowych pensjach dla proboszczów i administratorów parafii, którzy skończyli 60 lat; ogólne sprawozdania o kapitałach i annuatach duchowieństwa katolickiego; o porządku przenoszenia biskupów – sufraganów z jednej diecezji do drugiej; protokoły posiedzeń Komisji ds. urządzania się duchowieństwa Królestwa Polskiego; spisy klasztorów katolickich zamkniętych w latach 1830-1903, sprawozdania klasztorów należących do różnych zakonów o posiadaniu funduszy i chłopów pańszczyźnianych, o dochodach; spisy klasztorów skasowanych i działających.

O kasacie części klasztorów i podporządkowaniu pozostałych biskupom diecezjalnym, w tym w Królestwie Polskim i o sprzeciwie Watykanu (informacja i opis klasztorów poszczególnych zakonów); o sekularyzacji zakonników w związku z kasatą klasztorów (spis zakonników, którzy zrezygnowali z życia zakonnego w latach 1864-1866); o asygnowaniach na wypłaty pensji dla zakonników, którzy wyjechali za granicę i na utrzymanie skasowanych klasztorów, i reszty zakonników; o powołaniu i rozwiązaniu tajnej wspólnoty żeńskiej „Przytułek św. Feliksa” w Polsce (1870);

Dokumenty Komisji Rządowej ds. wewnętrznych i duchownych Królestwa Polskiego zajmującej się sprawami wyznań obcych, w tym referaty naczelnika Ekspedycji ds. kontroli i księgowości – Skowrońskiego, o wydatkowaniu środków otrzymanych za skonfiskowane na rzecz skarbu państwa złote i srebrne naczynia podczas powstania polskiego w latach 1830-1831; indeks alfabetyczny kościołów, kaplic, klasztorów, diecezji rzymskokatolickich Królestwa Polskiego w XIX w.; o archiwum Departamentu Duchownego w Warszawie za czasów króla Stanisława Augusta;

O sytuacji katolików polskich w związku z układem pokojowym w Brześciu i o zebraniu wiernych, które odbyło się w Bresławiu dla omówienia tej sytuacji; o podjęciu kroków w celu połączenia kościoła rzymskokatolickiego w Rosji i Królestwie Polskim oraz o wydaleniu poza granicę Polski biskupów sprzeciwiających się temu.

f. 821, op. Nr 151 „Aparat informacyjny kancelarii” (1828-1917)[7]

Indeksy alfabetyczne dotyczące własności i majątków kościołów i klasztorów rzymskokatolickich, ich powołania i rozwiązania; sprawy dotyczące zesłania kapłanów rzymskokatolickich

f. 821, op. Nr152 „Kancelaria metropolity kościołów rzymskokatolickich Cieciszowskiego (1827-1831)[8]

Korespondencja z Rzymem, z władzą duchowną i świecką i z poszczególnymi osobami; w tym: do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Edukacji Narodowej, do wojskowych i cywilnych gubernatorów dotycząca spraw wyznania rzymskokatolickiego, do uczelni (Uniwersytet Wileński i inne), do biskupów, zakonników i zakonnic poszczególnych zakonów; o wizytacjach poszczególnych diecezji, o klasztorach i zakonach, o własności kościołów i osób duchownych, o duchowieństwie zakonnym i diecezjalnym; sprawy o unieważnienie małżeństw.

2. KOLEGIUM RZYMSKOKATOLICKIE MSW (1797-1917)[9]

f. 822 (XIV-XVII w. – 1797-1918 ) – 25277 sygnatur.

f. 822, op. Nr 1 (1797-1840 )

O organizowaniu i reorganizacji kolegii i konsystorzy, o utworzeniu i reorganizacji diecezji, klasztorów, dekanatów, parafii, kościołów, uczelni i ich zarządzaniu; o kapitałach i majatkach kościołów i klasztorów; o ich budowaniu i remoncie.

O zmianach wyznania, o przejściu na katolicyzm, o prześladowaniu za propagandę katolicyzmu wśród prawosławnych; o skargach chłopów kościelnych i klasztornych za nadmierne pobory podatków i za prześladowania; o metrykacji, o unieważnieniu małżeństw; o składzie osobowym, o nominacjach proboszczów i zmianach duchowieństwa parafialnego.

f. 822, op. Nr 2 (1841-1851)

To samo.

f. 822, op. Nr 3 (1852-1860)

To samo.

f. 822, op. Nr 4(1861 – 1891)

To samo, w tym o sprawozdaniach Kolegium ds. Rzymskokatolickich, o wprowadzaniu urzędowej korespondencji w języku rosyjskim przez duchowne konsystorze, o wydarzeniach w konsystorzach (pożary i tym podobne), o kasacie parafii, kościołów i kaplic w Polsce, „o nieporządkach” w klasztorach, o składzie osobowym zakonników w latach 1862-1863, o skasowanych klasztorach (1864) i o przechowywaniu ich dokumentów; o przeniesieniu zakonników do innych parafii i klasztorów; o kapłanach aresztowanych i pozbawionych godności duchownej i zesłanych do odległych gubernii; o personaliach kapelanów wojskowych; o nominacjach na rektorów w seminariach duchownych (1864) i o wykładach języka rosyjskiego w seminariach (1870)

f. 822, op. Nr 5 (1892-1900)

To samo.

f. 822, op. Nr 6 „ I Referat”” (1900 – 1907)

O testamentach duchownych osób i o ofiarach na rzecz kościołów; o nabyciu, sprzedaży i wymianie własności kościelnej; o budowie kościołów; o zmianie wyznania.

f. 822, op. Nr 7 „II Referat” (1900 r.)

O ściąganiu długów z poszczególnych osób na rzecz kościołów i klasztorów.

f. 822, op. Nr 8(1908-1917)

O testamentach osób duchownych i o ofiarach na rzecz kościołów i klasztorów.

f. 822, op. Nr 10 „Wydział prokuratorski” (1797-1882)

O przejściu na inne wyznanie, o sprawach unieważniania małżeństw; o wizytacjach kościołów i klasztorów, o sporach pomiędzy właścicielami ziemskimi a klasztorami w Polsce w sprawie wypłat annuaty.

f. 822, op. Nr 11 (1797-1918 –poszczególne dokumenty z XVI – XVII w.)

Postanowienia Senatu i Najwyższe rozporządzenia w sprawach wyznania rzymskokatolickiego; protokoły i dzienniki posiedzeń Kolegium; dokumenty o składzie osobowym Kolegium; księgowość; o własności i kapitałach Kolegium i klasztorów; o rewidowaniu skasowanych po 1831 r. klasztorów (spisy), o towarzystwach przy kościołach rzymskokatolickich; spisy i wyciągi z ksiąg metrykalnych kapelanów wojskowych.

f. 822, op. Nr 12 (1797-1914)

Wizytacje kościołów i klasztorów.

3. KANCELARIA METROPOLITY KOŚCIOŁÓW GREKOKATOLICKICH W ROSJI (1596 -1839)[10]

f. 823(1407-1839)– 5196 sygnatur

f. 822, op. Nr 2(1701-1839)

O katolickich zakonach; o przejściu unitów na katolicyzm, o konfliktach pomiędzy katolickim i unickim a prawosławnym duchowieństwem.

f. 822, op. Nr 3 (1407-1871)

To samo.

4. KANCELARIA METROPOLITY KOŚCIOŁÓW RZYMSKOKATOLICKICH W ROSJI (1839-1926 )[11]

f. 826(1795-1926) – 3941 sygnatur

f. 826, op. Nr 1(1795-1926 )[12]

O zleceniach i rozporządzeniach MSW, w tym o porządku kontaktów biskupów z różnymi Kongregacjami w Rzymie, o listach i encyklikach papieży do duchowieństwa katolickiego, o sprawozdaniach biskupów, konsystorzy i dziekanów o stanie diecezji, kapituł, kościołów i klasztorów (również o reformie rolnej 1861 r.), o powstaniu 1861 roku i innych wydarzeniach społeczno-politycznych; o budowaniu i remoncie kościołów i kaplic; o porządku nabożeństw podczas poszczególnych świąt kościelnych; o skargach za nadużycia ze strony duchowieństwa; o seminariach dla duchowieństwa, o służbie kapłanów; o zmianach wyznania, o cenzurze duchownych opracowań i kazań; o informacji proboszczów do metropolity mohylewskiego o braku aluzji politycznych w tekstach ich homilii; o uczelniach duchownych; sprawy małżeńskie; o prośbach pragnących przejść na katolicyzm po uchwaleniu ustawy 1905 r. o wolności wyznania;

O pomocy jeńcom wojennym i uciekinierom-katolikom w wykonywaniu praktyk religijnych, o powrocie do ojczyzny, o skierowaniu kapłanów do pracy duszpasterskiej do guberni wewnętrznych w czasie I wojny światowej; o zgromadzeniach duchowieństwa diecezji mohylewskiej w Piotrogradzie 3-7 lipca 1917 r. i w innych miastach, i o powołaniu wspólnot Związku Chrześcijańsko-Demokratycznego;

O budowie, własności i kapitałach; o uczelniach; o służbie księży parafialnych w latach 1795-1926; o rozpowszechnianiu się katolicyzmu, zwłaszcza w latach 1905-1917; o ewakuacji urzędów duchownych rzymskokatolickich i ludności katolickiej w głąb Rosji podczas I wojny światowej, i delegowaniu kapłanów dla zaspokajania ich duchownych potrzeb; o zjeździe duchowieństwa rzymskokatolickiego w Piotrogrodzie w 1917 roku.

O kontaktach Kościoła rzymskokatolickiego z władzą sowiecką, o umowach dotyczących wynajęcia pomieszczeń pod kościoły, o nacjonalizacji cennych rzeczy kościelnych i o sprzeciwie kapłanów przy ich zabieraniu z kościołów (1921-1924), spisy parafian: o pociąganiu do odpowiedzialności karnej duchowieństwa za propagandę antysowiecką; o odpowiedzi Ministerstwa [Sprawiedliwości /?/] danej przedstawicielowi Polski – Stefańskiemu w związku z jego notą mówiącą o ograniczeniu praw religijnych katolików w Rosji.

F. 826, OP. NR 2 „KANCELARIA METROPOLITY RZYMSKOKATOLICKIEGO PAWŁOWSKIEGO” (1839 -1842)[13]

O budowaniu i remoncie kościołów i kaplic; o uczelniach duchownych; o zmianie wyznania; o metrykacji spraw małżeńskich;

f. 826,op. Nr 3(1845-1917)[14]

O stanie klasztorów i kościołów, ich budowy i remoncie, o wyznaczeniu metropolitów kościołów rzymskokatolickich w Rosji i ich działalności, księży na urząd kapelanów, o wyborach i zatwierdzeniu przełożonych archidiecezji mohylewskiej, o przenoszeniu i wyznaczaniu na urzędy parafialne księży; o ich odmowach odprawiania egzekwii za duszę cara Aleksandra II w rocznicę zniesienia prawa pańszczyźnianego.

O uczelniach przy kościołach; o skierowaniach i zwalnianiu profesorów Rzymskokatolickiej Akademii Duchownej i katechetów na uczelniach wojskowych, o propagandzie katolicyzmu i próbach ograniczenia jej przez Rząd; o przejściu poszczególnych osób z prawosławia na katolicyzm (1905-1917); sprawy o nieuważnienie małżeństw.

5. KANCELARIA NOWOSILCEWA (1801-1814 )[15]

f. 14– 95 sygnatur

f. 14,op. Nr 1 (1804 r.)

List generała Zakonu Jezuitów G. Grubera do osoby nieznanej, o utworzeniu szkoły jezuickiej w Petersburgu i nauczanych w niej przedmiotach.

6. DEPARTAMENT MANUFAKTUR I HANDLU WEWNĘTRZNEGO (1811-1864)

f. 18 (1803-1897)– 7478 sygnatur

f. 18, op. Nr 1 (1831 r.)

O podporządkowaniu samogickich władz kościelnych nadzorowi Rządu Tymczasowego, powołanego w 4-ech samogickich powiatach .

7. MINISTERSTWO HANDLU I PRZEMYSŁU (1905-1917 )

f. 23 (1850-1919)- 25142 sygnatur

f. 23, op. Nr 4(1905-1917)

Sprawozdanie radcy prawnego Ministerstwa o wydaniu przepisów tymczasowych dotyczących sekty mariawitów.

8. DEPARTAMENT GÓRNICTWA MINISTERSTWA HANDLU I PRZEMYSŁU (1807-1918)

f. 37 (1733-1919) – 90393 sygnatur

f. 37, op. Nr 58 (1911)

O spłaceniu podatków kościoła w Juzofce w Gub. Jekaterinosławskiej.

9. DEPARTAMENT SZTUKI GŁÓWNEGO ZARZĄDU KOMUNIKACJI I BUDOWNICTWA SPOŁECZNEGO (1842-1865)

f. 218 (1814-1894)- 14023 sygnatur

f. 218, op. Nr 4 (1853-1856)

O odroczeniu spłaty pożyczki wziętej pod zastaw domu kościoła św. Katarzyny i dobudowaniu przy nim dwóch domów i kamiennej kaplicy w Petersburgu; o remontach kosciołów w poszczególnych miastach (1840-1879).

10. DEPARTAMENT MAJĄTKÓW PAŃSTWOWYCH MINISTERSTWA FINANSÓW (1811-1837)

f. 379 (1798-1833)- 11246 sygnatur

f. 379, op. Nr3 (1803-1837)

O otwieraniu kościołów w guberniach zachodnich, o wstrzymaniu sprzedaży własności klasztorów, o przydzieleniu ziem i wydzielenia pomocy finansowej dla duchowieństwa ze skasowanych klasztorów obwodu Białostockiego.

11. KANCELARIA MINISTRA ROLNICTWA W MINISTERSTWIE ROLNICTWA[16](1837-1917)

f. 381 (1838-1918)- 33805 sygnatur

f. 381, op. Nr 1 (1843)

O wyposażaniu kościołów w jekaterinosławskiej guberni dla wiernych wyznania rzymskokatolickiego, o kaplicach państwowych w folwarkach w Gub. Kijowskiej.

f. 381, op. Nr 9 (1867)

Sprawy sądowe dotyczące pretensji z powodu zadłużeń majątków, w tym po skasowanych klasztorach rzymskokatolickich i duchowieństwa-uczestników powstania polskiego.

f. 381, op. Nr 10 (1868)

To samo.

f. 381, op. Nr11 (1869)

To samo.

f. 381, op. Nr 12 (1870)

To samo.

f. 381, op. Nr 13 (1871)

To samo.

f. 381, op. Nr 21 (1883)

O majątkach folwarków pojezuickich i skonfiskowanych, w tym klasztorów i kościołów rzymskokatolickich.

12. PIERWSZY DEPARTAMENT MINISTERSTWA ROLNICTWA (1837-1866)

f. 383 (1797-1866) – 41514 sygnatur

f. 383, op. Nr 4 (1841-1844)

O opinii MSW dotyczącym możliwości przygotowania kapłanów katolickich pochodzenia niemieckiego dla osadników.

f. 383, op. Nr 29 (1820)

O wydaleniu jezuitów z osiedli osadników.

f. 383, op. Nr 30 (1815-1816)

O zakazach wjazdu do obu stolic imperium rosyjskiego członkom zakonu jezuitów.

13. DRUGI DEPARTAMENT MINISTERSTWA ROLNICTWA (1837-1866)

f. 384 (1817-1865)- 22463 sygnatur

f. 384,op. Nr 1(1837-1839)

O roszczeniach duchowieństwa rzymskokatolickiego do majątków uczestników powstania polskiego; o dostarczaniu do Banku Kredytowego kapitałów skasowanych klasztorów i o przekazaniu ich bibliotek do dyspozycji duchowieństwa rzymskokatolickiego i skarbu państwa, w tym z klasztorów Guberni Grodzieńskiej – do dyspozycji wileńskich władz diecezjalnych.

f. 384,op. Nr 3 (1843-1846)

O przyjęciu na rzecz skarbu państwa folwarków należących do duchowieństwa katolickiego, o zarządzaniu skonfiskowanymi majątkami klasztorów.

f. 384,op. Nr 4 (1847-1850)

O zarządzaniu skonfiskowaną własnością klasztorów.

f. 384,op. Nr 5 (1851-1853)

To samo.

f. 384,op. Nr 6 (1854-1856)

To samo.

f. 384,op. Nr 7 (1858-1859)

To samo.

f. 384,op. Nr 12

O ziemi przydzielonej bez potrzeby kościołom.

f. 384,op. Nr 15 „Wydział Tymczasowy ds. konfiskacji”

O konfiskacji i sekwestrze majątków klasztorów w Gub. Grodzieńskiej , Wileńskiej, Wołyńskiej, kijowskiej, kamieńskiej, kurlandzkiej i o likwidacji długów, o zarządzaniu skonfiskowanymi majątkami, o oddaniu ich w arendę i o dochodach z tego otrzymywanych, o korzystaniu z lasów w tych majątkach przez chłopów i duchowieństwo, o wstrzymaniu sprzedaży własności zakonników skasowanych klasztorów guberni zachodnich.

O wydatkach na utrzymanie księży i zakonników skonfiskowanych klasztorów; o przekazaniu starych aktów, dokumentów, bibliotek, naczyń z klasztorów na rzecz skarbu państwa, uczelniom rzymskokatolickim, gimnazjom, władzy diecezjalnej; budynków kościelnych urzędom cywilnym; rzeczy kosztownych dla prawosławnej cerkwi; o przekształceniu części klasztorów rzymskokatolickich na prawosławne.

14. Wydział Tymczasowy Ministerstwa Rolnictwa ds. przydzielania chłopom ziemi (1866-1883)

f. 385 (1858-1883)- 7568 sygnatur

f. 385, op. Nr 1 (1867-1877)

O zarządzaniu sekwestrowanymi, skonfiskowanymi i pojezuickimi majątkami rzymskokatolickich klasztorów w guberniach zachodnich i w krajach nadbałtyckich.

f. 385, op. Nr 2 (1868-1873)

To samo.

f. 385, op. Nr 3 (1869-1879)

To samo.

f. 385, op. Nr 4 (1870-1880)

To samo.

f. 385, op. Nr 5-10 (1871-1882)

To samo.

f. 385, op. Nr 11 (1878-1883)

To samo w guberniach zachodnich.

f. 385, op. Nr 12 (1878-1883)

To samo.

f. 385, op. Nr 13 (1879-1883)

O zarządzaniu skonfiskowanymi pojezuickimi majątkami.

f. 385, op. Nr 14 (1880-1883)

To samo.

f. 385, op. Nr 15 (1881-1883)

To samo.

f. 385, op. Nr 18 (1858-1872)

O zarządzaniu w skonfiskowanych majątkach poklasztornych w guberniach zachodnic

15. ZARZĄD OSIEDLI POŁUDNIOWYCH PRZY MINISTERSTWIE ROLNICTWA (1857-1866)

f. 386 (1882)- 424 sygnatur

f. 386, op. Nr 1 (1839-1882)

O sprawach dotyczących likwidacji zadłużeń ze skonfiskowanych majątków uczestników powstania polskiego w 1831 r., w tym również roszczenia kościołów i klasztorów; o przebudowie kościołów.

16. DEPARTAMENT LEŚNICTWA MINISTERSTWA ROLNICTWA (1843-1918)

f. 387 (1838 -1919) – 6718 sygnatur

f. 387, op. Nr 1 (1831-1902)

O przyjęciu na rzecz skarbu państwa skonfiskowanych pojezuickich lasów i poklasztornych majątków i wydawaniu z nich drzewa.

f. 387, op. Nr 2, 5, 6 (1844-1917)

To samo.

f. 387, op. Nr 7 (1863-1916)

O przydzieleniu kościołom państwowej ziemi i lasów.

f. 387, op. Nr 21 (1832-1911)

O porządku przywrócenia władzom diecezji rzymskokatolickich skasowanych kościołów i własności kościelnej, i o zarządzaniu byłymi folwarkami i lasami ofiarowanymi według testamentów osób duchownych.

f. 387, op. Nr 26 (1862-1912)

(Wydział ds. finansów Królestwa Polskiego, Zarząd Leśnictwa KrólestwaPolskiego); o przyjęciu na rzecz skarbu państwa własności należącej do diecezjalnego duchowieństwa katolickiego; o zarządzaniu ofiarowanymi według testamentów osób duchownych folwarkami i lasami, o zbieraniu podatków w tych majątkach, o wydawaniu drzewa kościołom.

f. 387, op. Nr 27 (1836-1917)

O zarządzaniu skonfiskowanymi pojezuickimi lasami.

17. ZARZĄD PRAC PUBLICZNYCH W MIEJSCOWOŚCIACH POSZKODOWANYCH WSKUTEK NIEURODZAJU (WYDZIAŁ LEŚNICTWA MINISTERSTWA SPRAW WEWNĘTRZNYCH 1891-1894)

f. 389 (1891-1895)- 80 sygnatur

f. 389, op. Nr 1 (1891)

O przydzieleniu ziemi dla neroczyńskiego kościoła rzymskokatolickiego obwodu zabajkalskiego.

18. URZĄD PRZESIEDLEŃCZY MINISTERSTWA ROLNICTWA (1896 – 1918)

f. 391 (1867-1918) – 13761 sygnatur

f. 391, op. Nr 4,5,6 (1910-1915)

O niektórych sprawach dotyczących utworzenia kościołów dla obslugiwania potrzeb religijnych osadników na Syberii.

19. Departament Państwowej Własności Ziemskiej Ministerstwa Rolnictwa (1894-1917)

f. 396 (1837-1917) – 12345 sygnatur

f. 396, op. Nr 1 (1894-1898)

O serwitutach dla parafii rzymskokatolickich i zarządzaniu majątkami ofiarowanymi według testamentu osób duchownych w Królestwie Polskim i w guberniach zachodnich.

f. 396, op. Nr 2,3 (1872-1906)

To samo

f. 396, op. Nr 4,5,6,7 (1880-1917)

O wlasności ofiarowanej zgodnie z testamentami osób duchownych i o własności pojezuickiej w Polsce i guberniach zachodnich.

20. DEPARTAMENT ROLNICTWA W MINISTERSTWIE ROLNICTWA (1837-1917)

f. 398 (1838-1922) – 36890 sygnatur

f. 398,op. Nr 26 (1862)

O wlączeniu świąt katolickich do tabeli.

f. 398, op. Nr 45 (1881)

O przekazaniu na rzecz skarbu państwa skonfiskowanej własności i ziemi kościelnej.

f. 398,op. Nr 53 (1889)

O przekazaniu ziemi skasowanych kościołów do dyspozycji duchowieństwa prawosławnego.

21. NAJWYŻSZE ROZPORZĄDZENIE URZĘDU DWORU DO MINISTERSTWA DWORU CESARSKIEGO – (ZBIÓR)

f. 466 (1703-1894)- 554 sygnatur

f. 466,op. Nr 1(1825)

O budowie kościoła w Carskim Siole w Gub. Petersburgskiej i o namalowaniu kopii obrazów dla niego.

22. BIURO BUDYNKÓW J.C.M. DOMÓW I OGRODÓW MINISTERSTWA DOMU CESARSKIEGO (1712-1797)

f. 467 (1713-1797)- 1542 sygnatury

f. 467, op. Nr 4 (1741)

O przekazaniu blachy na reperację dachu kościoła w Petersburgu.

23. GABINET J.C.M. MINISTERSTWA DWORU CESARSKIEGO[17](1704-1727; 1741-1918)

f. 468 (1714-1918) – 68435 sygnatur

f. 468, op. Nr 1 (1815)

O wydaniu środków finansowych na wybudowanie kościoła francuskiego w Petersburgu (1766); o pieniężnym wynagrodzeniu G. Grubera i towarzyszących mu jezuitów.

f. 468, op. Nr 15 (1898-1902)

O utrzymaniu duchowieństwa i slużących w kościele, kaplicy i parafii w Gatczynie Carskosielskiego Zarządu Dworu Cesarskigo.

f. 468, op. Nr 24 (1856-1913)

O prośbach parafian dotyczących bezplatnego wydawania drzewa na remont i budowę nowych kościołów w Królestwie Polskim, w tym wspólnotom mariawitów, jak również o darowaniu dlugów za wzięte już drzewo.

f. 468, op. Nr 26 (1906)

O wydzieleniu ziemi w osiedlu Zakładów Porcelanowych w Petersburgu pod budowę kościoła.

f. 468, op. Nr 27 (1878-1917)

O prośbach parafian dotyczących przekazywania ziemi pod budowę nowych kościołów w miastach należących do urzędów Dworu Cesarskiego.

f. 468, op. Nr 42 (1897)

O odrzuceniu prośby parafian cerkwi kamiennoostrowskiej w Petersburgu dotyczącej tymczasowego przeniesienia do niej z cerkwi Pałacu Zimowego trzech relikwii ofiarowanych jako dar Pawłowi I przez Kawalerów Maltańskich.

f. 468, op. Nr 43 (1801-1806)

O prośbie byłego wiceprzewodniczącego justickolegium O. Szerpińskiego o nagrodzenie go odznaką i wyznaczeniu mu pensji (z informacją o zwolnieniu wskutek „intryg” jezuitów i uwięzieniu w Kargopolu); o wydaniu z funduszy J.C.M. 4000 rubli na wysłanie z Lisbony do Chin trzech jezuitów (weksel zostal wysłany do Londynu na imię jezuity Strinlanda – z dzienników rozporządzeń tajnych Aleksandra I).

24. J.C.M. DWORU BIURO MINISTERSTWA DWORU CESARSKIEGO (1730-1882)

f. 469 (1720-1902)- 25680 sygnatur

f. 469, op. Nr 8 (1833)

O przeniesieniu do kościoła carskosielskiego ołtarza i naczyń kościelnych wysłanych z Warszawy.

25. KANCELARIA MINISTERSTWA DWORU CESARSKIEGO (1826-1918)

f. 472 (1825-1918) – 42573 sygnatur

f. 472, op. Nr 13 (1832)

O przywiezieniu do kościoła w Carskim Siole ołtarza z kaplicy Zamku Wawelskiego.

f. 472, op. Nr 14 (1847)

O pozwoleniu na budowę kościoła w Gatczynie w Gub. Petersburskiej.

26. WYDZIAŁ KONTROLI MINISTERSTWA DWORU CESARSKIEGO (1827-1918)

f. 482 (1827-1919) – 20810 sygnatur

f. 482, op. Nr 3 (1905)

O przydzieleniu ziemi w Petersburgu pod budowę kościoła.

27. PLANY I RYSUNKI TECHNICZNE MINISTERSTWA DWORU CESARSKIEGO (ZBIÓR)

f. 485 (1863-1917) – 4665 sygnatur

f. 485, op. Nr 3 (lata 1820-e, 1850-e, 1890-e)

Plan generalny ziemi w Carskim Siole z zaznaczeniem kościoła i rysunkami fasad plebanii (architekt Adamowicz).

28. KANCELARIA NACZELNIKA SZTABU GŁÓWNEGO J.C.M. KSIĘCIA WAŁKOŃSKIEGO, WYDZIAŁ ZARZĄDU DWORU CESARSKIEGO MINISTERSTWA DWORU CESARSKIEGO (1815-1817)

f. 5619 (1815-1819) – 5427 sygnatur

f. 5619, op. Nr 8 (1825)

O asygnatach na budowę kościoła w Carskim Siole w Gub. Petersburgskiej i namalowaniu dla niego obrazów.

29. KANCELARIA DWORU WIELKIEGO KSIĘCIA KONSTANTINA PAWŁOWICZA MINISTERSTWA DWORU CESARSKIEGO (1796-1835)

f. 539 (1783 r., 1796-1837) – 1244 sygnatur

f. 539, op. Nr 1 (1832)

O rzeczach z kaplicy Belwederskiej i palacu Bruhlemskiego w Warszawie, przeznaczonych dla kościoła carskosielskiego.

30. KANCELARIA DS. OGÓLNYCH MINISTERSTWA FINANSÓW (1811-1917)

f. 560 (1802-1918) – 28769 sygnatur

f. 560,op. Nr 1(1820)

O przyjęciu do dyspozycji na rzecz skarbu państwa majątków i chlopów, należących do zakonu jezuickiego.

f. 560,op. Nr 6 (1831)

O podporządkowaniu władz duchownych samogickich kontroli Zarządu. Tymczasowego.

f. 560,op. Nr 21 (1867)

O przerwaniu ustanowionej korespondencji przy zwalnianiu na urlop osób wyznania katolickiego w Polsce.

f. 560,op. Nr 22 (1881)

O krokach podjętych w celu ustanowienia kontroli rządowej nad rzymskokatolickimi seminariami duchownymi w Królestwie Polskim.

f. 560,op. Nr 35, cz. 2(1901)

O ściąganiu opłaty sądowej w konsystorzach rzymskokatolickich Królestwa Polskiego.

f. 560,op. Nr 44 (1911)

O zmianach w przepisach dotyczącego zarządzania kościołem św. Ludwika w Moskwie; o porządku ściągania opłat na rzecz rzymskokatolickich urzędów duchownych.

31. KANCELARIA SPECJALNA MINISTRA FINANSÓW DS. TAJNYCH (1831-1851)

f. 561 (1723-1878) – 812 sygnatur

f. 561,op. Nr 1 (1830-1860)

O dochodach otrzymywanych z Domu Arcybiskupiego w Warszawie i wydatkach na jego utrzymanie.

32. DEPARTAMENT SKARBU PAŃSTWA MINISTERSTWA FINANSÓW (1821-1917)

f. 565 (1788-1918)- 53538 sygnatur

f. 565, op. Nr 1(1842-1853)

O kapitałach najwyższego rzymskokatolickiego duchowieństwa w guberniach zachodnich i w Rosji.

f. 565, op. Nr 4 (1880-1890)

O wydatkach na utrzymanie nowo utworzonych klasztorów w Królestwie Polskim (1889), o zwiększeniu etatów w Warszawskim Duchownym Konsystorzu; o etatach biskupa pomocniczego domu arcybiskupiego i katedry biskupiej w diecezji chełmsko – warszawskiej; o wydaniu „Chełmsko – Warszawskich Wiadomości Diecezjalnych”.

f. 565, op. Nr 5 (1850-1889)

O środkach na utrzymanie rzymskokatolickiego duchowieństwa parafialnego; o testamentach osób duchownych na rzecz kapitałów duchowieństwa w guberniach zachodnich i w Rosji, o projekcie przepisów dotyczących kontaktów między sobą rzymskokatolickich biskupów w Królestwie Polskim.

f. 565, op. Nr 6(1829-1917)

O erekcji rzymskokatolickich parafii i spłacaniu opłat ubezpieczenia budynków kościelnych w Królestwie Polskim, o zaprzestaniu sciągania oplat z dochodów według obowiązków testamentów w guberniach nadwiślańskich, o testamentach osób duchownych na rzecz rzymskokatolickiego duchowieństwa w guberniach zachodnich; o wydatkach na jego utrzymanie, o przekazaniu budynków skasowanego klasztoru w Lublinie do dyspozycji tamtejszego Stowarzysznia Charytatywnego.

f. 565, op. Nr 12 (1916)

O testamentach osób duchownych.

f. 565, op. Nr 14(1901)

O wydzieleniu pomocy finansowej dla klasztorów w Polsce w celu pomocy rodzinom chłopskim, które ucierpiały podczas pożaru; Najpokorniejszy raport ministra finansów o tajnej pomocy dla parafii mariawitów w Warszawie i w Łodzi (1912)

33. DEPARTAMENT OPŁAT MINISTERSTW FINANSÓW (1863-1917)

f. 573 (1791-1920) – 63203 sygnatur

f. 573, op. Nr 2(1860-1911)

O ściąganiu opłat z ziem kościelnych (w tym rzymskokatolickich) przydzielonych kościołom dla pomocy duchowieństwu.

f. 573, op. Nr 13 (lata 1890 -e)

Odpowiedź na pytanie: czy psalmiści podlegają zwolnieniu od ściągania podatków za mieszkanie w Królestwie Polskim.

f. 573, op. Nr 16 (lata 1890-e)

O spłacaniu przez rzymskokatolickie urzędy duchowne na rzecz miast opłat podatku 25% z własności majątku miejskiego w Kielcach.

f. 573, op. Nr 19 (1849-1915)

O potrącaniu z rachunków zadłużeń opłaty i podatków z majątków pokla- sztornych w guberniach Polski zniesionych po 1865 r.

f. 573, op. Nr 34(1901 r.)

O zwolnieniu od spłacenia opłat kancelaryjnych rzymskokatolickich parafii w Petesburgu podczas realizacji i nabycia własności.

34. DEPARTAMENT OPŁAT MINISTERSTWA FINANSÓW (1863-1896)

f. 574 (1815-1918) – 9456 sygnatur

f. 574, op. Nr 2 (1862-1909)

O profinacji na byłych ziemiach kościelnych otrzymanej przez chłopów na własność w kaliskiej, kieleckiej, piotrkowkiej i siedleckiej guberni.

35. KANCELARIA SPECJALNA DS. KREDYTÓW MINISTERSTWA FINANSÓW (1824-1917)

f. 583 (1728-1921) – 11040 sygnatur

f. 583, op. Nr 3[druga połowa XIX w.]

O zwolnieniu chłopów we wsiach w Gub. Siedleckiej z opłat dziesięciny na rzecz skarbu państwa i miejscowego duchowieństwa .

f. 583, op. Nr 4(1853)

O kaucji prawnej domów przy kościele św. Katarzyny w Petersburgu.

36. ZARZĄD GŁÓWNY DS. UCZELNI MINISTERSTWA EDUKACJI NARODOWEJ (1802-1863)

f. 732 (1786-1863) – 878 sygnatur

f. 583, op. Nr 1[pocz. XIX w.]

Dekret Aleksandra I dla kollegium jezuickiego o przekształceniu go w Akademię (1812); statucie Akademii i o stanie uczelni przy akademii jezuickiej w Połocku.

f. 583, op. Nr 2[pocz. XIX w.]

O podaniu Akademii Jezuickiej w Połocku dotyczącym nadawania stopni naukowych od 15 września 1818 r. do 15 września 1819 r.

37. DEPARTAMENT EDUKACJI NARODOWEJ W MINISTERSTWIE EDUKACJI NARODOWEJ (1803-1917)

f. 733 (1784-1917) – 109344 sygnatur

f. 733, op. Nr 20(1816 r.)

O przekazaniu do dyspozycji Ministerstwa Edukacji Narodowej uczelni jezuickiej w Petesburgu (z listą wychowanków i spisem ksiąg biblioteki).

f. 733, op. Nr 26(1852-1857)

O zmianach w porządku uczestniczenia uczniów wyznania rzymskokatolickiego w nabożeństwach w cerkwiach prawosławnych.

f. 733, op. Nr 56(1802-1836)

Niektóre wiadomości o służbie księży-profesorów i wykładowców uniwersytetu w Dorpanie i wszystkich uczelni tego szkolnego okręgu, jak również o wykladach katechizmu katolickiego.

f. 733, op. Nr 57(1837-1862)

To samo.

f. 733, op. Nr 62(1802-1862)

To samo w Okręgu Szkolnym Wileńskim; jak również o urządzeniu w Połocku seminarium duchownego i przekształceniu go w Akademię, o statucie pojezuickiej Akademii w Połocku i jej urzędów, pensjonatów, seminariów; o rozpatrzeniu podania prałata Łopuszyńskiego podania o wydanie jemu dyplomu doktora teologii.

O dostarczeniu dla Ministra Edukacji Narodowej wyciągu z konkordatu, zawartego pomiędzy byłą Komisją Edukacyjną, a ordynariuszami diecezji w związku z przerwaniem działalności zakonu jezuickiego, o wysłaniu jezuitów z Rosji i o urządzeniu na Białorusi nowych uczelni w miejsce skasowanych uczelni jezuickich.

O utworzeniu przy Uniwersytecie Wileńskim Glównego Rzymskokatolickiego Seminarium; o jego stratach poniesionych w czasie wojny (1812), o szukaniu środków na jego utrzymanie, w tym z funduszy klasztornych (oprócz greko-unickich), o jego oględzinach podczas wizytacji profesora Uniwersytetu Wileńskiego ks. Kundzicza; o odrzuceniu podania szlachty Guberni Wileńskiej dotyczącego utworzenia Akademii w Klasztorze Zabialowskim zakonu dominikańskiego (powiat Drysna).

O zwiększeniu funduszy na utrzymanie Samogickigo Seminarium Duchownego; o wyznaczaniu w seminaria duchowne na stanowiska wykładowców języka rosyjskigo i historii Rosji obywateli rosyjskich wyznania katolickiego.

O urządzaniu klasztoru żeńskiego zakonu wizytek dla wychowywania i nauczania dziewcząt dzięki ofiarom osób prywatnych w Kamieńcu Podolskim; o przechodzeniu wychowanków Pińskiej Szkoly Powiatowej i parafian w Gub. Mińskiej z prawosławia na katolicyzm.

f. 733, op. Nr 66(1802-1862)

To samo w okręgu szkolnym w Bobrujsku, jak również o zamknięciu uczelni duchownych i niektórych klasztorów, o dostarczeniu do Departamentu Edukacji Narodowej wiadomości o dochodach z własności poklasztornej; o prawie nadania stopni naukowych przez jezuicką Akademię w Połocku dla jej wychowanków; o wydatkach resortu skarbu w Witebsku na utrzymanie Glównego Seminarium Duchownego przy Uniwersytecie Wileńskim.

f. 733, op. Nr 69(1804-1844)

To samo w okręgu szkolnym kijowskim (Kijowski Uniwersytet św. Włodzimierza; Gimnazjum Krzemienieckie w Gub. Wołyńskiej, Liceum Wołyńskie; Nieżyńskie Gimnazium Nauk Wyższych).

f. 733, op. Nr 70(1845-1862)

To samo.

f. 733, op. Nr 75(1807-1879)

Sprawy archiwum Funduszu Edukacyjnego.

f. 733, op. Nr 76(1808-1834)

Informacja o dochodach z własności pojezuickiej wileńskiego, grodzieńskiego, mińskiego, kamieniec-podolskiego, witebskiego, bialostockiego, mohylewskiego i wołyńskiego resortów skarbowych.

f. 733, op. Nr 77(1834-186)

O poszczegółnych sprawach dotyczących służby księży-profesorów i wykładowców wszystkich uczelni Warszawskiego Okręgu Edukacyjnego.

f. 733, op. Nr 94(1818-1833)

To samo w Nieżyńskim Gimnazium w Gub. Czernigowskiej.

f. 733, op. Nr 118(1812 r.)

O dostarczeniu co miesiąc ministrowi Edukacji Narodowej wykazów ocen z jezuickiej Akademii w Połocku.

f. 733, op. Nr 124 -139(1860 -1904)

O sprawach pensji.

f. 733, op. Nr 142(1863-1895)

O instytucjach naukowych, w tym o nabyciu z rąk doktora Dressele’a zbioru dokumentów dotyczących dziejów Kościoła rzymskiego.

f. 733, op. Nr 162(1871-1878)

O porządku egzaminacyjnym dla osób pragnących wstąpić do rzymskokatolickich seminariów duchownych

f. 733, op. Nr 171(1881-1890)

O istnieniu polskich szkół przy kościołach w Gub. Kurlandskiej.

f. 733, op. Nr 172(1908 r.)

O liczbie uczelni katolickich.

f. 733, op. Nr 175(1905-1916)

O udoskonaleniu wykladania języka rosyjskiego i historii Rosji w rzymskokatolickich seminariach duchownych.

f. 733, op. Nr182 (1915-1916)

O sprawie dotyczącej wprowadzenia języka polskiego w szkole parafialnej przy kościele w Symferopolu w Gub. Taurydzkiej.

f. 733, op. Nr 191(1871 r.)

O żeńskich prywatnych uczelniach, w tym o zakazie Polakom i osobom wyznania katolickiego nauczania dzieci w Kraju Północno-Zachodnim (1865), o rozszerzaniu wplywów katolicyzmu przez prywatne uczelnie katolickie w Iłuksta w Gub. Kurlandskiej.

f. 733, op. Nr 193(1863-1879)

O niezbędnym podporządkowaniu Płockiego Seminarium Duchownego Ministerstwu Edukacji Narodowej; o organizacji rzymskokatolickiego seminarium w Petersburgu i o rozpowszechnieniu znajomości języka rosyjskiego wśród rzymskokatolickiego duchowieństwa.

f. 733, op. Nr 194(1880-1895)

O porządku wyznaczania rzymskokatolickich katechetów, o stanie nauczania w seminariach katolickich i o wykładaniu w nich języka rosyjskiego i historii Rosji; o podziale budynków skasowanego pozaetatowego klasztoru zakonu wizytek w Lublinie.

f. 733, op. Nr 196[1906-1917]

O zatwierdzeniu Statutu Związku Katolickiego w Królestwie Polskim.

f. 733, op. Nr 198(1867-1873)

O uczelniach Warszawskiego Okręgu Edukacyjnego.

f. 733, op. Nr200 (1875, 1879-1883)

Korespondencja z III Wydziałem Kancelarii Własnej J.C.M. z Ministrem Spraw Wewnętrznych i inspektorami okręgów edukacyjnych i z różnymi osobami dotycząca oskarżenia profesorów i wykładowców o nielojalność polityczną.

f. 733, op. Nr 201(1906-1917)

Kancelaria tajna: o wystąpieniach antyrządowych, o oskarżeniach profesorów i nauczycieli o nielojalność polityczną, o represjach przez państwo, w tym o zamknięciu katolickiej kaplicy domowej przy Rowieńskiej Uczelni Technicznej, o broszurze jednego z profesorów uczelni zawierającej wiadomość o tej kaplicy w związku ze „sprawą polską” w Kraju Poludniowo-Zachodnim, o dalszym istnieniu rzymskokatolickiego przytułka w Odessie i o działalności osób w nim zatrudnionych.

O języku wykładania katechizmu katolickiego dla wychowanków-białorusinów; o otwieraniu przez księży szkół dla katolickich osadników, o pozwoleniu kapłanom wizytować lekcje katechizmu na wyższych uczelniach Warszawskiego Okręgu Edukacyjnego, o odprawianiu nabożeństw w niedzele i święta w sali rekreacyjnej gimnazjum męskiego przy kościele św. Katarzyny w Petersburgu, jak również o pozwoleniu ks .Wójcickiemu kierowania jedną ze szkół podstawowych utrzymywanej przez administracje kościoła; o działałności stowarzyszenia Polska Macierz Szkolna.

f. 733, op. Nr 226(1917)

O urządzeniu polskich kursów religijno-filozoficznych w Piotrogrodzie.

f. 733, op. Nr 231 (1835-1884)

O własności fnduszy, o majątkach poszczególnych klasztorów różnych zakonów w Rosji i w Królestwie Polskim.

f. 733, op. Nr 235(1811-1832)

O kapitalach i domu ofiarowanym przez księcia Lubomirskiego na utrzymanie jezuitów w Szargorodzie w Gub. Podolskiej i szkoły w Krzemieńcu w Gub. Wołyńskiej; o przekształceniu kościoła w Brześciu w cerkiew prawosławą.

38. KOMITET NAUKOWY MINISTERSTWA EDUKACJI NARODOWEJ (1817-1831, 1856-1917)

f. 734 (1817-1917)- 1558 sygnatur

f. 734, op. Nr 1(1817-1831)

Dzienniki posiedzeń i sprawy cenzury podręczników i ich wydania, memoriały Głównego Komitetu Cenzury dotyczące przeanalizowanych materiałów.

f. 734, op. Nr 2(1856-1863)

Dzienniki posiedzeń, korespondencja w sprawe rozpatrzenia rękopisów i ksiąg.

39. KANCELARIA MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ (1825-1862)

f. 735 (1807-1865)- 3429 sygnatur

f. 735, op. Nr 1 [1825-1835]

O „skardze” metropolity kościołów rzymskokatolickich przeciwko prokuratorowi Rzymskokatolickiego Kollegium Duchownego z powodu decyzji w sprawie sekretarza gubernialnego Lityńskiego (1825); o Akademii Duchownej w Wilnie.

f. 735, op. Nr 10 [1865]

O katechizmie prawosławnym wydanym w języku polskim dla użytku w szkołach wyznania rzymskokatolickiego.

40. ROZPORZĄDZENIA NAJWYŻSZE I NAJPOKORNIEJSZE RAPORTY MINISTERSTWA EDUKACJI NARODOWEJ (zbiór)

f. 744 (1782-1917) – 322 sygnatur

f. 744, op. Nr 1[ XIX w ]

O krokach podjętych dla powstrzymania wpływów katolicyzmu w dziedzinie oświaty; o propagandzie katolickiej w gazetach.

41. WŁASNA KANCELARIA J.C.M. DS. INSTYTUCJI CESARZOWEJ MARII (1796-1917)

f. 759 (1763-1917) – 82894 sygnatury

f. 759, op. Nr 1[1744]

Wyciąg z przepisów dotyczących pań-kanonis kapituły warszawskiej.

f. 759, op. Nr 22 [1855-1880]

O dostarczeniu dla Ministerstwa Spraw Wewnętrznych informacji o katechetach rzymskokatolickich i o wykladach katechizmu katolickiego w języku rosyjskim.

f. 759, op. Nr 33 [druga połowa XIX w]

O urządzeniu w Gatczynie w Gub. Petersburgskiej kaplicy katolickiej w pomieszczeniu byłego aresztu wojskowego (1871), o grzebaniu zmarłych wyznania katolickiego z Domu Wychowawczego w Petersburgu na cmentarzach prawosławnych (1889).

42. GŁÓWNY ZARZĄD CENZURY MINISTERSTWA EDUKACJI NARODOWEJ (1828-1862)

f. 772 (1828-1862) – 6077 sygnatur

f. 772,op. Nr 1, cz. 1(1829-1853)

O badaniu wydanych w Rosji i za granicą książek; o zakazie rozpowszechniania niektórych z nich w języku polskim i łacińskim z powodu propagandy katolicyzmu wrogiemu kościołowi prawosławnemu w Rosji, w tym o zakazie dostarczania do Rosji polskich modlitewników; o porządku informowania zagaranicy o sytuacji Kościoła katolickiego w Rosji.

f. 772,op. Nr 1, cz. 2 (1853-1862)

43. RADA MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH DS. WYDAWNICTWA (1863-1865)

f. 774 (1863-1865) – 174 sygnatury

f. 774,op. Nr 1 (1863-1865)

O księgach, rękopisach, artykułach w prasie i w wydaniach zagranicznych; o cenzurze w Królestwie Polskim.

44. GŁÓWNY ZARZĄD CENZURY MINISTERSTWA SPRAW WEWNĘTRZNYCH (1863-1865)

f. 775 (1863-1865) – 665 sygnatur

f. 775, op. Nr 1(1863-1865)

O badaniu ksiąg, rękopisów i wydań zagranicznych, (w tym w języku polskim i łacińskim).

45. GŁÓWNY ZARZĄD PRASY MINISTERSTWA SPRAW WEWNĘTRZNYCH (1865-1917)

f. 776 (1865-1917) – 34000 sygnatur

f. 776, op. Nr 4(1868-1871)

O wycofaniu modlitewników w języku polskim; o przeglądzie modlitewników w języku polskim.

f. 776, op. Nr 11 (1871-1872)

O cenzurze ksiąg duchownych przywożonych do Królestwa Polskiego.

f. 776, op. Nr 20(1878-1895)

O zakazie rozpowszechniania na Kaukazie obrazków z wizerunkami świętych Kościoła katolickiego, medalików z relikwiami świętych katolickich i rękopisów łacińskich przywiezionych z zagranicy.

f. 776, op. Nr 22 [druga połowa XIX w]

O wyznaczeniu Polaków i osób wyznania rzymskokatolickiego w Kraju Nadwiślańskim na urzędy; o represjach cenzuralnych resortów sądowych w okręgu wileńskim i warszawskim.

f. 776, op. Nr 32 [druga połowa XIX w]

Biuro Informacji i Wydział Prasy Zagranicznej (przegląd prasy z odpowiednią informacją).

46. PIOTROGRODZKI (PETERSBURSKI) KOMITET PRASY PRZY ZARZĄDZIE GŁÓWNYM PRASY MINISTERSTWA SPRAW WEWNĘTRZNYCH (1804-1917)

f. 777 (1804-1917)- 17626 sygnatur

f. 777, op. Nr 1 – 26 (1804-1917)

Poszczególne sprawy, np.: ”O rozpatrzeniu mapy diecezji rzymskokatolickich w Rosji ” 1857 r. (opis Nr 2), «O obchodach jubileuszowych 200-lecia założenia Stowarzyszenia Mechitarystów” (zakon ormiański) 1900 r. (opis Nr 5 ) i inne.

47. AKADEMIA SZTUK PIĘKNYCH (1757-1918)

f. 789 (1757-1957) – 32251 sygnatur

f. 789, op. Nr 13 (1904-1916)

Wyciąg z protokołów Komisji do zbadania projektów przysłanych dla opracowania, w tym kościołów rzymskokatolickich, (jak np. projektowanej budowy na ziemi parafii niemieckiej kościoła św. Bonifacego w Petersburgu (1913).

48. KANCELARIA SYNODU (1721-1918)[18]

f. 796 (1721-1918) – 371039 sygnatur

f. 796, op. Nr 1(1721)

O wydaniu paszportów zagranicznych dla kapucynów w celu ich przejazdu do Astrachania i innych miast i o kontroli nad nimi w celu niedopuszczenia propagandy katolickiej poza kościołem; o przechwyconych listach kongregacji papieskiej i nuncjnsza papieskiego w Warszawie, o zamieszkaniu franciszkanów w Petersburgu.

f. 796, op. Nr 4(1723)

O przełożeniu na języki słowiańskie i wydaniu rzymskokatolickiego katechizmu, o prośbach kapucynów dotyczącego wydania im paszportów.

f. 796, op. Nr 10 (1729)

O „cudach” w kościele w jednej z wiosek w Gub. Wołyńskiej dotyczących cudownego obrazu płaczącego krwawymi łzami i o przeniesieniu go do kościoła.

f. 796, op. Nr 13(1732)

O rozporządzeniach imiennych dotyczących wygnania jezuitów z Rosji (1718-1719).

f. 796, op. Nr 24 (1743)

O zamknięciu duchownej szkoły łacińskiej w diecezji rostowskiej.

f. 796, op. Nr 25 (1744-1746)

O stosunkach katolików, unitów i prawosławnych w Polsce.

f. 796, op. Nr 44 (1763)

O ściąganiu podatków z klasztorów i kościołów polskich nieposiadających własności.

f. 796, op. Nr 79 (1798)

O erekcji sześciu rzymskokatolickich diecezji w imperium rosyjskim.

f. 796, op. Nr 81(1800)

O zarządzaniu rzymskokatolickimi diecezjami.

f. 796, op. Nr 82 (1801)

O przepisach prawa rzymskokatolickiego dla wladz kościelnych i duchownych.

f. 796, op. Nr 84(1802-1803)

O zakazie księżom namawiania parafian spośród unitów do przejścia na katolicyzm (Bialoruś); o katolickich gimnaziach; o utworzeniu rzymskokatolickiego seminarium przy Uniwersytecie Wileńskim, o zakazie dla prawosławnych obejmowania stanowisk zakrystianów w kościołach.

f. 796, op. Nr 92(1811)

O egzaminach z katechizmu na uczelniach jezuickich.

f. 796, op. Nr 113(1832)

O skasowanych kościołach i klasztorach w diecezjach i o przekazaniu ich do dyspozycji grekorosyjskiego wyznania; o przeksztalceniu kościoła jezuickiego w Brześciu Litewskim w Gub. Grodzieńskiej prawosławną cerkiew; o zamknięciu uczelni z polskim językem wykladowym przy kościołach w Gub. Wołyńskiej.

f. 796, op. Nr 121(1840)

O przekształceniu wikariatu warszawskiego w diecezję.

f. 796, op. Nr 137(1856)

O namawianiu do przejścia na katolicyzm chłopów w diecezji podolskiej i o prośbie chłopów z diecezji mohylewskiej, aby mogli wyznawać wiarę rzymskokatolicką.

f. 796, op. Nr 138 (1857)

O prośbach chłopów w Gub. Kowieńskiej o pozostanie w Kościele rzymskokatolickim.

f. 796, op. Nr 140 (1859)

O tych, którzy przeszli na katolicyzm; o przetlumaczeniu listu księdza poznańskiego do arcybiskupa warszawskiego.

f. 796, op. Nr 143(1862)

O utworzeniu uczelni katolickich w diecezji połockiej i nauczaniu w nich dzieci chłopskich.

f. 796, op. Nr 144(1863)

O rozpowszechnianiu się w Wiatce propagandy katolickiej.

f. 796, op. Nr 146 (1865)

O pociągnięciu do odpowiedzialności sądowej parafian z Gub. Mińskiej za przejście z prawosławia na katolicyzm.

f. 796, op. Nr 159 (1878)

O przerwaniu stosunków rządu rosyjskiego ze Stolicą Świętą.

f. 796, op. Nr 186 (1905)

O wrogim nastawieniu księży i katolików w diecezji Wileńskiej do prawosławia; o skargach dotyczących przejścia na prawosławie i o prośbach dotyczących przejścia na katolicyzm w Polsce.

f. 796, op. Nr 187(1906-1908)

O przeciwdziałaniu rozszerzaniu się propagandy katolickiej wśrod ludności w guberniach zachodnich podejmowanej przez duchowieństwo prawosławne; o wrogim nastaweniu księży i katolików diecezji Wileńskiej w stosunku do prawosławia; o skargach na przymusowe przejście na prawosławie i o prośbach dotyczących przejścia na katolicyzm w Polsce.

f. 796, op. Nr 189 (1908)

O zakazie urządzania manifestacji politycznych przez duchowieństwo katolickie.

f. 796, op. Nr 190 (1909)

O prośbach poszczególnych o osób przywrócenie katolikom budynków skasowanych kościołów.

f. 796, op. Nr 192 (1911)

O wykorzystaniu ruchu mariawickiego przeciwko katolikom.

f. 796, op. Nr 193 (1911)

O propagandzie katolickiej w Kraju Zachodnim.

f. 796, op. Nr 204 (1917)

O propagandzie katolicyzmu w Gub. Mińskiej.

f. 796, op. Nr 205 (1720-1917)

O duchowieństwie katolickim, które stawiało opór w przyłączeniu unitów, o projekcie zniszczenia wyznania grecko-rosyjskiego na terenach oderwanych od Rosji („Pouczenia jezuity o zniszczeniu prawosławia w Polsce „).

O kandydatach na biskupów w diecezjach Królestwa Polskiego; najpokorniejszy raport metropolity Józefa o walce przeciwko wpływom polskim w guberniach zachodnich (1859); „Męczennik polski” – przekład artykułu Lois Weilea o prześladowaniu katolików przez Aleksandra II; raporty, przemówenia, wyciągi z ksiąg i dokumentów dotyczących unii.

O katolicyzmie w Polsce i Rosji (1840); korespondencja duchowieństwa polskiego o stosunkach do prawosławia (1840); przemówenia papieża Piusa IX podczas tajnego konsystorza poświęconego Rosji (1848); O pozwoleniu duchowieństwu rzymskokatolickiemu na używanie języka rosyjskiego podczas kazań.

Zbiór manuskryptów papieskich i dekretów dotyczących Kościoła w Rosji.

f. 796, op. Nr 445 (1897-1916)

O założeniu przy klasztorze w okolicach Beły w Gub. Siedleckiej wspólnoty diakonis dla podjęcia próby walki o wzmocnienie słabnącego autorytetu kościoła (1905), listy korespondentуw zagranicznych, rozporządzenia Synodu i dzienniki posiedzeń Komisji ds. starokatolicyzmu i wyznania anglikańskiego.

49. KANCELARIA OBER-PROKURATORA SYNODU (1836-1917)

f. 797 (1704-1918) – 94134 sygnatur

f. 797, op. Nr 1(1799-1804)

O rzeczach świętych przywiezionych z Malty do Gatczyny; o zakazie księżom udzielania ślubów osobom wyznania grekounickiego.

f. 797, op. Nr 2 (1819-1823)

O przejściu prawosławnych pod wpływem księży w Gub. Mińskiej na wyznanie rzymskokatolickie i o przyciąganiu dzieci do szkół dominikańskich; o kasacie klasztorów bazyliańskich w Gub. Mińskiej i mohylewskiej.

f. 797, op. Nr 3 (1828-1830)

O mieszkańcach poszczególnych miejscowości na Białorusi, którzy przeszli na katolicyzm.

f. 797, op. Nr 4 (1812-1839)

O wygłoszeniu kazań przez księży rzymskokatolickich w kościołach unickich, o przekazaniu instytucjom prawosławnym własności skasowanych klasztorów rzymskokatolickich w guberniach zachodnich, o ich liczbie na terenach przyłączonych byłych gubernii polskich, o urządzaniu prawosławnych i unickich kościołów na miejscu skasowanych kościołów rzymskokatolickich w Gub. Podolskiej i o czynnych kaplicach.

O areszcie domowym biskupa katolickiego Dederki w Arcybiskupim Domu w Mińsku.

f. 797, op. Nr 5 (1835)

O wyznaczeniu środków na utrzymanie kapłanów katolickich pracujących na Syberii, o przekazaniu duchowieństwu prawosławnemu klasztorów i kościołów katolickich w guberniach zachodnich.

f. 797, op. Nr 6 (1828-1831)

Sprawa wyznania grekounickiego, w tym o zakazie wysyłania mlodzieży do seminarium rzymskokatolickiego przy Uniwersytecie Wileńskim i zaprzestaniu ściągania podatków na jej utrzymanie.

f. 797, op. Nr 7 (1737-1839)

O wycofaniu dokumentów wyznania grekounickiego, w tym o propagandzie katolicyzmu wśród grekounitów, o zakazie dla duchowieństwa rzymskokatolickiego wtrącania się w sprawy kościoła unickiego.

f. 797, op. Nr 9 (1839)

O przejściu z prawosławia na katolicyzm w guberniach zachodnich i o propagandzie katolicyzmu wśród grekounitów, w tym o listach patriarchy Konstantynopola Grzegorza i arcybiskupa Bułgarii Eugeniusza ostrzegających prawosławnych o rozszerzeniu się wpływów katolickich, o stosunku duchowieństwa rzymskokatolickiego w diecezji Wileńskiej do byłych unitów, którzy przeszli na prawosławie.

O sprzeciwianiu się księży nawracaniu byłych unitów na prawosławie; o krokach podjętych dla powstrzymania przejścia prawosławnych na katolicyzm; o przekształceniu wikariatu warszawskiego w diecezję.

Sprawozdania o parafiach rzymskokatolickich wg diecezji; o przekazaniu skasowanego klasztoru dominikanów do dyspozycji prawosławnych diecezji mińskiej.

f. 797, op. Nr 10 (1840)

O przejściu z prawosławia i wyznania grekounickiego na katolicyzm (i odwrotnie), o agitacji ziemian na rzecz katolicyzmu, o zakazie prawosławnym nawiedzania kościołów w Gub. Witebskiej, Wołyńskiej, mohylewskiej, kurlandzkiej; o przekształceniu klasztorów rzymskokatolickich na parafialne cerkwie prawosławne; o Rosjanach, którzy we Włoszech przeszli na katolicyzm.

f. 797, op. Nr 11(1841)

O rozszerzaniu się agitacji katolickiej w związku z bullą papieską o błogoslawieństwie dla Mohylewa (przesłaną do Konsystorza Mohylewskiego), o przekazaniu kaplic rzymskokatolickich do dyspozycji prawosławnych z informacją o adresach kościołów w poszczegółnych miastach, o uczelniach przy żeńskich klasztorach katolickich.

f. 797, op. Nr 12 (1842)

O klasztorach rzymskokatolickich.

f. 797, op. Nr 13 (1893)

O przepisach z dnia 16 grudnia 1842 r., dotyczących sprawowania władzy w diecezjach rzymskokatolickich w Rosji.

f. 797, op. Nr 14(1844)

O przekazaniu do jurysdykcji prawosławnej klasztorów pojezuickich.

f. 797, op. Nr 15(1845)

O przekazaniu dla instytucji prawosławnych skasowanych klasztorów franciszkańskich w guberniach zachodnich.

f. 797, op. Nr 16 (1846)

O nowej redakcji zbioru ustaw cywilnych dotyczących małżeństw mieszanych, o powołaniu w Paryżu stowarzyszenia misjonarzy mającego na celu propagandę katolicką w Rosji; o przyjeździe do Petersburga profesora języków wschodnich Bonawentury Meyera, członka Kongregacji Propagandy z Rzymu.

f. 797, op. Nr 18 (1848)

O przekazaniu prawosławnym klasztoru franciszkańskiego w Kownie.

f. 797, op. Nr 19 (1849)

O prawie na posiadanie kaplic łacińskich w folwarkach ziemian.

f. 797, op. Nr 20(1850)

O stanie duchowieństwa rzymskokatolickiego w Gub. Wołyńskiej; o przekazaniu prawosławnym skasowanych kościołów dominikańskich.

f. 797, op. Nr 21(1851)

O zakazie dla kapłanów w guberniach zachodnich używania języka polskiego w korespondencji urzędowej; o propagandzie katolickiej i protestanckiej w Azji Mniejszej.

f. 797, op. Nr 22 (1852)

O raporcie arcybiskupa Warszawskiego Arseniusza dotyczącym powołania na zachodzie stowarzyszenia katolickiego „Propaganda Słowiańska”, o planach duchowieństwa katolickiego dotyczących kanonizacji Andrzeja Boboli, pochowanego w klasztorze dominikanów w Połocku.

f. 797, op. Nr 24 (1854)

O przekształceniu kościołów na cerkwie prawosławne.

f. 797, op. Nr 26 (1856)

O przeniesieniu katedry katolickiej z Tyraspola do Saratowa.

f. 797, op. Nr 27(1857)

O namawianiu prawosławnych do przejścia na katolicyzm w guberniach północno-zachodnich i zachodnich, o prośbach chłopów w Gub. Kowieńskiej o pozostawieniu ich w wierze katolickiej, o prośbach duchowieństwa katolickiego dotyczącego powołania do życia wydziału teologii na Moskiewskim Uniwersytecie.

f. 797, op. Nr 28 (1858)

O namawianiu chłopów w Gub. Witebskiej (i innych) do przejścia na katolicyzm.

f. 797, op. Nr 31 (1861)

O apelu arcybiskupa Warszawy Fijałkowskiego do Polaków.

f. 797, op. Nr 32(1862)

O przejściu z prawosławia na katolicyzm; o małżeństwach mieszanych; o zakazach dla katolików nauczenia dzieci wyznania prawosławnego w miejscowościach diecezji połockiej; o przekazaniu do dyspozycji prawosławnych katolickich kaplic w Gub. Witebskiej.

f. 797, op. Nr 34(1864)

O kasacie klasztorów w Wilnie i klasztoru bazylianów w Owruczu w Gub. Wołyńskiej.

f. 797, op. Nr 37(1867)

O sprawie zastąpienia języka polskiego językiem rosyjskim podczas nabożeństw w kościołach.

f. 797, op. Nr 38(1868)

O kasacie kościołów i przekształceniu ich w cerkwie prawosławne.

f. 797, op. Nr 41 (1871)

O liście M.Osznina, profesora Petersburgskiej Akademii Duchownej dotyczącego kongresu ruchu kościelnego starokatolików w Monachium.

f. 797, p. Nr 44 (1874)

O kongresie starokatolików.

f. 797, op. Nr 48(1878)

O wydrukowanych w nr 16 pisma „De Monde” dokumentów, które przyczyniły się do ostatecznego zerwania stosunków między rządem rosyjskim, a Stolicą Papieską i o zakazie przedrukowania ich w „Wiadomościach Diecezjalnych”

f. 797, op. Nr 52(1882)

O budowaniu nowych kościołów w Polsce.

f. 797, op. Nr 59 (1887)

O budowaniu poszczególnych kościołów w Polsce.

f. 797, op. Nr 61(1891)

O propagandzie katolickiej w diecezji podolskiej.

f. 797, op. Nr 62 (1892)

O dopuszczeniu w czasie liturgii rzymskokatolickiej języków słowiańskich; o kongresie starokatolików.

f. 797, op. Nr 65 (1895)

O krokach podjętych dla powstrzymania propagandy katolickiej w diecezji mińskiej.

f. 797, op. Nr 68 (1898-1899)

O propagandzie katolicyzmu w Rosji, o kontroli rządowej w rzymskokato-

lickich seminariach duchownych w guberniach Królestwa Polskiego.

f. 797, op. Nr 73(1803-1904)

O budowaniu nowych kościołów w Polsce.

f. 797, op. Nr 76

O wszystkich skasowanych kościołach i kaplicach katolickich w guberniach Kraju Zachodniego, o prośbach katolików dotyczących przywrócenia im ziemi, budynków i zamkniętych kościołów w Polsce.

f. 797, p. Nr 77 (1907)

O propagandzie katolicyzmu przez księży w Gub. Mińskiej; o rozpowszechnianiu przez duchowieństwo katolickie w Kraju Północno-Zachodnim ulotek i broszur mających na celu przeciąganie prawosławnych na katolicyzm.

f. 797, op. Nr 78 (1908)

O krokach podjętych dla powstrzymania wpływów katolickich w diecezji połockiej; o procesjach religijnych mających charakter manifestacji politycznych, o przywróceniu wiernym kościołów dawniej skasowanych i o budowaniu nowych.

f. 797, op. Nr 79 (1909)

O przydzieleniu ziemi dla osadników kolonii w Azji Srodkowej przechodzących z katolicyzmu na prawosławie; o organizowaniu w Kraju Północno-Zachodnim związku prawosławnego pod kierownictwem kapłanów dla stawiania czoła związkom katolickim, o sekcie mariawitów; o pociąganiu do odpowiedzialności karnej księży za bezprawne przyłączenie prawosławnych, statystyka przejącia na katolicyzm w latach 1905-1909 r.

f. 797, op. Nr 80 (1910)

O uczelniach rzymskokatolickich w Witebsku.

f. 797, op. Nr 81 (1911)

O propagandzie katolickiej w Petersburgu i w całej Rosji.

f. 797, op. Nr 82(1912)

O tajnej organizacji katolickiej „Honoratek” w Polsce mającej cele religijne i polityczne.

f. 797, op. Nr 83 (1913)

O podaniu W. Grabowskiego dotyczącego pozwolenia przejścia na katolicyzm dla jego żony i dzieci (i podobne sprawy o tej treści).

f. 797, op. Nr 84 (1914)

O zmianach w przejściu na katolicyzm.

f. 797, op. Nr 86 (1917)

Spisy skasowanych kościołów rzymskokatolickich w różnych guberniach.

f. 797, op. Nr 87 (1804-1869)

O grekounitach; sprawy tajne, w tym dziennik Tajnego Komitetu; o krokach podjętych dla powstrzymania w guberniach zachodnich przejścia z prawosławia na katolicyzm.

50. ZARZĄD DS. GOSPODARCZYCH SYNODU (1832-1918 )

f. 799 (1832-1918) – 35726 sygnatur

f. 799,op. Nr 1- 31 (1832-1918)

O własności kościołów i klasztorów rzymskokatolickich przekazanych do dyspozycji prawosławnych; o przebudowach kościołów w Rosji i w Królestwie Polskim, jak również poszczególne sprawy, np. „O podaniu władz kościelnych dotyczącym zmian przepisów wyposażania budynków kościelnych w Kraju Nadwiślańskim”; o urządzaniu cmentarzy kościelnych -1885 r. (opis Nr 16).

51. KOMITET SZKOLNICTWA SYNODU (1808-1916)

f. 802 (1808-1918) – 55891 sygnatur

f. 802, op. Nr 10(1909)

O lepszym nauczaniu w prawosławnych seminariach duchownych historii i znajomości wyznania katolickiego w celu przeciwdziałania wpływom katolickim.

52. KANCELARIA KIEROWNIKA DUCHOWIEŃSTWA DWORU PRZY SYNODZIE (1832-1918)

f. 805 (1775-1922) – 3377 sygnatur

f. 805,op. Nr 1 (1775-1922)

O przejściu nieprawosławnych, w tym katolików, na prawosławie.

53. ZARZĄD DS. DUCHOWNYCH PROTOPREZBITERA KAPELANÓW DLA MARYNARZY I WOJSKOWYCH SYNODU (1800-1916)

f. 806 (1900-1919) – 30122 sygnatur

f. 806, op. Nr 1(1800-1823)

O przejściu nieprawosławnych, w tym katolików, na prawosławie.

f. 806, op. Nr 2,3,4(1792-1906)

To samo.

54. PIOTROGRODZKI ( PETERSBURGSKI ) KOMITET DS. CENZURY DUCHOWNEJ URZĘDU DIECEZJALNEGO SYNODU (1808-1917)

f. 807 (1808-1917) – 1816 sygnatur

f. 807, op. Nr 1(1816-1840)

O zbadaniu rękopisów i ksiąg dotyczących spraw religijnych oraz opracowań duchownych wydanych w Rosji i przywiezionych z zagranicy, i publikowania wydań religijnych w prasie.

f. 807, op. Nr 2(1841-1894)

To samo np. „Kościół i duchowieństwo Królestwa Polskiego” i inne.

55. STOWARZYSZENIE BIBLIJNO-EWANGELICZNE W ROSJI (1891-1917)

f. 830 (1826-1915) – 179 sygnatur

f. 830, op. Nr 1 [XIX w]

Instrukcja dotycząca praw i obowiązków Rady Kościelnej Kościoła katolickiego.

56. RĘKOPISY SYNODU (ZBIÓR)

f. 834 (XVI – pocz. XX w.) – 6512 sygnatur

f. 834,op. Nr 4 [polowa XIX w.]Informacje o propagandzie łacińskiej na Zachodzie Rosji.

57. DEPARTAMENT USTAWODAWCZY RADY PAŃSTWA (1810-1906)[19]

f. 1149 (1812-1906) – 8529 sygnatur

f. 1149,op. Nr 1, t.I (1812-1829)

O otrzymaniu przez duchowieństwo rzymskokatolickie dziesięciny z chlebów, pieniędzy i snopów (1812), o ślubach zakonnych i o karach występujących w katolickich klasztorach (1829).

f. 1149,op. Nr 2, t.II (1830-1839)

O przysięgach osób wyznania katolickiego, o powołaniu rzymskokatolickiego wyższego seminarium duchownego w Wilnie, o osobach podlegających prawu opodatkowania zwolnionych przez ziemian i stowarzyszenia przy wstępowaniu do stanu duchownego wyznania rzymskokatolickiego.

f. 1149,op. Nr 4, t. IV (1850-1856)

O podziale rzeczy należących do kościołów katolickich na święte i poświęcone.

f. 1149,op. Nr 6, t.VI (1866)

O tym, że cywilnemu albo duchownemu sądowi podlegają kapłani, którzy ochrzcili dzieci prawosławnych rodziców w obrządku rzymskokatolickim.

f. 1149,op. Nr 8, t.VIII (1875-1876)

O dostarczaniu przez duchowieństwo rzymskokatolickie kopii metryk do instytucji gubernialnych, o przysiędze wikariuszy powołanych na swój urząd.

f. 1149,op. Nr 9, t.IX (1879)

O przestrzeganiu świąt katolickich w sądach Warszawskiego Okręgu.

f. 1149,op. Nr 10, t.X (1884)

O utworzeniu rzymskokatolickiej parafii w Królestwie Polskim.

f. 1149,op. Nr 13(1902-1906)

O spełnianiu obowiązków wojskowych przez wychowanków uczelni rzymskokatolickich w Petersburgu, o porządku naznaczania, przenoszenia i zwalniania duchowieństwa parafialnego, rektorów, inspektorów i profesorów Akademii Duchownej i seminariów.

O zmianach w porządku wyjazdów osób duchownych; o odwołaniu rozporządzeń dotyczących zamknięcia i kasaty klasztorów w polskich w północno-zachodnich i w południowo-zachodnich guberniach; o pozwoleniach na procesje religijne (ustawy, przepisy); o stanie duchownych konsystorzy w Królestwie Polskim.

58. DEPARTAMENT DS. CYWILNYCH I DUCHOWNYCH RADY PAŃSTWA (1810-1906)

f. 1157 (1810-1906) – 22821 sygnatur

f. 1157, op. Nr 1, t.I (1816)

O kwestionowaniu władzy metropolity S. Siestrzencewicza-Bohusza przez I Departament Rzymskokatolickiego Kollegium.

f. 1157, op. Nr 3, t.III (1840-1849)

O zbadaniu pretensji ziemian wysuwanych pod adresem niektórych klasztorów w związku z ich kasatą.

f. 1157, op. Nr 4, t.IV (1850-1856)

f. 1157, op. Nr 6, t.VI (1863-1866)

To samo, jak również, o sprawie byłego sekretarza kolegialnego Astromowa, który wstąpił do zakonu jezuitów i przeszedł na katolicyzm, i o jego samowolnym pobycie za granicą (1865)

f. 1157, op. Nr 10, t.X (1883-1888)

O sprzedawaniu ziemi państwowej mającym na celu założenie cmentarzy rzymskokatolickich w Królestwie Polskim; o prawie duchowieństwa rzymskokatolickiego do dziesięciny z chlebów w dziewięciu guberniach zachodnich.

f. 1157, op. Nr 11, t. XI (1889-1894)

O sprzedaży bez licytacji ziemi państwowej dla stowarzyszeń opieki kościelnej miejscowych parafii rzymskokatolickich w Królestwie Polskim; o przydzieleniu ziemi państwowej dla rozbudowy kościołów (w tym w Warszawie).

f. 1157, op. Nr 12, t.XII (1895-1899)

O utworzeniu nowych rzymskokatolickich parafii w Polsce.

f. 1157, op. Nr 13(1900)

To samo.

f. 1157, op. Nr 14(1901-1902)

O utworzeniu rzymskokatolickich parafii w Polsce i przydziale ziemi w celu rozszerzenia cmentarzy według projektu Rzymskokatolickiego Kollegium Duchownego.

f. 1157, op. Nr 15 (1903-1904)

O utworzeniu rzymskokatolickich parafii w Królestwie Polskim.

f. 1157, op. Nr 16(1905-1906)

O wydzieleniu ziemi z majątków majorackich w celu rozszerzania cmentarzy w Królestwie Polskim.

59. DEPARTAMENT EKONOMICZNY RADY PAŃSTWA ( 1810-1906)

f. 1152 (1797-1917) – 34301 sygnatur

f. 1152, op. Nr 1, t.I (1810-1829)

O posagach zakonnic, które wstąpiły do klasztorów rzymskokatolickich, o przedwojennnych kapitalach duchowieństwa rzymskokatolickiego obracanych w bankach państwowych, o wynagrodzeniu pieniężnym dla kapłanów parafii rzymskokatolickich po zaprzestaniu wypłaty im pensji i jako wynagrodzenie za ziemię zabraną na rzecz skarbu państwa.

f. 1152, op. Nr 2, t.II (1830-1839)

O majątkach poszczególnych skasowanych klasztorów rzymskokatolickich (w tym dominikańskich), o ofiarach osób prywatnych na rzecz Kościoła katolickiego; o przepisach, które na to zezwalają; o rozciągnięciu na chłopów państwowych przepisów dotyczących ściągania podatków na rzecz klasztorów, o krokach podjętych w celu otrzymania dochodów z kapitałów funduszy pojezuickich przekazanych z Ministerstwa Edukacji Narodowej na rzecz skarbu państwa.

f. 1152, op. Nr 3, t.III (1848)

O wyznaczeniu służących do rzymskokatolickich pozaetatowych klasztorów, którzy przekazali na rzecz skarbu państwa folwarki zaludnione i o wykluczeniu ich z wynagrodzenia.

f. 1152, op. Nr 7, t. VII (1867-1870)

O wydatkach na spłacenie podatków i składek należnych za budynki instytucji duchownych w diecezji warszawskiej i o wydatkach na utrzymanie Konsystorza Warszawskiego, jak równeż stypendystów Akademii Duchownej w Petersburgu z diecezji Królestwa Polskiego.

f. 1152, op. Nr 8, t.VIII (1871-1876)

O wydatkach na remont niektórych kościołów w Polsce i o przydzieleniu ziemi prywatnej dla rozszerzenia cmentarza rzymskokatolickiego w Warszawie; o utrzymaniu poszczególnych klasztorów, o przystosowaniu skasowanych klasztorów w Królestwie Polskim dla użytku poszczególnych resortów.

O wydatkach na utrzymanie w Warszawie byłego Domu Arcybiskupiego, Wileńskiego Seminarium, o wypłacie rządowi austriackiemu sum pienężnych i kapitałów (w wyniku podziału własności byłej diecezji krakowskiej); o przekazaniu kościołów rzymskokatolickich w Złotouście w Gub. Ufimskiej z zarządu resortu górnictwa do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.

f. 1152, op. Nr 9, t.IX (1877-1882)

O wydatkach na utworzenie dwóch nowych etatowych wikariatów w sejneńskiej diecezji i o wydatkach na remont budynków Seminarium Wileńskiego, a także na ochronę budynków skasowanych klasztorów; o erygowaniu nowych parafii w Królestwie Polskim .

f. 1152, op. Nr 10, t.X (1883-1888)

O delegowaniu do Turkiestanu kapelana wojskowego, o przekazaniu ziem bazyliańskich i innych klasztorów cerkwi prawosławnej w Polsce; o rozdziale ziem i majątków skasowanego klasztoru wizytek; o wynagrodzeniu finansowym kościołów wskutek nie przydzielenia im ziemi; o powiększeniu liczby wikariuszy w płockiej diecezji; o przekazaniu Płockiemu Seminarium kościoła reformatów; o przystosowaniu pod więzienie jednego klasztoru w Gub. Radomskiej.

f. 1152, op. Nr 11, t.XI (1889-1894)

O utworzeniu niektórych parafii katolickich w Polsce, o przekazaniu kościoła w Dorpacie w Gub. Inflanckiej pod zarząd Ministerstwa Spraw Wewnętrznych; o funduszach na budowanie kościelnych plebanii w Polsce; o dostosowaniu skasowanych budynków klasztornych pod zarząd resortów cywilnych, o corocznych wypłatach kościołom w Polsce w zamian za ich prawo do ziemi.

60. I DEPARTAMENT RADY PAŃSTWA (1906-1917)

f. 1156 (1906-1917) – 607 sygnatur

f. 1156, op. Nr 1 (1906-1917)

O wydzieleniu ziemi należącej do Zarządu Torów Kolejowych pod budowę kościołów na stacji Iwanogorodo-Dąbrowskiej linii Nadwiślańskiej.

61. KOMITET KRÓLESTWA POLSKIEGO (1831-1841)

f. 1170 (1831-1846) – 80 sygnatur

f. 1170,op. Nr 1, t. XVI (1831-1841)

O porządku sprawowania władzy w wakujących diecezjach katolickich, o mińskim biskupie Dederce osądzonym „za zdradę” w 1812 r.; o niedopuszczeniu biskupa Skorowskiego do sprawowania władzy w diecezji krakowskiej; o etatach archidiecezji warszawskiej.

62. KOMISJA DS. KODIFIKACJI KRÓLESTWA POLSKIEGO (1833-1861)

f. 1254 (1810-1868) – 287 sygnatur

f. 1254, op. Nr 1 (1813-1868)

Zbiór ustaw i przepisów dotyczących nadzoru i zarządzenia kapitałami duchowieństwa poszczególnych wyznań, w tym duchownych katolickich, o obejmowaniu stanowisk w duchownych resortach w Królestwie Polskim (1840)

O opracowaniu projektów ustaw dotyczących położenia duchowieństwa rzymskokatolickiego w Królestwie Polskim [1848]; statut Wileńskiej Rzymskokatolickiej Akademii Duchownej (1837).

63. KOMISJA USTAWODAWCZA RADY PAŃSTWA (1804-1826)

f. 1260 (1804-1825) – 950 sygnatur

f. 1260, op. Nr 1(1804-1826)

Zarys dziejów Kościoła rzymskokatolickiego w Rosji opracowany przez Dugamelle’a urzędnika stanu II Wydziału Kancelarii Własnej J.C.M.;

Wypis prawa z 2 części kościelnych zarządzeń rzymskokatolickich i ze zbioru tychże przepisów kościelnych.

Najpokorniejszy raport Ministra Edukacji Narodowej o wydaleniu jezuitów z Rosji (1820).

64. KOMITET MINISTRÓW (1802-1906)

f. 1263 (1802-1916)- 6135 sygnatur

f. 1263, op. Nr 1 (1802-1891)

O wybudowaniu kościoła w Petersburgu, o otwarciu Akademii Jezuickiej w Połocku, o pozwoleniu jezuitom zapraszać wykładowców do tejże Akademii z zagranicy, jak i wykonywania przez nich różnych zadań, w tym także o pozwoleniu przyjazdu generałowi zakonu jezuitów Brzozowskiemu w celu uporządkowania spraw zakonnych (1814); o wypłatach pensji wileńskiemu katolickiemu biskupowi i o wyznaczeniu sum na utrzymanie miejscowego duchowieństwa katolickiego w Gruzji; o liście papieża Piusa VII mówiącego o posłuszeństwie katolików żyjących w Rosji rosyjskiemu imperatorowi

O naznaczeniu archimandryty klasztoru bazyliańskiego, o naznaczeniu administratorów diecezji Wileńskiej i wypłatach dla nich pensji, o zatwierdzeniu kandydatur prałatów na stanowiska honorowe Uniwersytetu Wileńskiego i kanoników katedry Wileńskiej.

O pozwoleniu kijowskim kanonikom tytularnym mohylewskiej archidiecezji na uczestniczenie w posiedzieniach Rzymskokatolickiego Kolegium Duchownego i Konsystorza, jak i wyboru asesorów w kolegium i konsystorz na równych prawach z kanonikami katedralnymi; o zezwoleniu dla Kamieniec-Podolskiego biskupa sprawowania władzy nad kościołami i duchowieństwem katolickim w Gub. Besarabskiej; o położeniu Zakonu Maltańskiego w Rosji i o poszczególnych jego człon- kach, o sprzedaży dominikańskim klasztorom nieruchomości, o złączeniu się litewskiej i ruskiej prowincji zakonu franciszkańskiego, o funduszach kościołów pojezuickich i o ofiarach kapłanów rzymskokatolickich na utrzymanie uczelni;

O ustanowieniu funduszu kościoła rzymskokatolickiego w Petersburgu w domu metropolity wszystkich kościołów rzymskokatolickich w Rosji S. Siestrzencewicza-Bohusza i o procentach z niego; o zatwierdzaniu prowincjałów karmelitów na ziemiach litewskich; o chlopach w folwarkach pojezuickich; o przyjęciu do Kowieńskiego bernardyńskiego klasztoru tych, którzy uciekli z Królestwa Polskiego przed rekrutacją wojskową; o zatwierdzeniu kapituł zakonu bernardyńskiego, samogickich kanoników katedralnych, wizytatorów zakonu benedyktyńsko-cysterskiej kongregacji i przełożonych tego zakonu; o przyłączeniu beneficjów do mienia katedry Wileńskiej.

O pensjach, nagradzaniu profesorów i wykładowców-księży Uniwersytetu Wileńskiego i duchowieństwa kościoła św. Jana przy Uniwersytecie Wileńskim.

O asygnacjach na potrzeby klasztorów karmelitańskich, o niewprowadzanie w życie otrzymanego prywatnie aktu „rządu rzymskiego”, w którym pozwala się na świętowanie i odpusty w kościele św. Olimpii w folwarkach ziemianskich w Gub. Kowieńskiej i Wileńskiej.

O pozwoleniu na budowę kościoła w Irkucku i wyznaczeniu pensji na utrzymanie duchowieństwa wyznania rzymskokatolickiego na Syberii (1825 r.). o badaniu przez Komitet Ministrów bulli papieskiej naznaczającej na koadjutora Samogickiego biskupa księcia Giedrojca (z informacją o treści bulli, listach i pozwoleniach dołączonych do niej) i o pozwoleniu temuż biskupowi na zachowania przy sobie prałatury archidiakońskiej w Szaulach w Gub. Wileńskiej (później Kowieńskiej); o pozwoleniu klasztorom bernardyńskim na produkowanie piwa bez akcyzy.

O przywróceniu majątku pojezuickiego w posiadanie Uniwersytetu Wileńskiego; o zapłaceniu dominikańskiemu kalsztorowi w Wilnie arendy za pomieszczenia używane pod archiwum byłego Trybunału Litewskiego; o pozwoleniu sprzedawania przez klasztory wileńskie drzewa z ziem należących do nich, a także sprzedawania niepoświęconych rzeczy ze złota i srebra, jak również pozwolenie na wykorzystanie przez nie kapitałów z funduszy na roboty budowlane (dla wszystkich klasztorów); o przekazaniu wikariuszom parafialnym skasowanych budynków w 1832 r. w zamian za zburzone domy do nich należące podczas budowania arsenału w Wilnie.

O wynagrodzeniu wykładowców Akademii Duchownej w Wilnie i o roztrzygnięciu sądowym spraw jej funduszy; o urlopach zagranicznych dla profesorów tejże Akademi i seminariów w Wilnie i w Tielszach; o zwolnieniu z podatków na rzecz miasta budynków Akademii i o projektach urządzenia jej naukowej i gospodarczej części.

O przyjęciu poszczególnych osób na służbę do Kollegium Duchownego i o naznaczaniu na mocy bull papieskich prałatów katedralnych diecezji Wileńskiej.

O wprowadzeniu w życie w niektórych kościołach poszczegółnych aktów i dekretów papieskich (1830-1880); o pozwoleniach papieskich w sprawach małżeńskich w diecezjach: wileńskieej, telszewskiej, mohylewskiej, Kowieńskiej, samogorskiej, mińskiej i w Polsce; o prolongacji terminów wynajęcia majątków ziemskich przez instytut św. Kazimierza w Warszawie (1895).

O wydatkach na budowę kościoła w Polsce (1904), o rozpatrzeniu artykułu 6 ustawy z dnia 12 grudnia 1904 r. o propagandzie katolickiej (1905), o wydatkach ze skarbu państwa na budowę kościołów w niektórych klasztorach dominikańskich, o cenzurze dotyczącej rękopisów kazań wygłaszanych w kościołach.

f. 1263, op. Nr 2 (1892-1905)

O stanie kościoła w Kraju Południowo-Zachodnim; o pozwoleniach księżom diecezjalnym na wyjazd za granicę bez możłiwości powrotu z wydaniem im bezpłatnycch paszportów i pieniędzy; o skonfiskowanych ziemiach i budynkach klasztornych.

O wyjaśnieniach byłego generał-gubernatora Kraju Północno-Zachodniego z powodu ponownego rozpatrzenia wydanych przez władzę miejscową przepisów dotyczących Kościoła rzymskokatolickiego i o krokach podjętych na rzecz powiększenia wpływu wykładowców języka rosyjskiego i historii Rosji w zarządzaniu seminarium w Teleszach, o prześladowaniach chłopów w Północno-Zachodnim Kraju za odstępstwo od prawosławia i za ochrzczenie dzieci w obrządku katolickim.

O zerwaniu konkordatu ze Stolicą Rzymską (z 22 lipca 1847), o porządku zamknięcia kościołów i kaplic w zachodnich guberniach, o erekcji kamienieckiej diecezji i przyłączeniu niektórych kościołów do diecezji łucko-żytomierskiej.

O wyznaczeniu kapłanów rzymskokatolickich do Kraju Amurskiego, jak również do okręgów kainskiego i marińskiego w Gub. Tomskiej; o zezwoleniu dla prowincjałów zakonów Królestwa Polskiego na brani udziału w wyborach nowego generała w Rzymie (1857); o ponownym rozpatrzeniu przepisów dotyczących Kościoła w Kraju Północno-Zachodnim (1874).

O prowadzeniu w seminariach katolickich wszystkich wykładów z przedmiotów społecznych w języku rosyjskim (1876); o krokach podjętych dla zwalczania propagandy duchowieństwa rzymskokatolickiego w guberniach zachodnich.

65. KOMITET GUBERNI ZACHODNICH (1831-1848)

f. 1266 (1831-1848)- 42 sygnatury

f. 1266, opis Nr 1(1831-1848)

O krokach podjętych w związku ze stłumieniem powstania polskiego z lat 1830-1831, w tym też o przeciwdziałaniu wpływom Kościoła rzymskokatolickiego i uszczuplenia jego ziem i kapitałów; o przesiedleniu uczestników powstania, w tym księży i zakonników.

66. KOMITET ZACHODNI (1862-1865)

f. 1267 (1861-1868)- 43 sygnatury

f. 1267, opis Nr 1 (1861-1868)

O przesiedleniu uczestników powstania 1863 r. (w tym księży) do gubernii w głąb Rosji.

67. KOMITET KRÓLESTWA POLSKIEGO (1864-1881)[20]

f.1270 (1864-1881) – 1612sygnatur

f.1270, opis Nr 1 (1864-1881)

O działalności administratora archidiecezji warszawskiej biskupa Rzewuskiego (1864) i o wysłaniu go w głąb Imperium, o uporządkowaniu kierowania archidiecezją warszawską i Kościołem w guberniach Polski. O położeniu Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce (1865); o wyznaczeniu pełnomocników ze strony Rosji dla rozdziału własności pomiędzy diecezjami kielecką i krakowską (1867); o zniesieniu w diecezjach niektórych dekanatów.

O wyborze kanoników na administratorów diecezji warszawskiej; o liście arcybiskupa Felińskiego dotyczącym kanonika Potockiego (1865); o listach biskupów do papieża; o zaprzestaniu wypełniania ukazu najwyższego z 26 grudnia 1862 r. dotyczącego osądzania duchowieństwa za przestępstwa i przewinienia; o patronacie kościelnym; o zapłacie dla diecezjalnego duchowieństwa; o zwolnieniu domów i budynków mieszkaniowych znajdujących się w użytku duchowieństwa od ściągania podatków wg taryfy dymów i kominów; o wydatkach na potrzeby duchowieństwa rzymskokatolickiego wcześniej zaliczanych do budżetu MSW (1874); o „niegodnych” kapłanach; o dodatkowych pensjach dla kapłanów katolickich zarządzających parafiami w których proboszczem jest kapituła.

O stanie rzeczy w klasztorach i o działalności biskupów w związku z ukazami o zamykaniu klasztorów w Królestwie Polskim i o dodatkowych przepisach ich dotyczących (1864-1865), o zamknięciu niektórych klasztorów; o projekcie przepisów dotyczących utrzymania i zarządzania klasztorami w Królestwie Polskim; o podziale ich na etatowe i pozaetatowe; o prośbach poszczegółnych biskupów (Popiela, Szymoszkiego, Marszewskiego) do Rzymu o upełnomocnienie ich na wykonanie postanowień wydanych najwyższymi ukazami i przepisami dotyczących klasztorów katolickich; o skasowaniu etatowych klasztorów i domów zakonnych.

O porządku rozpatrywania spraw po rozdziale poklasztornej własności pomiędzy poszczególnymi resortami; o sprawozdaniach finansowych klasztorów, a

także o przekazaniu własności poklasztornej i budynków diecezjalnego duchowieństwa dla różnych resortów w Królestwie Polskim (1866-1867); o wyko- rzystaniu sum otrzymanych ze sprzedaży poklasztornej i poduchownej własności na zakup świadectw likwidacyjnych w Królestwie Polskim; o przekazaniu lub odmowie przekazania własności dla urzędów duchownych i duchowieństwa, w tym po ukazach najwyższych dotyczących klasztorów i duchowieństwa diecezjalnego i zakonnego z dnia 27 października 1864 r. i 14 grudnia 1865 r.

O przekazaniu kaplic rzymskokatolickich do użytku duchowieństwa greko-unickiego i cerkwi prawosławnych; o porządku przejęcia i oddawania byłej własności kościelnej w Królestwie Polskim (1877).

O ostatecznym rozwiazaniu Akademii Duchownej w Warszawie i podporządkowaniu Płockiego Seminarium Duchownego resortowi edukacji; o prze- kształceniu seminariów duchownych w Królestwie Polskim.

O urządzeniu w Warszawie specjalnego kościoła dla żołnierzy wyznania rzymskokatolickiego.

68. RADA MINISTRÓW (1857-1882

f. 1275 (1857-1882) 112- sygnatur

f. 1275, opis Nr 1(1858)

O listach papieskich dotyczących świętowania jubileuszy w diecezjach rzymskokatolickich.

69. RADA MINISTRÓW (1905-1917)

f. 1276 (1905-1917) – 16022 sygnatur

f. 1276, opis Nr 1(1905)

O zniesieniu niektórych ograniczeń praw ludności polskiej i katolików w guberniach zachodnich (wybieranie na stanowiska, posiadanie majątków ziemskich, itd.).

f. 1276, opis Nr 2(1906)

O pozwoleniu na używanie języka polskiego w korespondencji urzędowej duchowieństwa i o używaniu języków miejscowych w kancelariach urzędów duchownych w guberniach Królestwa Polskiego, o sprawie dopuszczalności wtrącania się władz administracyjnych w sprawy obejmowania stanowisk przez kapłanów rzymskokatolickich; o porządku rewindykacji kościołów zabranych spod władzy rzymskokatolickiego resortu duchownego.

O opracowaniu przepisów tymczasowych dotyczących sekty mariawitów, która pojawiła się w Kościele rzymskokatolickim w Królestwie Polskim (z notatką ober-prokuratora Synodu N.Reincke ” Mariawici ” SPb. 1910); o zmianach porządku obsadzenia katedr rzymskokatolickich w Rosji .

f. 1276, opis Nr 3(1907)

O ustaleniu porządku rewindykacji skasowanych kościołów zabranych spod władzy resortu duchownego w guberniach zachodnich Królestwa Polskiego.

f. 1276, opis Nr 4(1908)

O przepisach dotyczących kierowania kościołem św. Ludwika w Moskwie; o porządku powrotu zlikwidowanych w XIX wieku kościołów i innych budynków parafialnych; o zmianach w instrukcji dotyczącej budowania i remontów kościoła w Królestwie Polskim.

O zakazie wydania biletów na prawo wyjazdu za granicę osobom duchownym po zmianach art. 4 Instrukcji; o porządku wydania owych biletów mieszkańcom pogranicza w generał-gubernatorstwie Warszawskim; o finansowaniu przebudowy klasztoru pod więzienie w okolicach Kielc; o odtworzeniu diecezji mińskiej .

f. 1276, opis Nr5(1909 r.)

O przywróceniu ziem skasowanym klasztorom; o wydaniu środków finansowych na utrzymanie niektórych rzymskokatolickich żeńskich klasztorów w diecezji warszawskiej i ryskiej; o zmianach w porządku nadania godności pralatów i kanoników osobom duchownym i o pozwoleniu kumulacji etatowych stanowisk duchownych w guberniach Królestwa Polskiego.

f. 1276, opis Nr6 (1910 r.)

O przywroceniu rzymskokatolickim instytucjom administracyjnym własności zlikwidowanych kalsztorów bernardynów w Grodnie i św. Augustyna w Warszawie; o przekazaniu na rzecz skarbu państwa własności należącej do Kaliskiej Kapituły Kolegiackiej i Włocławskiej Kapituły Katedralnej.

f. 1276, opis Nr 7(1911 r.)

O oświadczeniu posła Dumy Państwowej L.Dymsza o ucisku stosowanym przez rosyjskich urzednikуw w stosunku do Polaków-katolików w Gub. Siedleckiej i Lubelskiej; o zeslaniu niektórych osób za otwieranie przez nich kaplic i propagandę katolicyzmu (Gub. wyborska); o przeniesieniu Wileńskiego Seminarium Duchownego w głąb Rosji w ramach walki z katolicyzmem (wg projektu wileńskiego gubernatora); o zmianach w statucie kościoła w Moskwie.

f. 1276, opis Nr 8(1912 r.)

O podziale archidiecezji mohylewskiej na trzy samodzielne diecezje (albo diecezjalne wikariaty); o podaniu Ciechańskiej – właścicielki folwarku Grodziec w Gub. Piotrokowskiej dotyczącej pozwolenia na przyjazd z zagranicy zakonnic ze Zgromadzenia Niepokalanek w celu prowadzenia wykładуw w pensjonacie Szymanowskim w Gub. Warszawskiej; o listach poszczególnych osób i urzędów mówiących o sytuacji Kościoła katolickiego w Królestwe Polskim; o wykorzystaniu ruchu mariawitów w Gub. Siedleckiej dla przeciwdziałania katolicyzmowi.

f. 1276, opis Nr 9

O prolongacji terminów służby biskupa rzymskokatolickiego w Gub.Wileńskiej na terenie gubernii (tajne); o listach niektórych osób i urzędów mówiących o przeszkodach czynionych przez gubernatora Siedleckiego przy rejestracji unitów i katolików, którzy przeszli na prawosławie.

f. 1276, opis Nr 12(1916 r.)

O propozycjach ustawodawczych posłów Dumy Państwowej mających na celu usunięcie niektórych ograniczeń praw osób wyznania rzymskokatolickiego i o udzieleniu niektórych praw Kościołowi katolickiemu; o pozwoleniu (w drodze wyjątku) na śpiewanie w kościołach pieśni „Boże coś Polskę” podczas egzekwii za duszę polskiego literata H.Sienkiewicza.

f. 1276, opis Nr 14(marzec-październik 1917 r.)

Dzienniki posiedzień i pracy Rzadu Tymczasowego w sprawie rozpatrzenia projektów ustaw poszczególnych resortów i niektórych spraw, w tym o zezwoleniu przejścia z prawosławia na katolicyzm; o utworzeniu klasztoru w Winnicy w Gub. Podolskiej.

70. DUMA PAŃSTWOWA I ( 1906 R. ), II ( 1907 R. ) , III (1907 – 1912 RR.), IV ( 1912 – 1917 RR. ) KANDECJI .

f. 1278 (1905-1917) – 13365 sygnatur

f. 1278, opis Nr 1(1906-1907)

Duma Państwowa I i II kadencji: o rozwiązaniu powołanej przez najwyższą władzę Specjalnej Komisji ds. klasztorów w Królestwie Polskim; o skasowaniu w Królestwie Polskim i Kraju Zachodnim kościołów rzymskokatolickich i o przekazaniu ich ziem resortom prawosławnym.

f. 1278, opis Nr2(1907-1912)

Duma Państwowa III kadencji; o metodach propagandy używanych przez księży katolickich w południowych i północno-zachodnich guberniach; o skasowaniu w Królestwie Polskim kościołów i przekazania ich ziem resortom prawosławnym; o porządku otwierania i zamykania klasztorów; o zatwierdzaniu osób duchownych na prałatów i kanoników i o pozwoleniu kumulacji urzędów duchownych; o wydaniu przepisów dotyczących sekty mariawitów.

f. 1278, opis Nr 3(1908-1910)

Duma Państwowa III kadencji: o interpelacji skierowanej przez Ministra Spraw Wewnętrznych dotyczącej bezprawnego zajęcia przez władze miejscowe i duchowieństwo prawosławne świątyni rzymskokatolickiej w Opolu w Gub. Siedleckiej.

f. 1278, opis Nr 5(1916 r.)

Duma Państwowa IV kadecji: o usunięciu niektórych ograniczeń dotyczących osób wyznania rzymskokatolickiego.

71. RADA MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH (1811-1917)

f. 1281 (1804-1916) – 5509 sygnatur

f. 1281, opis Nr 6(1855-1864)

O zakazie używania jako sklepu zamkniętego kościoła w Dyneburgu w Gub. Witebskiej.

f. 1281, opis Nr 9(1882-1899)

O przekazaniu części byłgo budynku dominikańskiego na własność miasta Płock (1886); o oszacowaniu odebranych przez Rząd działek ziemi kościoła w Poniewieżu w Gub. Kowieńskiej.

72. KANCELARIA MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH (1811-1917)

f. 1282 (1811-1917) – 5063 sygnatury

f. 1282, opis Nr 1(1888-1895)

O działalności antyrządowej duchowieństwa rzymskokatolickiego w diecezji telszewskiej.

f. 1282, opis Nr 2 (1864-1876)

O polityce państwowej w guberniach zachodnich po stłumieniu powstania 1830 i 1863 r., i o Kościele katolickim, w tym o zamknięciu kaplic zakonnych w guberniach zachodniach; o odrębnych klasztorach i o przekazaniu należących do nich budynków pod prawosławne klasztory; o przydzieleniu ziemi pod budowę kościołów; o krokach podjętych przeciwko propagandzie ultramontawistów (zwolenników papieża) w guberniach nadwiślańskich.

O rozpowszechnianiu się wieści o cudownym objawieniu się Matki Bożej w Gub. Siedleckiej; o zalożonym w Wersalu domu zakonnym jezuitów rosyjskich; o skargach chłopów w Gub. Witebskiej dotyczących przejścia pod przymusem na prawosławie.

f. 1282, opis Nr3(1866 r.)

O nastrojach katolickiego duchowieństwa w Gub. Podolskiej.

73. DEPARTAMENT DS. OGÓLNYCH MINISTERSTWA SPRAW WEWNĘTRZNYCH (1811-1917)

f. 1284 (1801-1918) – 28557 sygnatur

f. 1284, opis Nr 4 b(1818 r.)

O projekcie szlachcica Kroniszkowskiego ze wsi Mitninica w powiecie Wasilkowskim w Gub. Kijowskiej dotyczącym katolickich zakonników.

f. 1284, opis Nr 5(1820 r.)

O wygnaniu jezuitów z Rosji i o przyjęciu na rzecz skarbu państwa własności do nich należącej.

f. 1284, opis Nr17-36 (1832-1851)

O uczestnikach powstania polskiego 1830 r., w tym o kapłanach.

f. 1284, opis Nr 187(1900-1917)

O Konstytucyjnokatolickiej Partii założonej przez biskupa Roppa i oficjalnie rozwiązanej i o duchowieństwie katolickim należącym do niej; o Stowarzyszeniu Oszczędności i Pomocy Duchowieństwa Katolickiego w archidiecezji warszawskiej; o informacji dotyczącej Dźwińskiej Wspólnoty Katolickiej na czele z księżmi Przemockim i Chludzińskim.

O katolickiej wspólnocie slużebnic św. Zyty w Piotrkowie, o polskim rzymskokatolickim stowarzyszeniu „Zorza” w Kownie i rzymskokatolickich stowarzyszeniach charytatywnych w poszczególnych parafiach w Gub. Kowieńskiej, o Turkiestańskim Rzymskokatolickim Stowarzyszeniu Charytatywnym w Taszkiencie, o Rzeszyckim Rzymskokatolickim Stowarzyszeniu Charytatywnym w Gub. Witebskiej, o Petersburgskim Rzymskokatolickim Stowarzyszeniu Pomocy Wzajemnej, o rzymskokatolickich stowarzyszeniach w Kamieńcu Podolskim, w Nowej Urzycy, w Lityczowie i w Winnicy w Gub. Podolskiej, o żeńskim katolickim kólku „Praca” w tejże guberni.

f. 1284, opis Nr 188(1910-1912)

O wspólnocie slużebnic św. Zyty w Dąbrówce Czarnej w Gub. Piotrkowskiej; o Warszawskim Stowarzyszeniu Teozofskim.

f. 1284, opis Nr 189 (1863-1901)

O konfiskacie majątków uczestników powstania polskiego 1863 r., w tym księży.

f. 1284, opis Nr190(1875-1917)

O spełnieniu próśb osób wyznania rzymskokatolickiego, które korzystają z pracy najemnej dotyczącej nabycia ziem w guberniach zachodnich.

f. 1284, opis Nr 241(1851-1877)

O instrukcji Dworu Papieskigo w Rzymie mówiącej o naznaczeniu biskupów i arcybiskupów; o opracowaniu mapy diecezji rzymskokatolickich w Rosji, o wybraniu wikariusza generalnego diecezji kamienieckiej; o utworzeniu seminarium diecezji tyraspolskiej czasowo rozmieszczanego w Saratowie; o rozwiązaniu seminarium w Łucku Zytomierskim w związku ze stawianym oporem przy wprowadzeniu języka rosyjskiego do nabożeństw dodatkowych .

O wydzieleniu ziemi dla kościoła w Petersburgu, o budowaniu kościołów w Królestwie Polskim i o porządku ich prowadzenia (wraz z projektem przepisów dotyczących wyposażania budynków kościelnych w Kraju Nadwiślańskim (1877).

O zaliczeniu klasztorów rzymskokatolickich w etatowe (w tym karmelickiego w Berdyczowie w Gub. Kijowskiej) i o zamknięciu kamienieckiego pierwszorzędnego klasztoru karmelitanów i wileńskiego pozaetatowego – benedyktynek – w zamian drohiczyńskiego trzeciorzędnego tegoż zakonu.

74. DEPARTAMENT POLICJI WYKONAWCZEJ MINISTERSTWA SPRAW WEWNĘTRZNYCH (1803 -1880)

f. 1286 (1802-1880)– 79797 sygnatur

f. 1286, opis Nr 1(1802-1808)

O delegowaniu na Syberię jednego albo dwóch kapłanów katolickich (1806 – na prośbę księcia Czartoryskiego); o podaniu parafian kościoła w Rydze o zastąpieniu służących tam kapłanów przez jezuitów; o przekazaniu miastu Nowogródek w Gub. Mińskiej byłego kościoła jezuickigo wraz z przylegającymi budynkami.

O prośbie syndyka wspólnoty katolickiej w Moskwie dotyczącej pozwolenia na otwarcie przez jezuitów uczelni; o wyborach nowego generała zakonu jezuickiego; o śledztwie w sprawie agitacji unitów przez katolików na Białorusi; o pensjach kapłanom katolickim; o odroczeniu terminów spłacenia kredytów zaciągniętych przez kościół w Petersburgu; o wzburzeniu wśród księży w klasztorze bierezskim w Gub. Grodzińskiej; o klasztorze bernardynów w Zytomierzu w Gub. Wołyńskiej.

f. 1286, opis Nr 2 (1811-1814)

O podaniu ober-prokuratora Synodu dotyczącego otrzymania pozwolenia dla generała dynaburskiego klasztoru jezuickiego na utworzene uczelni w Krasławiu; o zwolnieniu klasztoru dominikańskiego w Mińsku z wykonywania obowiązków policyjnych i o zwolnieniu jego lokali zajętych na potrzeby magazynu i szpitala polowego.

f. 1286, opis Nr 3 (1825 r.)

O spornych działkach ziemi pomiędzy klasztorem bernardynów i mieszkańcami Żytomierza w Gub. Wołyńskiej.

f. 1286, opis Nr 4(1827-1828)

O wydatkach z dochodów miasta Bar w Gub. Podolskiej na wynagrodzenie kościoła za dziesięcinę ze snopów; o uczelniach jezuickich objętych przez duchowieństwo katolickie.

f. 1286, opisy Nr 5 – 7 (1830-1856)

O pociągnięciu do odpowiedzialności uczestników powstania polskiego 1830 r., w tym księży i zakonników.

W opisie Nr 5 – informacja o przenoszeniu się zakonników katolickich z jednej gubernii do drugiej (1831);

W opisie Nr 6 – o klasztorach jezuickich i bernardyńskich w Witebsku (1831);

W opisie Nr 8 – o zesłaniu księży polskich pod kontrolę policji i uwięzieniu ich w klasztorach (1841).

f. 1286, opisy Nr 24 – 30 (1863-1869)

O pociągnięciu do odpowiedzialności uczestników powstania polskiego w 1863 r., w tym księży, szczególnie – opis Nr 25; o przywiezieniu i przetrzymywaniu więźniów i zesłańców (1864).

75. DEPARTAMENT DS. GOSPODARCZYCH MINISTERSTWA SPRAW WEWNĘTRZNYCH (1797-1904)

f. 1287 (1799-1902)- 107641 sygnatur

f. 1287, opis Nr 12(1835 r.)

O kierowaniu klasztorami bonifratrów i przekazaniu ich w zarząd miejscowym parafiom.

f. 1287, opis Nr 22 (1850-1899)

O gospodarce miejscowej i urządzeniu nowoczesnym Warszawy.

f. 1287, opis Nr 33 (1869-1909)

f. 1287, opis Nr 35 (1890-1894)

O budowie i rozbudowie kościołów i należących do nich budynków i uczelni elementarnych, w tym w Kaliszu i w innych miastach gubernii polskich; o rozdzieleniu budynków skasowanego klasztoru bernadynów i dominikanów w Lublinie.

f. 1287, opis Nr 40(1871-1879)

O stowarzyszeniach przy kościołach rzymskokatolickich; o nadbudowaniu domu należącego do kościoła w Petersburgu.

f. 1287, opis Nr 41 (1897 r.)

O urządzaniu i rozszerzaniu cmentarzy katolickich w miastach Królestwa Polskiego.

76. CENTRALNY KOMITET STATYSTYKI MINISTERSTWA SPRAW WEWNĘTRZNYCH (1852-1917)

f. 1290 (1834-1917)- 7650 sygnatur

f. 1290, opis N 4 (1835-1917)

Informacja statystyczna o liczbie ludności wg wyznań.

77. KOMITET TECHNICZNO-BUDOWLANY MINISTERSTWA SPRAW WEWNĘTRZNYCH (1865-1917)

f. 1293 (1782-1917) – 30945 sygnatur

Opisy N 1 – 164 (1865-1904)

O budowaniu, rozbudowach i remocie budynków kościołów, kaplic (z planami, rysunkami technicznymi, przekrojami i frontami), o przebudowie ich w cerkwie prawosławne, (w tym szczególnie w opisach 76, 77, 113, 129,130,131,132,133,134,135,136,158; 164 – w Polsce).

f. 1293, opisy Nr 165 – 168(1776-1917)

Rysunki techniczne kościołów i kaplic (w tym fasad) w miastach wg guberni.

f. 1293, opis Nr 169 (1833-1913)

Plany i rysunki techniczne kościołów w miastach i w innych miejscowościach Polski (wg guberni).

78. UKAZY IMIENNE I NAJWYŻSZE POLECENIA SENATU DLA SYNODU (ZBIÓR)

f. 1329 (1796-1850) – 3558 sygnatur

f. 1329, opis Nr 2 (1714-1802)

O pozwoleniu budowania kościołów w Petersburgu i w innych miastach, i o naznaczeniu duchowieństwa diecezjalnego.

79. I DEPARTAMENT SENATU (1763-1917)[21]

f. 1341 (1797-1917) – 308288 sygnatur

f. 1341, opis Nr 13 (1812 r.)

O przyrównaniu Połockiego Kollegium Jezuickiego do akademii duchownych.

f. 1341, opis Nr 20 (1819 r.)

O zakazie budowania kościołów w guberniach które odeszły od Polski.

f. 1341, opis Nr 29(1828 r.)

O kapitałach pieniężnych klasztorów i kościołów rzymskokatolickich.

f. 1341, opis Nr 31 (1830 r.)

O pozwoleniu dla ziemian hrabiów Grocholskich zalożenia klasztoru katolickiego w Kamieńcu Podolskim.

f. 1341, opis Nr 32 (1831 r.)

O zakonnikach w klasztorach w guberniach zachodnich, którzy wzięli udzial w powstaniu 1830 roku.

f. 1341, opis Nr 33 (1832 r.)

O kasacie 191 klasztorów rzymskokatolickich.

f. 1341, opis Nr 34 (1833 r.)

O założeniu katolickiej Akademii Duchownej w Wilnie i erekcji trzech diecezji w Królestwie Polskim.

f. 1341, opis Nr 44(1840 r.)

O porządku przeprowadzenia spraw związanych z przejściem z prawosławia na wiarę lacińską; o przeksztalceniu wikariatu warszawskiego w diecezję.

f. 1341, opis Nr 47(1841 r.)

O etatach w warszawskiej diecezji.

f. 1341, opis Nr 53 (1843 r.)

O etatach w seminariach duchownych.

f. 1341, opis Nr 74 (1848 r.)

O utworzeniu chersońskiej diecezji .

f. 1341, opis Nr 88 (1852 r.)

O przeniesieniu katedry biskupa z Chersona do Tyraspola

f. 1341, opis Nr 119 (1867 r.)

O zniesieniu diecezji podolskiej wraz z kapitułą, konsystorzem i seminarium.

f. 1341, opis Nr 265(1834 r.)

O własności klasztorów rzymskokatolickich i kościołów w Królestwie Polskim (ich położenie prawne).

f. 1341, opis Nr 405(1910 r.)

O odwołaniu postanowień rejestracji rzymskokatolickich towarzystw gubernialnego Kowieńskiego wydziału ds. Stowarzyszeń i Warszawskiego Gubernialnego wydziału ds. Stowarzyszeń – Stowarzyszenia Oszczędności i Pomocy Duchowieństwa Rzymskokatolickiego archidiecezji warszawskiej.

f. 1341, opis Nr 407 (1911 r.)

O odwołaniu postanowienia wydziału miejskich władz Petersburga ds. Stowarzyszeń w sprawie rejestracji Petersburgskiego Rzymskokatolickiego Towarzystwa Pomocy Wzajemnej.

f. 1341, opis Nr 413 (1914 r.)

O skardze hrabiego Grocholskiego, Zielińskiego i innych za odmowne postanowienie Podolskiego wydziału ds. Stowarzyszeń dotyczące rejestracji Rzymskokatolickiego Towarzystwa Dobroczynnego w Winnicy.

80. V (KRYMINALNY) DEPARTAMENT SENATU (1763-1898)

f. 1345 (1797-1899) – 70929 sygnatur

f. 1345, opisy Nr 1- 95(1834-1880)

I i II Wydziały – o ukaraniu poszczególnych osób za: przechowywanie kazania ks. Michalskego o zabitych 27 lutego 1831 r. (w tym podczas powstania 1863), za propagandę przejścia z prawosławia na katolicyzm, w tym chłopów przez swoich ziemian, za ochrzczenie w obrządku katolickim dzieci należących do prawosławia, chrzestnych – przy chrzcie dzieci z rodzin mieszanych na katolicyzm, za przejście z prawosławia na katolicyzm unitów mających skłonności do katolicyzmu; za pogrzeby prawosławnych i bezprawne udzielanie ślubów w obrządku katolickim, o unickich kaplicach, do których mają pretensje katolicy;

O stawianiu oporu podczas zabierania dzwonów i innych rzeczy ze skasowanych kościołów; o tajnym ukryciu drogocennych rzeczy klasztoru bazyliańskiego w Podczajewie i odnalezieniu ich podczas przekształcenia go na ławrę prawosławną; o odradzaniu się rozwiązanych towarzystw przy kościołach rzymskokatolickich.

O kapłanach stale przebywających przy kaplicach domowych; o zakazie kapłanom katolickim udzielania prawosławnym sakramentu małżeństwa; o porządku przeprowadzenia spraw związanych z „przestępstwami” duchowieństwa rzymskokatolickiego.

81. III (APELACYJNY) DEPARTAMENT SENATU (1763-1888)

f. 1347 (1797-1883) – 64176 sygnatur

f. 1347, opis Nr 64, części: II , III , IV (1826-1828)

Sprawy cywilne dotyczące sporów ziemiaństwa o ziemię w guberniach zachodnich z księżmi i klasztorami karmelitańskimi, dominikańskimi i innymi -spory zakonów o annuacie, ziemiach i.t.d., jak również spory w sprawach cywilnych przekazanych do Rzymskokatolickiego Kollegium Duchownego

f. 1347, opis Nr 81 (1833-1856)

Sprawy o spłaceniu długów ze skonfiskowanych folwarków należących do uczestników powstania 1830 r., w tym na rzecz klasztorów i kościołów (sprawy likwidacyjne).

f. 1347, opis Nr 94(1801-1867)

Sprawy dotyczące zapisów metrykalnych (w związku z aktami metryk zabranych prowincji Polski i Litwy).

82. KRYMINALNY APELACYJNY DEPARTAMENT SENATU (1863-1917)

f. 1363 (1866-1914)- 23492 sygnatur

f. 1363, opis Nr 3 (1908 r.)

O odwołaniu wyroków w sprawach księży oskarżonych o propagandę przejścia z prawosławia na katolicyzm.

f. 1363, opis Nr 4(1909-1912)

To samo, jak również o wygłaszaniu w kościołach przemówień rozpalających nienawiść między prawosławnymi i katolikami.

f. 1363, opis Nr 8(1912 r.)

O ponownym rozpatrzeniu spraw niektórych osób oskarżonych o uczestnictwo w zbrojnym konflikcie mariawitów z katolikami w dniu 9 kwietnia 1906 r. w wiosce Leszko powiatu błońskiego w Gub. Warszawskiej.

83. KANCELARIA GENERAŁ-PROKURATORA SENATU (1722-1802)

f. 1374 (1694-1802) – 6060 sygnatur

f. 1374, opis Nr 1(1797-1799)

O dostarczaniu raportów przez biskupów do departamentu rzymskokatolickiego justickolegium o stanie diecezji, o spisach duchowieństwa, w tym w klasztorach dominikańskich i innych zakonach i majątkach należących wcześniej do jezuitów; o korespondencji z metropolitą S.Siestrzencewiczem w sprawach Kościoła rzymskokatolickiego w Rosji i Kościoła z przyłączonych ziem polskich.

f. 1374, opis Nr 2(1797-1801)

O otrzymaniu przez wileńskiego biskupa J. Kossakowskiego papieskiej bulli; o wydanych w 1798 r. „aktach” arcybiskupa hrabiego J.Litty dotyczących erekcji i zarządzania diecezjami katolickimi i kościołami w Rosji; o podaniu przewodniczącego justickolegium mówiącego o podporządkowaniu bezpośrednio carowi duchowieństwa rzymskokatolickiego.

O prośbie metropolity S.Siestrzencewicza-Bohusza o utworzeniu kościoła w Kijowie i o przeniesieniu do Kijowa, Wyborga i Rewela bazylian i dominikanów; o nadużyciu pełnomocnictw przy sprawowaniu swego urzędu przez biskupa Dederkę (z dodaniem kopii decyzji senatorów w sprawach Kościoła rzymskokatolickiego); relacje prokuratora departamentu rzymskokatolickiego justickolegium.

O otwieraniu seminariów, budowaniu kościołów i rezydencji dla biskupów; o prawach zakonu trapistów w Rosji; o przekazaniu w zarząd jezuitów kościoła w Petersburgu; o erekcji diecezji mińskiej; o rozwiązaniu nuncjatury papieskiej w Rosji.

f. 1374, opis Nr 3(1800 r.)

O przekazaniu Uniwersytetu Wileńskiego i kościoła św. Katarzyny w Petersburgu w zarząd jezuitów; o wydaleniu za granicę czlonków zakonu trapistów (ich lista).

f. 1374, opis Nr 4 (1801 r.)

O objęciu przez imperatora stanowiska protektora Zakonu Maltańskiego i o organizacji przeoratów, o liczbie zakonników i zakonów w 6 katolickich i 3 unickich diecezjach; o sprawie poruszanej przez gubernatora litewskiego dotyczącej przyjazdu czterech jezuitów mających austriackie paszporty.

f. 1374, opis Nr 5 (1802 r.)

O podjęciu kroków dla powstrzymania propagandy przechodzenia unitów na katolicyzm na Białorusi; o zatwierdzeniu prawa dla zakonu św. Jana Jerozolimskiego na posiadanie darowanego mu domu w Petersburgu.

f. 1374, opis Nr 6(1802 r.)

O rozmieszczeniu w klasztorach zakonników i zakonnic zakonu trapistów, którzy przyjechali do Rosji.

84. DOKUMENTY ZE ZNISZCZONYCH ZBIORÓW SENATU I MINISTERSTWA SPRAWIEDLIWOŚCI ZBIÓR)

f. 1400 (1750-1897) 780 sygnatur

f. 1400, opis Nr 1 (1797-1850)

Niektóre dokumenty dotyczące porządku kontaktów między metropolitą S.Siestrzencewiczem i Rzymskokatolickim Kollegium Duchownym z papieżem i ober-prokuratorem Synodu; o liczbie kościołów w pietyczowskiej diecezji; o zniesieniu diecezji supraskiej i przywróceniu litewskiej; o organizacji dwóch komandorstw Zakonu św. Jana Jerozolimskiego; o rozdziale dochodów ze sprzedaży majątków rozwiązanego zakonu jezuitów, o kradzieży jego wlasności, o wycofaniu majątków pojezuickich z konkursów z powodu długów prywatnych.

O wydaniu z Polskiej Metryki dokumentów o przywilejach darowanych przez polskich królów dla klasztora dominikańskiego w Rubiszewie; wyciągi z polskich ksiąg duchownych; o sporach dotyczących ziemi i pieniędzy pomiędzy klasztorami i kościołami, a ziemiaństwem i wspolnotami żydowskimi.

85. NOTATKI DRUKOWANE W SPRAWACH SENATU MINISTERSTWA SPRAWIEDLIWOŚCI (ZBIÓR)

f. 1402 (1797-1917) – 1170 sygnatur

f. 1402, opis Nr 1 (1787-1860)

O sporach pomiędzy urzędem skarbu państwa, Kościołem rzymskokatolickim, administracją miast i ziemiaństwem o prawach własności na ziemię; o spłaceniu długów kościołom i klasztorom leżących na własności uczestników powstań polskich 1830 i 1863 r.

86. MINISTERSTWO SPRAWIEDLIWOŚCI (1802-1917)

f. 1405 (1803-1918) – 612832 sygnatur

f. 1405, opis Nr 58 (1860 r.)

O pozwoleniu danym miejskim sądom rzymskokatolickim dotyczącym potwierdzania pism swoich wierzących i różnych upoważnień.

f. 1405, opis Nr 60(1862 r.)

O sciąganiu procentów od niespłaconych podatków byłych kapitałów duchownych należących do duchowieństwa rzymskokatolickiego w guberniach zachodnich, które maja długi wobec osób prywatnych; o annuatach duchowieństwa rzymskokatolickiego.

f. 1405, opis Nr 65(1867 r.)

O podleganiu władzy sądowej i ukaraniu osób należących do duchowieństwa rzymskokatolickiego z powodu „przestępstw” służbowych, o porządku spraw dotyczących obowiązków duchowieństwa; o zapisach testamentów duchownych na rzecz instytucji kościelnych w Królestwie Polskim.

f. 1405, opis Nr 71(1873 r.)

O corocznym dostarczeniu przez duchowieństwo parafialne do resortów gubernialnych kopii wszystkich metryk.

f. 1405, opis Nr 75(1877-1883)

O podleganiu sądom i karaniu osób duchownych wyznania rzymskokatolickiego z powodu przestępstw państwowych i nieprzestrzegania przez nich istniejącego porządku prawnego i występowania ich przeciwko prawom religii państwowej; o postępowaaniu prawnyym w stosunku do własności pozostałej po śmierci zakonników wyznania rzymskokatolickiego.

f. 1405, opis Nr 85(1884 r.)

O zmianach przepisów dotyczących majątków pojezuickich.

f. 1405, opis Nr 89(1888 r.)

O wprowadzeniu ksiąg stanu cywilnego do kościołów w parafiach filialnych.

f. 1405, opis Nr 90(1889 r.)

O zastąpieniu ogłoszenia zaręczyn małżeństw mieszanych katolików z prawosławnymi przez świadectwa policyjne; o pociąganiu do odpowiedzialności byłych grekounitów, którzy zawarli tajny ślub w obrządku rzymskokatolickim.

f. 1405, opis Nr 91(1890 r.)

O niedopuszczaniu obywateli rosyjskich, którzy otrzymali wyksztalcenie na uczelniach duchownych katolickich za granicą do zaliczenia ich do stanu duchowieństwa katolickiego w Rosji.

f. 1405, opis Nr 93(1892 r.)

O potrąceniu na rzecz Kościoła rzymskokatolickiego czwartej części własności pozostałej po śmierci osób duchownych.

f. 1405, opis Nr 94(1893 r.)

O porządku zatwierdzenia umów dotyczących wynajęcia mienia kościelnego przez Rzymskokatolickie Kollegium Duchowne i o zbieraniu składek na budowę kościołów.

f. 1405, opis Nr 95(1894 r.)

O aresztowaniu kapitałów z powodu długów i wypłat annuat w guberniach zachodnich na rzecz duchowieństwa rzymskokatolickiego podczas sprzedaży majątków ich zabezpieczających.

f. 1405, opis Nr 100(1899 r.)

O nadaniu warszawskiemu generał-gubernatorowi nadzwyczajnych uprawnień i pozwolenia na mocy swej władzy przeprowadzania śledztwa w sprawach przynależności do Stowarzyszenia „Serce Jezusa” i o kolportażu przez katolickie towarzystwa literatury zakazanej w kraju.

f. 1405, opisy Nr 105 – 106(1904-1913)

O sprawie związanej z projektem statutu Warszawskiego Domu Wychowawczego im. ks. Bodouainne’a mówiącego m.in. o chrzczeniu wszystkich podrzuconych dzieci wyłącznie w obrządku cerkwi prawosławnej; o projekcie ustawy o wolności sumienia 1904 roku.

O prawach kościołów i klasztorów rzymskokatolickich; o prawie parafii rzymskokatolickich Królestwa Polskiego posiadania własności i dysponowania kościołami i budynkami kościelnymi, jak również ziemią, na której się znajdują; o zmianach w porządku odbywania kary więzienej dla osób duchownych rzymskokatolickiego wyznania.

O udzieleniu prawa samodzielnego wyznania dla mariawitów i o zmianach w przepisach dotyczących sekty mariawitów.

f. 1405, opis Nr 109 (1906 r.)

O usunięciu księży-mariawitów z kościołów (wskutek podań proboszczów parafii rzymskokatolickich diecezji warszawskiej).

f. 1405, opis Nr 521 (1902 r.)

O sprawie A.Simosiewicza oskarżonego o rozpowszechnianie plotek o wyznaniu rzymskokatolickim w Rosji (Gub. Grodzieńska)

f. 1405, opis Nr 530 (1873-1917)

O stawianiu zbrojnego oporu przez chłopów-katolików w miasteczku Zelwa w Gub. Grodzieńskiej podczas urządzania cerkwi prawosławnej; o rozpowszechnieniu broszury „Odpowiedź na broszurę „O prawosławiu i katolicyzmie z ust byłego księdza „”.

f. 1405, opis Nr 531(1907-1910)

O tym, czy pollegają odpowiedzialności karnej księża wyznania rzymskokatolickiego za przyłączenie do Kościoła katolickiego dzieci wdowy albo wdowca nie mających 14 lat.

f. 1405, opis Nr 532 (1914-1915)

O odpowiedzialności osób, którzy bez pozwolenia zbierają składki na potrzeby Kościoła katolickiego; o porządku przejścia z prawosławia na inne wyznanie, w tym na katolicyzm; o unieważnieniu małżeństw mieszanych osób wyznania rzymskokatolickiego i prawosławnego i uznaniu tychże dzieci za nieślubne w wypadku, gdy szafarzem ślubu był wyłącznie kapłan katolicki.

f. 1405, opis Nr 534 [1833-1841]

O sprawach zagranicznych kontaktów księży w Gub. Wileńskiej (1833); sprawozdanie prokuratora Rzymskokatolickiego Kollegium Duchownego o jego działalności (1841)

f. 1405, opis Nr 539(1912 r.)

O relacji członka Rady Państwa hrabiego S. Wielopolskiego o aktualnym stanie Kościoła rzymskokatolickiego w Królestwie Polskim.

87. KANCELARIA J.C.M. DS. PODAŃ NA IMIĘ OSOBY NAJWYŻSZEJ (1810-1917)

f. 1412 (1801-1919) – 58074 sygnatur

f. 1412, opisy Nr 94 – 211 (1860-1917)

O ułaskawieniu dla osób albo ulżeniu doli dla osądzonych i odbywających kary decyzją sądu, albo rozporządzenim władz administracyjnych (lissta alfabetyczna nazwisk).

f. 1412, opis Nr 246[1890-1915]

O prośbach mieszkańców o przyjęciu zakonników do kościoła w Łomży; o prośbach członków dozorów Gub. Warszawskiej o wydzielenie ziemi darowanej testamentem osób duchownych na urządzenie cmentarzy; o skargach mieszkańców jednej parafii w Gub. Siedleckiej na ucisk religijny.

88. WYDZIAŁ V WŁASNEJ KANCELARII J.C.M (1836-1856)

f. 1589 (1839-1843) – 2075 sygnatur

f. 1589, opis Nr 1 (1837-1841)

O przyjęciu przez skarb państwa majątków należących do duchowieństwa rzymskokatolickiego i ich statystyka.

f. 1589, opis Nr 2(1846-1847)

O przekazaniu w zarząd Ministerstwa Edukacji Narodowej uczelni przy kościele katolickim w Jamburgu w Gub. Petersburgskiej.

ZBIORY PERSONALNE

89. STRUKOW DMITRIJ (1827-1899), malarz-archeolog

f. 695 (1846-1917) 383 sygnatury

f. 695, opis Nr 1 (1860 r.)

Listy do inspektora Wileńskiego Okręgu Edukacji o ofiarach na prawosławną cerkiew i o walce z katolicyzmemi wpływem polskim; o wprowadzeniu języka rosyjskiego do nabożeństwa katolickiego.

90. MILUTINOWIE

Nikolaj (1818-1872),Dyrektor Departamentu ds. Gospodarczych MSW, wykonujący obowiązki zastępcy ministra spraw wewnętrznych – sekretarz stanu Królestwa Polskiego; Władimir(1826-1855),jego brat, historyk, filozof i ekonomista, profesor Uniwersytetu Petersburgskiego.

f. 869 (1749-1916)- 1781 sygnatur

f. 869, opis Nr 1 (pocz. XII – 1860)

Relacje dotyczące stosunków poszczególnych zakonów w Kościele katolickim do ich magistrów i o przepisach dla nowicjuszy; o powołaniu Towarzystwa Religijnego przy papieżu Klemensie VII; najpokorniejsze relacje ministrów spraw wewnętrznych D.Błundowa, L. Perowskiego o przekształceniach klasztorów rzymskokatolickich i urzędów diecezjalnych w guberniach zachodnich (1832-1842).

Dzienniki posiedzeń Komitetu ds. Kościoła Rzymskokatolickiego o kandydatach na objęcie stanowisk kościelnych w Królestwie Polskim; o klasztorach rzymskokatolickich i obowiązkach duchowieństwa; wyciągi z dzienników posiedzeń

połączonych komitetów Królestwa Polskiego i Kraju Zachodniego o kasacie klasztorów katolickich; najpokorniejszy raport N.Milutina o kasacie klasztorów rzymskokatolickich (1864) i jego uwagi dotyczące projektu ich przeksztalceń w Królestwie Polskim z informacją o kasie kościelnej we Włoszech.

Informacje i wiadomości dotycząca własności i dochodów z ziem klasztornych (1858-1860); o ich liczbie i statystyce duchowieństwa w Królestwie Polskim (1863-1864); instrukcja osoby nieznanej dotyczącej zbierania informacji o klasztorach w Królestwie Polskim (1860); raporty osób nieznanych o zarządzaniu w klasztorach (1866); o zrównaniu liczby rzymskokatolickich i prawosławnych klasztorów w Królestwie Polskim (1860).

Sprawozdanie Komisji specjalnej w sprawie inspekcji klasztorów rzymskokatolickich w Królestwie Polskim (1864); nota Kardynała (?) Watykańskiego Sekretarza Stanu do przedstawiciela Rosji dotycząca pertrakcji pomiędzy cesarzem Aleksandrem II i papieżem na temat kasaty klasztorów rzymskokatolickich i sekularyzacji majątków klasztornych w Królestwie Polskim (1865); projekt ustawy najwyższej i dodatkowych przepisów dotyczących rzymskokatolickich klasztorów w Królestwie Polskim opracowany przez dyrektora naczelnego Komisji Rządowej ds. Wewnętrznych i Duchownych Królestwa Polskiego księcia [ Czert… ] Władimira Aleksandrowicza.

List biskupa rzymskokatolickiego do osoby nieznanej zawierający protesty przeciwko odbieraniu ziem duchowieństwu polskiemu (1864); wyciągi z korespondencji z początku XIX w. hierarchii katolickiej w Polsce do króla Saskiego i księcia Warszawskiego w sprawie stosunków wladzy duchownej i świeckiej o zamykaniu klasztorów katolickich.

Raporty osoby nieznanej do naczelnika [III okręgu żandarmerii] dotyczące szkodliwego wpływu politycznego i religijnego biskupa Kaińskiego w Polsce (1863)

Depesze ambasadorów w Rzymie (barona F.Meiendorft’a) i w Wiedniu (barona K.Knorring’a) o kontaktach i stosunkach pomiędzy polskim duchowieństwem, a Watykanem; materiały zebrane przez urzędnika Sekretariatu Stanu Królestwa Polskiego A.Salomona dla N.Milutina o stosunkach pomiędzy Kościołem rzymskokatolickim i prawosławnym (1864) i jedna notatka o stosunkach pomiędzy Kościołem katolickim a Rządem (1867).

Sprawozdania i raporty Dyrektora Komisji Rządowej ds. Wewnętrznych i Duchownych do namiestnika Królestwa Polskiego o podleganiu duchowieństwa sądom cywilnym; o duchowieństwie polskim i o rozwiązaniu Stowarzyszenia Felicjanek (1864).

O propagandzie rzymskokatolickiej wśród grekounitów i o stanie zarządzenia sprawami duchownymi w Królestwie Polskim (1866); korespondencja pomiędzy głównym dyrektorem Komisji z metropolitarną kapitułą warszawską w sprawie usunięcia ze stanowiska arcybiskupa warszwskiego Z.Felińskiego i naznaczeniu S. Zwolińskiego (1865).

91. ŁAZAREW I ABAMELEK: Łazarew książe Jekim Łazariewicz (1743-1826), założyciel Łazariewskiego Instytutu Języków Wschodnich w Moskwie; Christofor Jekimowicz (1783-1871), jego syn, urzędnik MSZ; Abamelek-Łazariew; książę Siemion Dawydowicz (1815-1888), generał-major.

f. 880 (1717-1918)- 4929 sygnatur

f. 880, opis Nr 5(koniec XVIII w. – 1916 r.)

Materiały ds. opieki nad kościołem ormiańskim i katolickim w Moskwie i Petersburgu.

92. ARDASZEWOWIE: Nikołaj Nikołajewicz (1862-1906), profesor dyplomatyki Moskiewskiego Instytutu Archeologii; Paweł Nikołajewicz (1865-1924), jego brat historyk, docent-prawa Uniwersytetu Kijowskiego, Witebskiego Instytutu Pedagogicznego i innych uczelni

f. 889 (1690-1926) – 283 sygnatury

f. 889, opis Nr 1[1901-1911]

Sprawozdania Stowarzyszenia Charytatywnego Pomocy Biednym Wyznania Rzymskokatolickiego w Moskwie w latach 1901-1902; wycinki z gazet o działalności jezuitów (1911).

93. BOBRINSCY: hrabiowie, ziemianie w Gub. Grodzieńskiej i kijowskiej.

f. 899 (1610-1918) – 1313 sygnatur

f. 899, opis Nr 1(1821 r.)

Pokwitowania potwierdzające otrzymanie pieniędzy na budowę kościoła w miejscowości Smieła.

94. BYCZKOW IWAN (1858-1943) archeograf, kierownik wydziału rękopisów BibliotekiPublicznej. f. 906 (XVII w.- 1917) – 60 sygnatur

f. 906, opis Nr 1 [XIX w.]

Katalog ksiąg przekazanych po rozporządzeniu Ministerstwa Edukacji Narodowej (po 1831) z biblioteki jezuickiej Akademii w Połocku do Cesarskiej Biblioteki Publicznej.

95. WAŁUJEW PIOTR hrabia (1814-1890), minister spraw wewnętrznych, Minister Własności Państwa , przewodniczący Komitetu Ministrów, członek Rady Państwa .

f. 908 (1623-1899) – 765 sygnatur

f. 908, opis Nr 1 (1830 -1870)

Projekt protokołu Rady u kanclerza państwa A.Gorczakowa i tajna relacja kierującego sprawami Wyznań Obcych Królestwa Polskiego P.Muchanowa w sprawach Kościoła rzymskokatolickiego w Królestwie Polskim.

Depesze ambasadorów rosyjskich w państwach zachodnich do MSZ w sprawie stosunków pomiędzy Rządem rosyjskim a Dworem Papieskim (1871-1874), relacja polskiego działacza społecznego Cypriana Łachnickiego do cesarza Aleksandra II o stanie Kościoła i duchowieństwa katolickiego.

96. GŁUZOW WŁADIMIR (1848-1920), generał-łejtnant, naczelnik Akademii Sztabu Generałnego, minister Edukacji

Narodowej.

f. 922 (1848-1918) – 850 sygnatur

f. 922, opis Nr 1 (druga połowa XIX w. -1890)

Relacja osoby nieznanej w sprawie „Pouczenia arcybiskupa Warszawskiego Mikolaja o miłości chrześcijańskiej i uszanowianiu uczuć narodowych Polaków”; notesy zawierające rysunki (w tym kościołów) zrobione podczas ćwiczeń sztabu w Kraju Zachodnim.

97. DOŁGORUKOWOWIE(Dołgorulie), książę Siergiej Aleksiejewicz (1809-1891), generał-gubernator Kowieński i Witebski, członek Rady Państwa; Aleksander Siergiejewicz (1184-1912 ), jego syn, członekRady Państwa .

f. 931 (1729-1917) – 1066 sygnatur

f. 931, opis Nr 2[druga połowa XVIII w.]

Dekret Katarzyny II o wyznaczeniu stałego miejsca dla biskupa katolickiego białoruskiego pośród duchowieństwa prawosławnego w czasie uroczystości i przyjęć dworu (1773).

98. KAZNAKOWIE, Nikołaj Gennadijewicz (1823-1875), Kijowski gubernator wojskowy i generał- gubernator Syberii Zachodniej.

f. 948 (1899-1901) – 388 sygnatur

f. 948, opis Nr 1 [1830 -1860]

O propozycjach kijowskiego gubernatora wojskowego dotyczące zastąpienia kapłanów katolickich narodowości polskiej w Kijowie i innych miejscowościach Małej Rosji przez księży narodowości niemieckiej z diecezji saratowskiej mających na celu zmniejszenie wpływu polskiego i likwidację korzeni ruchu narodowo-wyzwoleńczego (1864).

Marszruta przejazdu zakonników przewożonych ze skasowanych klasztorów do innych im wyznaczonych.

99. KORNIŁOW IWAN (1811-1901), geograf, historyk, inspektor Wileńskiego Okręgu Edukacji, członek Rady Ministra Edukaci Narodowej, przewodniczący Petersburgskiego Wydziału Słowiańskiego KomitetuCharytatywnego.

f. 970 (1752-1913) – 1104 sygnatury

f. 970, opis Nr 1 (1859-1897)

Relacje, uwagi, artykuly I.Korniłowa i innych osób o katolicyzmie, Kościele rzymskokatolickim i duchowieństwie w guberniach północno-zachodnich, o depolonizacji kościoła zachodniorosyjskiego; o sprawie wprowadzenia języka rosyjskiego do kościołów w guberniach zachodnich,

o wpływie Kościoła na rozpowszechnienie cywilizacji polskiej i rozdmuchiwaniu wrogości pomiędzy Kościołami Wschodu i Zachodu.

O polskim fanatyzmie religijnym i nietolerancji; o roli szlachty i duchowieństwa polskiego w dziejach Kraju Zachodniego; o duchowieństwie rzymskokatolickim i jego odmienności od prawoslawnego; o przeciąganiu na katolicyzm w 1859 r. chłopów Gub. Witebskiej przez kaznodzieję Mokrzeckiego, o ruchu religijnym ludności rzymskokatolickiej w Kownie (1860)

„Przyjacielskie rady” – wykłady ks. Felińskiego o moralnych wartościach rzymskokatolickiego duchowieństwa i o relacjach między świeckimi i duchownymi władzami przeczytane wychowankom petersburskiej Rzymskokatolickiej Akademii Duchownej; o znaczeniu polskiego duchowieństwa i rzymskokatolickich seminariów duchownych w Zachodniej Rosji.

O papiestwie, katolicyzmie i encyklikach papieskich; o różnicach pomiędzy Kościołami Wschodu i Zachodu; korespondencja I.Korniłowa i I.Kotowicza z księdzem wileńskim dotycząca zbioru artykułów opracowanego przez S.Szołkiewicza «wyjaśniającego sprawę polską”; o walce prawosławia z papizmem; o artykułe: „Absolutyzm papieży jako nieomylnych wikariuszy Chrystusa”;

O ustaleniu kontroli w sprawie przyjęcia wychowanków gimnazium do seminariów rzymskokatolickich i nauczaniu w nich; o zadaniu dla seminariów rzymskokatolickich; o projekcie biskupa Wołączewskiego dotyczącym utworzenia w diecezji żmudzkiej (Gub. Kowieńska) niższego seminarium; o uczeniu się języka rosyjskiego przez kaznodziejów katolickich.

O jezuitach i ich stosunku do unii; o sprawach kościelnych na Chełmszczyźnie.

100. KRYŻANOWSKI NIKOŁAJ (1818-1888), generał-gubernator warszawski i kierownik Kancelarii Specjalnej Namiestnika Królestwa Polskiego.

f. 974 (1860-1916) – 15 sygnatur

f. 974, opis N 1 [druga połowa XIX w.]

Katechizm z 1861 r. (przekład z polskiego); listy S.Felińskiego (1862)

101. ŁANSKOJ SIERGIEJ (1787-1862), hrabia, minister spraw wewnętrznych, członek Rady Państwa

f. 982 (1788-1866)- 97 sygnatur

f. 982, opis Nr 1 [1859 r.]

Wyciąg z gazety „K’Univesunion catholigue” nr 339 z dnia 11 grudnia 1859 r. – o ciężkim położeniu, w którym znalazł się Kościół w Królestwie Polskim po decyzji Aleksandra II.

102. MORDWINOWOWIE, Nikołaj Siemionowicz (1754-1845) hrabia, przewodniczący Departamentów: Ekonomii, ds. Cywilnych i Duchownych Rady Państwa.

f. 994 (1642-1917) – 2281 sygnatur

f. 994, opis Nr 2 (1800 -1817)

Dyplomy i dekrety Pawła I, i Aleksandra I na mocy których Zakon Maltański i Zakon św. Jana Jerozolimskiego otrzymały różne przywileje; relacja metropolity kościołów rzymskokatolickich w Rosji S. Siestrzencewicza dotycząca tajnej noty Consalvi do rosyjskiego ambasadora Italińskiego (1817).

103. PALENOWIE, Konstantyn Iwanowicz (1833-1912) hrabia: minister sprawiedliwości, członek Rady Państwa; Konstatyn Konstantynowicz (1861-1917) jego syn, gubernator wileński, senator.

f. 1016 (1851-1917)- 1075 sygnatur

f. 1016, opis Nr 1[druga połowa XIX w.]

Notatki służbowe dotyczące stosunków pomiędzy władzą państwową, a Kościołem rzymskokatolickim, listy arcybiskupa Antoniego do pomocnika generał-gubernatora Kraju Zachodniego w sprawie utworzenia w guberniach zachodnich niezależnej względem Rzymu hierarchi katolickiej.

104. PASKIEWICZ-ERIWANSKI IWAN (1782-1856), hrabia, najjaśniejszy Książę Warszawski, generał – feldmarszałek, namiestnik w Królestwie Polskim.

f. 1018 (1770-1918) – 3673 sygnatur

f. 1018, opis Nr 3(1832-1833)

Relacje Paskiewicza o nastroju społeczeństwa i duchowieństwa rzymskokatolickiego.

f. 1018, opis Nr 4 (1829 -1860)

Najpokorniejsze raporty Paskiewicza-Eriwańskiego, notatki różnych osób i inne dokumenty dotyczące spraw rządzenia Królestwem Polskim, w tym o przeciwdziałaniu antyrządowym wystąpieniom duchowieństwa rzymskokatolickiego.

f. 1018, opis Nr 5(1831-1854)

Korespondencja pomiędzy Paskiewiczem-Eriwańskim i Mikołajem I w różnych sprawach, w tym o wydarzeniach 1831 r. w Polsce, o utworzeniu metropolii katolickiej, o duchowieństwie rzymskokatolickim, o Akademii Duchownej, o biskupach katolickich.

f. 1018, opis Nr 6(1838-1854)

To samo, a szczególnie o krokach podjętych dla stłumienia nastrojów antyrządowych, w tym wśród duchowieństwa; o Kościele rzymskokatolickim w Rosji, o naznaczaniu rzymskokatolickich biskupów w Petersburski Konsystorz, o nowej sekcie „mnichów” w Rosji i o protekcji okazywanej jej przez Polaków.

f. 1018, opis Nr 8(1814-1855)

Korespondencja Paskiewicza do K.Nesselrode w sprawie listu ambasadora w Konstantynopolu A.Butieniewa o biskupach polskich.

f. 1018, opis Nr 10 [koniec XVIII w. – 1830]

O poczynaniach w diecezji warszawskiej; o Kościele rzymskokatolickim w Polsce (wyciągi z archiwów warszawskich); list autora nieznanego do króla polskiego Stanislawa-Augusta o naznaczeniu papieskiego nuncjusza hrabiego Litty do Petersburga w celu prowadzenia rozmów dotyczących Kościola w Polsce.

105. Perowscy, Lew Aleksiejewicz (1792-1856), minister spraw wewnętrznych, członek Komitetu Gubernii Zachodnich.

f. 1021 – (1787-1881)- 292 sygnatur

f. 1021, opis Nr 1 (1831-1846)

Listy księcia I.Wołkońskiego do hrabiego L.Perowskiego w różnych sprawach, w tym o prześladowaniu katolików w guberniach zachodnich (po 1831); propozycja L.Perowskiego Mikołajowi I w związku ze zbliżającym się przyjęciem biskupów Wołkowskiego, Fijałkowskiego i kanonika Ludicke przybyłych z Warszawy.

106. PIETROWOWIE, Aleksandr Wasiljewicz (1867-1927) naczelnik wydziału Depatamentu Obcych Wyznań Duchownych MSW.

f. 1022 (1808-1927) 119 sygnatur

f. 1022, opis Nr 1[1860-1915]

Projekty ustaw i relacje służbowe dotyczące wystąpień antyrządowych duchowieństwa rzymskokatolickiego, o działalności ustawodawczej i administracyjnej w sprawach Kościola katolickiego (1915); o potrzebie nuncjatury w Rosji; o przejściu z prawosławia na katolicyzm (1905); o ruchu starokatolickim.

107. POGODIN MICHAIŁ (1800-1875), historyk, wydawca magazynu ” Moskowitianin ” i pisma ” Rosjanin „.

f. 1108 (1809-1886) – 423 sygnatury

f. 1108, opis Nr 2 [druga połowa XIX w.]

Rękopis nieznanej osoby „paralela prawosławia i katolicyzmu w Polsce w stosunku do państwa „.

108. PLATONOW ALEKSANDR (1806 – 1894), historyk

f. 1540 (1857- 1888) – 11 sygnatur

f. 1540, opis Nr 1 (1864 r.)

Raporty księży o fakcie zmuszania parafian Bielska i kościoła Zabłockiego do spowiedzi i przyjęcia eucharystiii w Sobakińskiej cerkwi prawosławnej (diecezja wileńska).

109. IGNATIEW NIKOŁAJ (1832-1908), hrabia, dyrektor departamentu Azjatyckiego MSW, minister spraw wewnętrznych.

f. 1561 (1861-1880) – 37 sygnatur

f. 1561, opis Nr 1(1881-1882)

Relacje K.Pobiedonoscewa ober-prokuratora Synodu i agenta dyplomatycznego przy Kurii Rzymskiej Kapnista o stosunku rządu rosyjskiego do Kościoła rzymskokatolickiego w Królestwie Polskim; o wznowieniu przedstawicielstwa rosyjskiego w Watykanie w związku z umową z Kurią Katolicką.

110. KRIWOSZEIN ALEKSANDER (1857-1921), minister rolnictwa, członek Rady Państwa.

f. 1571 (1833-1928) – 555 sygnatur

f. 1571, opis Nr 1[1915 r.]

Relacja członków Rady Państwa w sprawie osób wyznania rzymskokatolickiego, które zawarły małżeństwa z prawosławnymi; o losie dzieci z rodzin mieszanych, w wypadku, gdy jeden z małżonków przechodzi na wyznanie drugiego.

111. JACKIEWICZ WIKTOR (1877-1917), dyrektor Kancelarii ober-prokuratora Synodu.

f. 1579 (1890-1920) – 220 sygnatur

f. 1579, opis Nr 1[pocz. XX w.]

Relacje dotyczące przyczyn przejścia osób wyznania prawosławnego na katolicyzm (1905-1907); o wystąpieniach duchowieństwa rzymskokatolickiego przeciwko prawosławnemu w Gub. Wileńskiej i Kowieńskiej (1906).

Mapa powiatów w Gub. Grodzieńskiej i Wołyńskiej (zaznaczone: ludność katolicka, kościoły, towarzystwa religijne; szkoły umiejętności czytania i pisania).

112. MATERIAŁY ARCHIWALNE ZEBRANE PRZEZ G.JUDINA (zbiór)

f. 1609 (1739-1902) – 875 sygnatur

f. 1609, opis Nr 1 [1843-1883]

Statut i etaty seminariów diecezjalnych rzymskokatolickich (1843 r.); informacja osoby nieznanej o uszczupleniu budżetu na utrzymanie duchowieństwa rzymskokatolickiego w Rosji (1882-1883).

113. ANDRONNIKOW MICHAIŁ (1875-1919); książę, urzędnik MSW, wydawca czasopisma «Głos Rosji”.

f. 1617 (1875-1919) – 773 sygnatur

f. 1617, opis Nr 1 [1914 r.]

Korespondencja dotycząca wykorzystania mariawitów dla przeciwdziałania duchowieństwu rzymskokatolickiemu.

114. BOGDANOWICZ JEWGIENIJ (1829-1914), literat, członek Rady ministra spraw wewnętrznych.

f. 1620 (1871-1915) – 611 sygnatur

f. 1620, opis Nr 1[1900 r.]

Sprawozdanie księcia Imeretyńskiego dotyczące projektu walki z wpływami łacińsko-polskimi na ludność prawosławną.

115. DASZKOW DMITRIJ (1783-1839); zastępca ministra spraw wewnętrznych, minister sprawiedliwości.

f. 1630 (1799-1900) – 525 sygnatur

f. 1630, opis Nr 1[1829 r.]

Sprawozdanie o kierowaniu sprawami Kościoła katolickiego.

116. SERBINOWICZ KONSTANTYN (1797-1874), dyrektor Kancelarii ober-prokuratora Synodu,

redaktor czasopisma „Magazyn M.E.N”.

f. 1661 (1794-1879) -1883 sygnatur

f. 1661, opis Nr 1 (1800-1874)

Uwagi, relacje, projekty, artykuły K.Serbinowicza i innych osób (księcia A.Galicyna do Aleksandra I; byłego profesora uniwersytetu wileńskiego J.Jaroszewicza; generał-gubernatora kijowskiego D.Bibikowa; księdza katolickiego Tiriona); o zakonie jezuitów; o ich sytuacji w Rosji i wygnaniu (XVIII-pocz. XIX w.); o Smoleńskim Kollegium Jezuickim; o wpływie jezuitów na stan oświaty w Litwie (XVI – XVII w.)

O projekcie katechizmu rzymskokatolickiego (1828); o przekazaniu majątków duchowieństwa w guberniach zachodnich do dyspozycji urzędów własności państwowej (1839); o duchowieństwie rzymskokatolickim z informacją o jego stanie materialnym, z wykazami dochodów męskich i żeńskich klasztorów (1840); o rusyfikacji Kraju Zachodniego i zmniejszeniu wpływów duchowieństwa katolickiego na ludność prawosławną; o „Komitecie ds. Usuwania przeciągania na katolicyzm (1839).

O pragnieniu przejścia na katolicyzm (1858) kapłana – zakonnika Ławry Kijewsko-Pieczorskiej, członka Jerozolimskiej Misji Duchownej: o projekcie utworzenia we Francji kościoła zbliżonego w nauczaniu z prawosławnym z jednoczesnym zachowaniem obrządku katolickiego wraz z planem projektowanej świątyni (1848-1849);o przekładzie na język polski jutrzni wielkanocnej;

Katalog ksiąg teologicznych i kanonicznych jezuickiej biblioteki w Połocku; lista zbiorów dokumentów kollegium jezuickiego w Połocku przysłana przez witebskiego cywilnego gubernatora do Synodu.

Spisy katolickich zakonуw diecezji mohylewskiej; formuła przysięgi biskupów rzymskokatolickich w Rosji.

117. DOKUMENTY POCHODZĄCE ZE ŹRÓDEŁ PRYWATNYCH NIE STANOWIĄCE SAMODZIELNYCH ZBIORÓW (zbiór)

f. 1101 (1508-1917) – 2432 sygnatury

f. 1101, opis Nr 1(1863-1865)

Niektóre dokumenty dotyczące wyznania rzymskokatolickiego np. relacje archimandryty klasztoru Objawienia Pańskiego Łazarza w Pińsku i osób nieznanych z prośbami o powiększenie pensji kapłanom i służącym konsystorza i seninarium; o wyznaczeniu pomocnika dla biskupa samogickiego; plany wykładów dla wychowanków IV roku Rzymskokatolickiej Akademii Duchownej, o jej historii.

O kierowaniu sprawami duchownymi wyznania rzymskokatolickiego i jego historii; list przełożonej klasztoru żeńskiego w Annecy do przełożonej i sióstr zakonnych w Polsce z wyrazami współczucia w związku z kasatą klasztorów katolickich i propozycją złączenia się z klasztorami francuskimi.

f. 1101, opis Nr 2 (XVIII w.)

Testament kanonika de Busgeia (połowa XVIII w.); rozporządzenie Piotra Kurlandskiego o skonfiskowaniu mienia jezuitów i przekazaniu go wspólnocie katolickiej w Mitawie, kościołowi i szkołom języka niemieckiego (1777).

[1]Zajmował się on sprawami Kościoła rzymskokatolickiego w Rosji i w Królestwie Polskim jako instytucja rządowa. Opracowywał i przedstawiał przez ministra MSW projekty dotyczące Kościoła, następnie dawał do zatwierdzenia najwyższym władzom w państwie, a później kontrolował wcielenie ich w życie. Bezpośredni kontakt ze Stolicą Apostolską podtrzymywał tylko agent dyplomatyczny tego departamentu, który stale znajdował sią w Rzymie. Poprzednikiem tego Departamentu był Urząd Główny Obcych Wyznań Duchownych utworzony 25.06.1810 r., który w 1817 r. wszedł w zestaw Ministerstwa ds. Duchowych i Edukacji Narodowej przekształconego w 1824 r. w MEN, a od 1832 r. wszedł w skład MSW – jako Departament o tej samej nazwie. W sierpniu 1917 roku wszedł on w skład nowo powstałego Ministerstwa Wyznań,który zakończył swoją działalność w 1917 roku. Jeden (z dwóch) Departamentów Duchownych Obcych Wyznań zajmował się sprawami Kościoła rzymskokatolickiego. W 1880 r. stał się Pierwszym Resortem (opisy

Nr 1-4, 125). Na ziemiach polskich wyznaniem katolickim zajmowała się początkowo Komisja Rządowa Duchownych Obcych Wyznań w Warszawie, a po stłumieniu powstania styczniowego w 1867 – Tymczasowy Urząd Obcych Wyznań Duchownych Królestwa Polskiego, który po rozwiązaniu w 1871 r. przekazał swojefunkcje do Departamentu Obcych Wyznań Duchownych MSZ. Archiwalia tego Departamentu na początku lat 60-tych XX w. zostały na nowo skatalogowane według tematycznych i chronologicznych podstaw. Dokumenty o Kościele otrzymały następujące tytuły: „Katolickie wyznanie w Rosji”, „Katolickie wyznanie w Królestwie Polskim”, ” Sprawy o udziale duchowieństwa katolickiego w powstaniu 1863 r.”, „Dane osobiste wyższego duchowieństwa”, itd. Część tych materiałów była także złączona z innymi wyznaniami wchodzącymi w skład poszczególnych oddziałów Departamentu tj. Wydziału ds. Ogólnych, Sekretariatu, Wydziału Tajnego, Księgowości i pod takimi tytułami znalazły się w opisach. Zostały uporządkowane także same opisy poprzez odpowiednie dostosowanie podtytułów, dlatego też można przeglądać tylko jakąś jego część, a nie cały opis. Mimo wszystko w tym fondzie przydałoby się dodatkowe uporządkowanie według katalogów rzeczowych i imiennych np: spisów duchowieństwa, kościołów, parafii, klasztorów, itd. z włączeniem informacji z samych teczek, gdyż do tej pory są one zaznaczane według ogólnego tematu, np.: o przedstawianiu przez papieża kapłanom katolickim prawa rządzenia diecezją, prośby o unieważnieniu małżeństwa, o nagradzaniu różnych osób wyznania chrześcijańskiego, o kapłanach zesłanych za udział w powstaniu w 1863 roku. Informacje w przypisach zostały zaczęrpnięte z artykułu: Г.М. ЛипсонДокументыпоримско-католическомуисповеданиювфондахРГИА. “АрхивыРоссиииПольши”.С.Пб.1997,с.67-88.

[2]Sygnatury są uporządkowane chronologicznie saratowskiej, samarskiej, twierskiej, chersońskiej i jekatierinosławskiej i w obwodzie besarabskim (ze zbiorów przekazanych z Ministerstwa Własności Państwowej).

[3] Wcześniej nazywał się sekretariatem przy dyrektorze departamentu i wypełniał funkcję kancelarii, zajmował się osobistymi sprawami duchownych i osób świeckich, i prowadził korespondencję dotyczącą poufnych i ogólnych spraw (w tym również o kontaktach z Watykanem). Po reorganizacji Departamentu w 1880 r. wszedł w skład Wydziału Ogólnego, który zajmował się sprawami metrykalnymi, małżeńskimi, zmianą wyznania, obowiązkami wojskowymi, a także samym archiwem Departamentu (1876-1917), reformami w zakresie wolności religijnej, przepisami i wydawaniem uchwał Departamentu (1904-1910)

[4]Zarządzał finansami przeznaczonymi na utrzymanie duchowieństwa obcych wyznań i od 1880 r. (jako Trzeci Resort) wziął na siebie zarząd kapitałami należącymi do rzymskokatolickiego duchowieństwa.

Archiwum, które przywieziono z Warszawy od zamkniętego Departamentu Obcych Wyznań Duchownych ze względu na szczególny sposób jego urządzenia nie weszło do Archiwum tego Departamentu, gdyż większość jego dokumentów była w języku polskim, poza tym było ono urządzone jako archiwum – rejestracja. Wydział Księgowości przyjmował wszystkie bieżące i zakończone już sprawy Departamentu, systematyzował je według grup wyznaniowych. Oryginały wysyłano po naznaczeniu, a kopie odkładano do archiwum. Potem do każdej teczki przypinano wszystko to, co dotyczyło jakiejś osoby albo instytucji (np. kościołom – ofiary). Dlatego też archiwalne teczki są bardzo obszerne, składające się czasami z kilku tomów. W 1882 r. całe archiwum Departamentu przeszło na te zasady katologowania, zaprzestano ich dopiero w 1910 roku. Przy archiwum była utworzona obszerna biblioteka naukowa departamentu. Wydział ten posiadał zaledwie 5 pracowników i jednego stróża, który był odpowiedzialny za komplektacje dokumentów. Bieżące sprawy za 1911-17 rok nie były zdane w archiwum. W rezultacie występuje brak opisów inwentarza i zamieszanie przy segregacji dokumentów. Dopiero w 1918 roku dokonano częściowej ich inwentaryzacji. Należy też wziąć pod uwagę, że część materiałów departamentu dotyczących pierwszych 50-ciu lat jego działalności spłonęła podczas pożaru w 1862 roku.

[5]Papieskie bulle, pisma i indulgencje (opisy 141-143 i 149) potrzebują naukowego opisania i systematyzacji. Występuje niewielka ich ilość, w ogóle bez żadnego opisu, jedynie pod ogólnym tytułem „Dokumenty w języku polskim” i „Dokumenty w języku łacińskim”

[6]Szczególnego rodzaju dokumentami w zbiorze Depatramentu Obcych Wyznań Duchownych są archiwalia z kancelarii dwóch pierwszych w Rosji metropolitów: Stanisława Siestrzencewicza-Bohusza i Kaspra-Kazimierza Cieciszowskiego (opis nr 152). Ich Kancelarie istniały do utworzenia kancelarii metropolitów rzymskokatolickich kościołów w Rosji. Dokumenty w polskim i częściowo we francuskim, niemieckim i łacińskim języku. Korespondencja kancelarii Siestrzencewicza jest bardziej uporządkowana ze względu na to, że zrobiono to w 1829 roku, kiedy były zrobione wewnętrzne opisy dokumentów. W latach 1920-21 były skompletowane teczki obejmujące 21 kartonów, w których każdy zawierał w sobie korespondencję z jednego roku. Wtedy była zrobiona charakterystyka i krótka informacja o treści dokumentów. Katologowanie nie zakończone. W 1962 roku dlaułatwienia poszukiwań wybrano numerację ciągłą w 17 kartonach i przeprowadzono charakterystykę dokumentów w polskim i łacińskim języku, które nie weszły w kartony. Jednak i tak większość korespondencji nie jest opracowana, gdyż nie są określeni ich adresaci. Według niektórych informacji metropolita Siestrzencewicz w roku swojej śmierci spalił część dokumentów swojej kancelarii.

[7]Potrzebne jest ponowne wydobycie z magazynów archiwalnych tego opisu i dokonanie jego nowego skatologowania, ponieważ zawierają w katalogach starą informację.

[8]Opracowaniem dotyczącym KancelariiMetropolity Kaspra-Kazimierza Cieciszowskiego (1745-1831) prawie nikt się nie zajmował. Dlatego też oprócz katologu rzeczowego i imiennego potrzebują naukowego opracowania.

[9]Kolegium ds. Rzymskokatolickich MSW albo Główny Duchowny Konsystorz był najwyższym rządowym i świeckim organem powołanym do rządzenia Kościołem katolickim. Od 1798 roku funkcję tę pełnił Departament Sprawiedliwości ds. Rzymskokatolickich. Po zawarciu konkordatu w 1847 r między Rosją a Watykanem spod jego władzy zostały wyjęte sprawy o unieważnienie małżeństwa, a zostawiono wyłącznie działania administracyjno-gospodarcze (zbieranie i rejestr wszystkich informacji o klasztorach, kościołach, własności, o uczelniach i duchowieństwie, o wstępujących do zakonów i przejściu na katolicyzm), a także nadzorowanie wykonania różnych rozporządzeń przez kościelne konsystorze oraz przegląd postanowień z powodu apelacji i skarg. Po zerwaniu konkordatu przez Rosję w 1866 roku Kolegium zostało przywrócone prawo odnośnie ostatecznego decydowania o „małżeńskich rozwodach”, a także stało się jedynym pośrednikiem przy kontaktach biskupów ze Stolicą Apostolską. Po nowych uzgodnieniach z Watykanem w 1894 roku została pozbawiona funkcji pośredniczącej i znów wróciła do administracyjnej działalności, która jeszcze została rozszerzona na tereny Królestwa Polskiego. Inwentaryzacja archiwaliów Kolegium została zrobiona przed 1917 rokiem; brak rzeczowych i imiennych katalogów utrudnia kwerendę.

[10]Ze względu na temat tego informatora szczegółowy opis tej Kancelarii jest pominięty.

[11]Mohylewski arcybiskup posiadał oficjalny tytuł: Metropolita wszystkich kościołów rzymskokatolickich w Rosji.W 1873 jego kancelaria wraz z konsystorzem przejechała z Mohylewa do Petersburga. Istniała w latach 1839-1926 i bezpośrednio rządziła Kościołem katolickim w Rosji. Tutaj znajdują sią kościelne dokumenty o stanie diecezji, o duchowieństwie, o kościołach, o własności, finansach od 1795 roku; o rozszerzaniu się katolicyzmu głównie w latach 1905-17, itd. Z powodu rozdziału Kościoła od Państwa po 1918 roku wszystkie kościelne archiwa zostały przejęte i umieszczone w archiwach państwowych. W 1960 r. archiwum Rzymskokatolickiego Mohylewskiego Konsystorza Duchownego zostało przekazane z Centralnego Państwowego Archiwum Historycznego Sankt Petetrsburga do Centralnego Państwowego Archiwum Historycznego Białorusi w Mińsku.

[12]W 1930 roku rozpoczęła się ich inwentaryzacja, lecz bez archiwalnego porządku tj. bez katalogów rzeczowych, imiennch, bez podawania listów (kart) w teczce. Dużo objętościowych sygnatur, których treść nie jest do końca nawet prawidłowo podana i skonkretyzowana.

[13]W tym opisie znalazły się materiały z lat 1839-1842, w tym dokumenty Kancelarii Metropolity Ignacego Korwin-Pawłowskiego w okresie poprzedzającym powołanie Kancelarii (1828 – 1839). W znacznej części opisów brak katalogów rzeczowych i imiennych

[14]Opis obejmuje materiały archiwalne z lat 1842-1917. Został skatalogowany w 1950 r. W tytułach potrzebna jest konkretyzacja, potrzebny jest katalog rzeczowy i imienny, dotyczy to zwłaszcza szkół i uczelni katolickich i personalnych teczek duchowieństwa z lat 1850-1905.

[15]N.Nowosilcew (1761-1830) – znany działacz i mąż stanu, służący przy dworze Aleksandra I w sprawach poleceń specjalnych.

[16]Znajduje się tuwiele dokumentów archiwalnych związanych m.in. z zarządzaniem skonfiskowanymi majątkami klasztorów i kościołów (ziemi i budynków), a także z przekazywaniem ich cenności i bibliotek na rzecz skarbu państwa; są dokumenty mówiące o obsłudze potrzeb zagranicznych kolonistów – katolików w biesarabskiej, jekaterinosławskiej, twarczewskiej i chersońskiej guberni. Archiwalia dotyczące chłopów-przesiedleńców zachodnich guberni na Syberię znajdują sią w zbiorach Ministerstwa Rolnictwa i Własności Państwowej. Przy kwerendzie w tym fondzie można posługiwać się katologami zrobionymi jeszcze w 1890 roku w archiwum tegoż ministerstwa, które zostały na nowo uporządkowane w porządku geograficznym po 1960 roku.

[17]Archiwalia o Kościele katolickimwystępują praktycznie we wszystkich zbiorach centralnych urzędów imperium rosyjskiego w zależności od ich specyfikacji. Opisanie tych zbiorów było udoskonalone i skatologowane w porządku geograficznym, tematycznym i przedmiotowym. Jednak przy kwerendzie może to wiele nie dać, dlatego też potrzebny jest pełny przegląd opisów lub posługiwanie się przedrewolucyjnymi katalogami, jeśli się one zachowały.

[18]Istniała od XVIII do początku XX wieku. Są to archiwalne dokumenty mówiące m.in. o walce z Kościołem katolickim i ograniczaniu jego wpływu na ludność guberni zachodnich; o przeciwdziałaniu księżom wrogo nastawionym do prawosławia i walka z katolicką propagandą; o zamykaniu rzymskokatolickich szkół i gimnazjów przy kościołach i klasztorach; o kościołach i klasztorach zmienionych na prawosławne cerkwie; o ich własności przyjętej na własność różnych instytucji prawosławnych; o stosunkach z unitami; o wykorzystywaniu sekty mariawitów do walki z Kościołem katolickim; o ruchu starokatolickim; o stosunkach z Watykanem (tutaj znajdują się także niektóre dekrety papieskie dotyczące Kościoła katolickiego w Rosji w XVIII wieku.

[19]Archiwalia Rady Państwa zawierają prawo i rządową politykę odnośnie Kościoła w Rosji i w Królestwie Polskim przy rozpatrywaniu konkretnych problemów i sytuacji, które potem stanowiły wzorzec i regułę do przeprowadzania podobnych spraw. Zbiory te są doskonale skatologowane.

[20]Utworzony został po upadku powstania styczniowego w charakterze najwyższego resortu przy rosyjskim imperatorze dla przeprowadzania „reform”. Zbiory zawierają dzieła i dzienniki mówiące o zarządzaniu Kościołem katolickim.

[21]Zbiory tego Departamentu zawierają dokumenty archiwalne dotyczące przyjęcia obowiązującego prawa w praktyce sądowych instytucji, gdyż Senat był najwyższą instancją apelacyjną i najwyższym sądem dotyczącym politycznych przestępstw i uchwalał nowe prawo dotyczące porządku pociągania do odpowiedzialności karnej duchowieństwa katolickiego np: za nawracanie prawosławnych, za chrzczenie dzieci z małżeństw mieszanych, za okazywanie oporu przy zamykaniu kościołów i klasztorów. Senat dawał także pozwolenie na otwieranie i zamykanie duchownych instytucji, budowę kościołów itd. Obszerne archiwalia Senatu dotyczące Kościoła katolickiego potrzebują komputerowej systematyzacji, gdyż tylko niewielka część zbiorów ma odzwierciedlenie w katalogach.

Spis treści

Wykaz skrótów 12

Поделиться ссылкой:

Dodaj do ulubionych: